Bouwjaar: 1900
Werf: Pier de Boer te Lemmer
Ontwerper: Dirk de Boer
Opdrachtgever: Steven Visser
Afmetingen: Lengte 11.40 meter - Breedte 4.20 meter

Geschiedenis van de aak:

Steven Visser wilde de eerste aak van Pier de Boer niet aanvaarden en werd daarmee de opdrachtgever voor de tweede ijzeren aak die De Boer bouwde. Dat schip viel wel in de smaak van Grutte Steven. Deze visser verdiende z’n bijnaam aan z’n postuur en z’n kracht. Er werd gezegd dat hij als enige Zuiderzeevisser in staat was in zijn aak beide zwaarden tegelijk in z’n eentje op te halen. Ondanks die kwaliteiten stond hij bekend als een wat zwaarmoedig mens. Helaas gleed de aak bij de tewaterlating in 1900 van de hellingwagen. Er was enige schade en de vingerlingen van het roer braken af. Vanwege de reparatie die nodig was, werd het schip pas in 1901 voor de Zuiderzeevisserij ingeschreven bij de gemeente Lemsterland onder visserijteken LE 74. Steven Visser bleef ermee vissen tot 1947. Zijn zoons Frans en Steven namen de visserij in 1947 over en gingen met de LE 74 door tot 1959. Dat jaar werd de aak verkocht aan een particulier voor de recreatie.

Ook met de LE 74 werden reddingen verricht tijdens stormweer op de Zuiderzee. Frans Visser, de zoon van Steven, wist zich zo’n actie te herinneren: “In 1906 heeft mijn vader met nog zes vissersknechten vijf mensen gered met de schuit, bij een zware septemberstorm. Vader was vroeg in ’t donker op de haven, toen hij vuurpijlen zag afschieten. Hij ging andere vissers kloppen en zorgvuldig de schuit voorbereiden. Gereefd en onder halve fok gingen ze met de grote haringvlet erachter aan, zeewaarts. Na anderhalf uur zeilen vonden ze van het wrak van de stoomboot Leeuwarden II nog het topje van de mast, drie meter boven water, met vijf mensen erin. Er stond toen nog geen motor in de aak. Ze zijn boven het wrak ten anker gegaan en hebben toen de vlet boven het schip laten vieren en zodoende mochten ze het genoegen beleven de vijf mensen te redden.” (Bron: Huitema, 1982, p. 243)

Foto: collectie Dick van Dijk, Lemmer

Recreatie

1959 – 2022 - ’t Kan Verkeren’ LE 74 - Frans Schreuder, Bloemendaal - Frans Schreuder, Eelderwolde
2022 – heden - De vijf Gebroeders LE 74 - Steven Visser, De Lemmer

In 1959 ging werd de aak verkocht. Het schip ging over naar de recreatie. De nieuwe eigenaar, Frans Schreuder uit Bloemendaal, was ingenomen met dit aakje, dat er na bijna 60 jaar visserij nog perfect uitzag. Zo fraai, dat besloten werd het scheepje niet aan te passen voor de recreatieve bestemming, maar het in originele staat te behouden. Na een halve eeuw van zorgvuldig behoud heeft deze aak een cultuurhistorische waarde gekregen en wordt ze door velen bewonderd als exemplarisch monumentje van een originele Lemster visaak. Toen het zeilen met de aak ook voor Frans Schreuder jr. te zwaar werd, kwam het schip in de verkoop en… werd in 2022 gekocht door de achterkleinzoon van Steven Visser: de vierde ‘Steven Visser’ op rij uit De Lemmer.

De LE 74 (’t kan verkeren’) van Frans Schreuder is regelmatig aanwezig bij maritieme evenementen en visserijdagen waar originele vissersschepen van de Zuiderzee bewonderd kunnen worden.

• LE 74
• De vijf gebroeders