Dorpshuis 'De Brêge'

Deze pagina bevat meerdere delen, waaronder:

  • IT HAVENTSJE
  • HET ZANGKOOR "LOOFT DEN HEER"
  • KORFBALVERENIGING
  • ZUSTER JACOBSSTRAAT

Dat er geen cultureel centrum in ons dorp was, werd door velen als een gemis beschouwd. Zo dacht ook Arend Bruin. Hij liet het niet bij denken, maar nam contact op met wat medestanders. Zo had hij ook een gesprek met Maarten Apperloo. Deze was geboren in Delfstrahuizen. Deze was voorzitter van de 'Plancommissie' van de provincie. Apperloo gaf de raad: vorm eerst een commissie, die zich in wil zetten voor realisatie van een dorpshuis. Hij zei: 'Eindelijk eens iets uit Echtenerbrug' en wilde graag zijn medewerking geven.

Zo werd er eerst een commissie gevormd. Hierin namen zitting: A. Bruin, textielwinkel; S. de Witte, kapper; Ds. Kroeze, Geref. predikant en A. Lefferts, laborant van de zuivelfabriek. Deze heren hebben de zaak eerst op gang gebracht, zoals het aanvragen van de vergunningen, besprekingen met de gemeente, schoolinspectie enz. Ook werden diverse financiële bronnen aangeschreven en werd er een geldinzamelingsactie ondernomen. Deze inzameling ging niet zo best, de resultaten vielen tegen. Reden daarvoor was ook, dat men nog geen resultaat kon zien en er waren ook dorpelingen, die geen interesse hadden voor het plan. Ook kwam er van de plaatselijke horeca wat tegenwerking: dit kon echter langs de weg van gesprekken worden opgelost.

Intussen werd de commissie nog aangevuld met de heren U.R. Koopmans, slager en Ds. H.F. Venema van de N.H. Kerk in Delfstrahuizen. Geleidelijk kreeg het plan vastere vormen, en zo werd een architect aangetrokken. Dit was architectenbureau 'Groenewoud en Sipma' van Heerenveen. De opdracht was het bouwen van een dorpshuis inclusief gymzaal voor de scholen. Toen de tekening klaar was en goedgekeurd kon de bouw beginnen. De bouw werd gegund aan aannemersbedrijf Wiarda van Echtenerbrug. Zo kon er worden begonnen in het voorjaar van 1967.

Het rond krijgen van de financiën was nog een punt van enige zorg. Er moest een fors bedrag worden gereserveerd voor de aanschaf van gymnastiektoestellen. Van de gemeente Lemsterland kwam bericht dat er direct geen geld voor kon worden gegeven. Om toch de toestellen aan te kunnen schaffen was het bestuur van de Chr. school bereid om dit te financieren tegen gunstige voorwaarden. Daar onze dorpen toen nog in twee gemeenten waren gelegen, moesten de kosten worden verdeeld wat betreft het gym-onderwijs. Zo betaalde Haskerland een-derde en Lemsterland twee-derde deel van de kosten, dit kwam ongeveer overeen met het bevolkingsaantal van de dorpen.

Marten Apperloo, Sjoukje Koopman en Uiltje Koopman

Het dorpshuis kwam er dus. Het bleek al gauw dat het een belangrijke functie vervulde in het dorpsleven. Muziek en zang kwamen er repeteren, feesten werden gehouden, en nieuwe verenigingen werden opgericht. Ook de scholen maakten er dankbaar gebruik van. Het ging zelfs zo goed, dat er in de jaren 1992-'93 werd gedacht aan een verbouwing en uitbreiding.

De accommodatie voor vergaderingen was niet optimaal en er kwam ook behoefte aan een ruimte voor kleine recepties. Tevens werd het verlangen kenbaar gemaakt voor een bar, waar men nog even kon napraten. Het bestuur besloot, om aan de vraag te voldoen, een verbouwingsactie te houden. Opnieuw wordt de architect ingeschakeld, de vergunningen aangevraagd, de financiën geregeld, en een ondernemer voor de verbouwing en uitbreiding gezocht.

Zo kon dan in 1996 deze verbouwing worden gerealiseerd. Er werd een bovenzaal gerealiseerd, leuk ingericht en geschikt gemaakt voor vergaderingen enz. voor ongeveer 70 personen. Tevens werd de ruimte beneden groter gemaakt voor de kindercrèche, werd een berging aangebouwd, en de gehele verwarmingsinstallatie vervangen.

We zijn inmiddels vele jaren na de oprichting en we hebben kunnen zien, dat het dorpshuis niet meer is weg te denken uit ons dorp. Velen maken hun wekelijkse gang naar de repetities, anderen komen naar de uitvoeringen of bezoeken een receptie of vergadering. Toen een naam moest worden gegeven, was men het er snel over eens. Het zou 'De Brêge' moeten heten. De 'brêge' het centrum van de dorpen. Het dorpshuis 'De Brêge' het centrum van het culturele leven.

IT HAVENTSJE

De naam 'it Haventsje' klinkt alleen bij de oudere lezers nog vertrouwd in de oren, want dit haventje bestaat allang niet meer. Het was gelegen aan het Tjeukemeer, waar later de fam. Nieuwe Weme, Marwei 77 te Delfstrahuizen woonde.

Het haventje was eigenlijk een uitstulping van het meer tot aan de Marwei, dat vele jaren de vast ligplaats is geweest van o.a. de fam. Klaas Poepjes. De fam. Poepjes was beroepsvisser, eerst op het Tjeukemeer en Zuiderzee maar in 1946 kocht Klaas Poepjes een woning te Makkum. Klaas Poepjes heeft niet meer in deze woning gewoond, hij is in 1948 overleden en Kaatje, zijn vrouw, is met een paar van haar zonen in september 1948 naar Makkum verhuisd. En zo werd de binnenvisserij te Delfstrahuizen verruild voor de visserij op de Wadden en de Noordzee.

Een familie foto uit 1934 van het gezin. Geheel links vader Klaas Poepjes, dan Geertje, Jelle, de tweeling Klaasje en Boukje, Hans, Andries en moeder Kaatje Poepjes- Visser.Op de voorgrond Rinze en Pieter.

De tjalk 'Liberta' van de fam. Poepjes in het haventje te Delfstrahuizen. Het schip deed dienst als opslag voor hun fuiken. De tjalk is nog steeds in de vaart als pleziervaartuig.

Klaas Poepjes op jongere leeftijd. Hij werd op 21 oktober 1883 te Oldelamer geboren en is op 22 september 1948 te Delfstrahuizen overleden. Kaatje, zijn vrouw overleed op 88-jarige leeftijd in "De Flecke" te Joure op 3 december 1972.

Andries van Klaas Poepjes met zijn motor, waarop hij in 1956 is verongelukt. Rechts hun woonark, gelegen in 'it haventsje '.

Het logo van Klaas Poepjes, hier op een brief, die werd verstuurd vlak na de oorlog.

Een opname van de Lemster aak van de gebroeders Poepjes uit Delfstrahuizen. De foto is uit het begin van deze eeuw en de aak werd gebouwd-bij 'Eeltjebaas' van der Zee te Joure. Het is een prachtig gezicht, zo'n Lemster aak onder vol zeil, maar het curieuze ervan zijn de letters aan de zijkant: STL. Deze letters staan voor de gemeente, waarin de eigenaar woonde en dat was in dit geval Schoterland.

In de gem. Schoterland was Delfstrahuizen niet het enige dorp, waar op grotere schaal de visserij werd bedreven. Ook Vierhuis en Rohel. De gebroeders Poepjes bevisten met deze aak niet alleen de Zuiderzee, maar ook het Tjeukemeer. Er waren acht broers, te weten: Arend, Johannes, (reuzen) Jan, Douwe, Lykle, Jacob, Klaas en Pieter. Dan waren er nog twee zusters, nl. Klaasje en Renskje. Hun ouders waren afkomstig van Ossenzijl.

Nu we de Poepjesen als vissers hebben genoemd, kunnen we niet om hun andere activiteit heen, namelijk het hardrijden op de korte baan. En dan willen we hier met name Arend, Johannes, Jacob en Lykle noemen. Vanaf de eeuwwisseling waren de gebr. Poepjes een begrip op de kortebaan-rijderijen en zij waren gevreesde tegenstanders. Hoeveel prijzen de gebroeders in hun gloriejaren, in geld of op andere wijze bijeen hebben geschaatst, zal wel altijd een raadsel blijven maar het zijn ontzettend veel.

In de winter van 1916 won Jacob tien maal achterelkaar een eerste prijs, maar ook broer Arend was een grote. De gebroeders hadden uiteraard wel de afspraak, om niet allemaal in dezelfde wedstrijd te rijden en dat was ook wel logisch. Ook wilden ze nooit van afspraakjes weten, waarover delen werd gesproken. Ze hadden één devies, "mit ried'n winn'".

De gebroeders hadden hun schaatstalent van hun vader Hans, die echter nooit aan hardrijderijen had deelgenomen. 's Zomers werd er al getraind, dat voornamelijk uit draven en zwemmen bestond en ze rookten niet en de borrel kwamen ze ook niet aan. Vermeldenswaardig is in dit stukje nog de redding van twee kinderen uit Echtenerbrug uit een bevroren wak in het ijs in de Pier Christiaanvaart door Jacob Poepjes in de winter van 1926. Hij had op een grote afstand hulpgeroep gehoord, naar de plek van het onheil gesneld en met bezweet lichaam en gevaar voor eigen leven de beide kinderen gered. Jacob heeft daarvoor een medaille voor moedig gedrag van het Carnegie Heldenfonds ontvangen.

De stamvader van de genoemde broers en zussen Hans P. Poepjes, geboren op 4-6-1845 te Ossenzijl en te Heerenveen overleden op 9-8-1936 op de leeftijd van 91 jaar. Hij was getrouwd met Geertje v.d. Linde. Hij staat hier voor zijn boerderij aan het Tjongerpad 3 te Delfstrahuizen. In deze boerderij heeft de fam. Pomp een bedrijf in siersmederij en botenbouw onder de naam 'Mate'.

Dat waren enige historische wetenswaardigheden over de fam. Poepjes, die hier generaties lang geleefd, gewoond en gewerkt heeft en tot op de huidige dag wonen er nog nazaten in onze dorpen.

We begonnen dit deel met het vermelden van de bewoners van het haventje in Delfstrahuizen en we willen het daar ook laten eindigen met het afdrukken van een document, dat nodig was voor het beroep waar ze hun grote bekendheid aan hadden te danken, de visserij, namelijk de visakte van Klaas.

HET ZANGKOOR "LOOFT DEN HEER"

Er zijn in onze dorpen twee verenigingen die we eigenlijk als tweeling zouden kunnen betitelen, namelijk de zangvereniging en' Advendo' de muziekvereniging. Beide verenigingen zijn vrijwel gelijktijdig opgericht in het najaar van 1919 in Echtenerbrug. De zang, om precies te zijn op 27 september van dat jaar.

De grote drijfveer achter de oprichtingen en het later reilen en zeilen van beide verenigingen was onderwijzer J.E.G. Dijkstra. Onlosmakelijk is zijn naam met name aan deze beide verenigingen verbonden. Tot 1960 is hij dirigent en leider geweest. In dat jaar moest meester Dijkstra wegens ziekte afhaken. Hoe groot zijn aandeel in het muzikale gebeuren in onze dorpen is geweest, blijkt uit het feit, dat hij op 22 oktober 1959 de eremedaille in goud, verbonden aan de Orde van Oranje Nassau kreeg opgespeld door de toenmalige burgemeester Brouwer.

Terug naar de oprichting. Mensen van het eerste uur waren o.a.: Abe Hofstra, Pier Koenen, Cor Versnel, Date V.d. Werff, Koop V.d. Werff, Jantje V.d. Werff, Griet V.d. Werff, Jantje Schippers, C.R. Slump, Catharina Kroes, Roelofje Leeuw, Antje Otten, Jantje Koehoorn, Aaltje Koehoorn en Arjen Pruiksma.

Van de eerste 35 jaar zijn met de brand in de Geref. kerk de notulen verloren gegaan, maar n.a.v. het 60-jarig jubileum is er door mevr. Joukje Slump-Pen een prachtig verslag op rijm gemaakt over de vereniging. Daarin treffen we toch nog wat oude gegevens aan, die hier zijn verwerkt.

Het ging de zang de eerste jaren voor de wind. Het ledental schommelde rond de veertig, maar in 1927 raakte het koor in een dal. Met name de mannen lieten afweten, er was een groot gebrek aan bassen en tenoren. Er gingen stemmen op, om maar met het koor te stoppen, maar daar voelden de dames weinig voor en er werd voorgesteld om dan maar als vrouwenkoor door te gaan, hetgeen ook gebeurde. Een jaar later, 1928, kwam er na acties toch weer een instroom van bassen en tenoren en kon men doorgaan als gemengd koor.

In juli 1932 werd voor de eerste maal een concours bezocht, te Drachten. Het koor zat in de vierde afdeling en de derde prijs werd gewonnen. Het had wellicht hoger gekund, maar het was niet anders. De goede resultaten werden er wel in de jaren daarna gehaald. Het ledental was uitgebreid tot meer dan 60 en het niveau was dusdanig, dat er aan een oratorium-vereniging werd gedacht. Dat gaf natuurlijk veel meer verplichtingen, ook al wat het aantal repetities betrof. Het is niet doorgegaan. Het verdere functioneren van de zang kenmerkt zich door vele optredens, tijdens Kerstmis, Pasen, enz.

In 1953 kwam er een uitnodiging van het korps 'Nieuw Leven' uit Echten, om medewerking te geven aan het maken van een dorpsfilm. 'Advendo' en 'Looft den Heer' verzorgden de achtergrondmuziek. De opnamen vonden plaats bij café Snijder te Echten. In 1958 werden er radio-opnamen gemaakt in de Martinikerk in Bolsward. De repetities vonden meestal plaats in de Chr. school te Echtenerbrug. Daar speelden de artikelen van het Reglement dan ook, via artikel 13, duidelijk op in. We pikken er een paar uit:

  • 1. Het schoolgebouw dient schoongehouden te worden.
  • 2. Er mocht in het gebouw niet worden gerookt. Maar ook: Als men verhinderd was de repetitie te bezoeken, dan diende men zich daarvoor bij de secretaris te verschonen.

Het zal wel niet zijn geweest, wat wij denken. De feestavond op 27 september 1959 was een hoogtepunt in het bestaan van de zang. Huldiging van de dirigent en het 40-jarig bestaan van zang en korps. Meester Dijkstra kreeg naast de eerder genoemde onderscheiding, namens beide verenigingen een radiotoestel door de voorzitter van Advendo, S. Kerkstra, aangeboden. In 1960 moest meester Dijkstra wegens ziekte met zijn activiteiten als leider en dirigent stoppen. Zowel de zang als' Advendo' moesten een nieuwe dirigent zoeken. Voor de zang werd dat Pier Holtrop, een hele bekende in de muziekwereld in onze regio. Op 5 mei 1966 overleed op 79-jarige leeftijd J.E.G. Dijkstra, de grote animator van niet alleen 'Looft den Heer' en ,Advendo' maar ook van het plaatselijke strijkorkest. Meer dan 40 jaar heeft hij zijn stempel gedrukt op het muzikale gebeuren in onze dorpen. Verder was meester Dijkstra een verwoed sportvisser.

Begin 1970 werd Pier Holtrop als dirigent door Foppe Wiersma opgevolgd. Na Wiersma kwam in 1974 Joh. de Boer op proef als dirigent. Na deze proefperiode nam mevr. Chris V.d. Berg-Oosting tijdelijk het dirigentschap op zich. De muziek was haar met de paplepel ingegeven en mevr. Van der Berg was al jaren een verdienstelijk lid van de zang. ' Na Chr. van der Berg kwam dhr. Van der Goot en deze werd in 1987 opgevolgd door dhr. Cor Schaay.

Omdat wij helaas niet de beschikking hebben over oude foto's van 'Looft den Heer' plaatsen we deze foto uit begin 60er jaren. Het zijn alle vier mensen van het eerste uur. V.l.n.r.: Abe Hofstra, Jantje Bangma-Koehoorn, Catharina Dijkstra-Kroes, de vrouw van meester Dijkstra en Jantje v.d. Lende-Schippers.

We willen hierbij nog de namen noemen van hen, die de voorzittershamer hebben gehanteerd. Helaas geen jaartallen door het ontbreken van notulen door de brand in de Geref. kerk. Abe Hofstra, Dirk Sloothaak, Jan Kerkstra, Jan de Smidt, Gelt Dam, Roel Slager, Sipke Bakker, Jan Wever.

Met deze foto van het zangkoor tijdens een optreden in de Geref. kerk in Echtenerbrug in 1984 willen we dit stukje afsluiten. De beide foto's zijn afkomstig van de fam. Foeke Kroondijk te Delfstrahuizen. Van hen hebben we ook de namen: V.l.n.r. voor zover zichtbaar: soliste Marga Lotstra, daarachter Roel Haringsma, Roel Luik, Lientje Ruiter, Willem Hofstra, Fimke Slump, Gotske Boersma, Chris v.d. Berg, Annie Bruin, Klaske Kragt, Marg v.d. Wal, Jantje Holkema, Jannie Smink, Jannie Kooistra, Fenna v.d.Bijl, Neeltje Wind, Koosje Holkema, Sjoerd Holkema, Foeke Kroondijk, Sipke Bakker, Jettie Eizinga, Siebout v.d. Berg, Durkje van Stralen, Klaas Holkema, Joltje Luik, Joukje Slump, Jan Wever, Hinke de Vries, Hennie Oenema, Janke Mast, Sietske Kroondijk. Achter de hand van de dirigent dhr. Van der Goot, echter niet zichtbaar Antje Schaap en Elma Boon. Zij waren de leden van de zang op het 65-jarig jubileum.

KORFBALVERENIGING

De korfbalvereniging "Spel en Vriendschap" uit Delfstrahuizen, Echtenerbrug en Echten, uit plm. 1929. Bestuursleden, speelsters en spelers staan door elkaar. De namen zijn, boven v.l.n.r.: Koop Gadsonides, Jan Mink, Freerk?, vrachtrijder te Lemmer, Harm Akkerman, Ubo Bijstra, Oene v.d. Pol, Gerrit Seefat, Frans de Boer, Klaas Jansma en Johannes Seefat. Tweede rij: Jan Lageveen, Nenne Bijstra, Fimmigje Gadsonides, Klaas J. Poepjes, Jantje Gadsonides, Meintje Nieuwenhout en Albert Lammers. Zittend: Albert Bakker, Ybeltje Bakker, Janna de Vries, Siep Bakker, Rimkje Jansma en Jan Akkerman.

De man, die hier jarenlang de leider van is geweest, meester H. Stapert, stond hier helaas niet meer bij. Hij had net een benoeming naar Jubbega aangenomen. Daar ging meester Stapert onverminderd door met zijn activiteiten op sportgebied. Hij was bijv. de oprichter van de in wijde omgeving bekende korfbalvereniging "WK." (Wordt Kwiek) te Jubbega.

ZUSTER JACOBSSTRAAT

Twee opnames van de Zuster Jacobsstraat, boven de 'stiennen kant' en onder de houten. Het leidt te ver om gegevens of jaartallen over bewoners uit te zoeken, maar het is wellicht nog wel vermeldenswaardig om de eerste bewoners van de eerste woning rechts te vermelden. Dat was het gezin Wim Kattenberg, rijkspolitieagent, afkomstig uit Kampen.

Opvallend is op beide foto's, dat er nog geen auto is te bekennen. Dat is heden ten dage wel anders. Het zou geen fotograaf meer lukken, om 2 autoloze foto's te maken. De stiennen kant is rond 1954 gebouwd en de houten zijde iets later. In de beginjaren van de Zr. Jacobsstraat werd deze wel eens gekscherend 'het Tranendal' genoemd. Welke reden daaraan ten grondslag lag, weten we niet. Er zullen wellicht niet meer tranen hebben gevloeid, dan in andere straten en na verloop van tijd zullen de vermeende tranen wel zijn opgedroogd. De straat heeft in onze jaren de bijnaam terecht niet meer.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.