Blokjesbrug te Lemmer
Was vanouds een ophaalbrug, welke in 1864 werd vervangen door een basculebrug. Deze brug lag bij de Oude Sluis, het dek over deze brug bestond uit houten blokjes. Een sepiatekening van J. Bulthuis uit 1790.
Lemmer, op 3 februari 1825 wordt Friesland geteisterd door een harde noordwestelijke storm, gepaard met springvloed. Bij Lemmer breken vier dijken door. Rechts Andringastate en de Blokjesbrêge, links achter "De Wildeman"
3 januari 1938 -Lemmer. Blokjesbrug bezweken.
De oude Blokjesbrug over de Oude sluis die reeds jaren als krank werd beschouwd maar toch nog altijd het vele verkeer toestond en aan zware gewichten van vrachtauto's zich niet stoorde, is ten slotte toch Oudejaarsdag het slachtoffer geworden van een 18-tons vrachtje dat er over ging. De brug is doorgezakt en thans staan beide klappen van de brug omhoog. Inderhaast is een 40 M. verder een pontonbrug gemaakt voor voetgangers, rijwielen enz., maar het verkeer naar en van Gaasterland moet omgelegd worden over de z.g. Lange brug die echter ook niet op zwaar verkeer berekend is. De onderhandelingen tussen verschillende instanties over een nieuwe brug die al enige jaren duren, zullen door de penibele toestand, die nu ontstaan is, vermoedelijk wel spoedig een positief resultaat opleveren. Alsof alles bij elkaar moest komen, is later op den dag een grote bak van de inpolderingswerken tegen de muur gebotst waardoor ook het metselwerk onder de brug gescheurd is. -Opnieuw geopend op 12 juli 1938
19 mei 1962: De oude Blokjesbrug werd vervangen door een brede basculebrug.
Gezicht op de Blokjesbrug vanaf de Schulpen. Achter de brug zijn de sluisdeuren en de bedieningsbomen van de Oude Sluis zichtbaar.
De 'Blokjesbrege' met daarachter de winkel van Schotsman, die jarenlang in dit pand zat. Daarnaast een sigarenwinkel, die jarenlang door Piet Zwart (o.a. voorzitter van de voetbalclub en speler in het eerste elftal) werd gedreven. De naam 'Blokjesbrege' is ontstaan toen de toenmalige bevloering uit houten blokjes bestond.
Nog een foto van de blokjesbrug van uit een ander oogpunt gezien. Op rechts zien we de bazaar van Noppert. Het hokje dat links van Noppert staat was in gebruik van de nachtwachten. Naar ik meen werd daar ook wat brandweer materiaal bewaard. Dan volgen de bakkerij van Loen en de slagerij van Wiersma. Later beide in het bezit van Wiersma. Het volgende huis we zijn dan de toegang van de Dubbelsteeg voorbij, is de latere woning van mevrouw Berkenpas.
Door de bomen wordt de rest van de oude sluis aan het gezicht onttrokken. Dan is nog een deel te zien van kruidenier Johannes Zwart, later Aquatron. Daarnaast nog het waterschap gebouw links daarvan wordt het weer onduidelijk, het hoge dak is van de ULO school. Bij de brug nog het oude draaiwerk en de bomen met het hek dat daar aan scharnierde.
Een foto van Oudesluis en omgeving die in 1936 uit Lemmer naar Munnikenburen werd verstuurd. We zien hier op de linkerkant een deel van de vroegere Andringastate. Het gedeelte dat door Mevr. De Vries, werd bewoond, later de winkel van Expert-Bijlhout. De bakkerswinkel van De Haan, met reclame van Ringers, aan de muur. De drogisterij van Boonstra, met de steen van de watersnoodramp van 1881. Nog altijd moeten we Siemen v.d.Wal, dankbaar zijn dat hij die steen uit het puin heeft gered en gezorgd dat die weer in de nieuwbouw van de Amro Bank, werd geplaatst.
Op de hoek van de Schulpen en Oudesluis, de sigarenzaak van Propsma, die meteen schippersbeurs was. Daarnaast de bakkerij van de familie Oldendorp en het pand van Beljon. Toen waarschijnlijk nog als fietsenzaak. Dan de bakkerswinkel van Van der Geest en het pand van steenkolenhandel Wierda. Duidelijk is te zien dat het daarvoor nog breder was. De Tijsselings, zouden wel willen dat het nog zo was, dan hadden zij ruimte voor een groter terras.
In de oorlogsjaren werd de doorvaart daar verbreed. Opdat de schepen van de bezetters meer ruimte zouden hebben. Hun nakomelingen hebben daar nog iedere zomer genot van. Van de Kortestreek, is de hoek van de smederij van Van Putten, te zien mat daarnaast het gymnastieklokaal en de ULO school. Aan de waterkant de oude muziektent, de voorganger van de tent die later aan het eind van de straat werd gebouwd. Het huis van Th. Visser, de tegenwoordige SNS Bank, is nog net te zien.
Aan de andere kant van de Oudesluis, alweer een bakkerszaak, die van Loen. De doorvarende schepen met vaak grote gezinnen waren graag geziene klanten. Geen wonder dat de bakkers zich het liefst rond de vaarweg vestigden. Er werd dan wel eens gezegd dat je vanaf de bruggen een stuk of acht bakkers met een steen kon raken. Immers even verder op de Kortestreek, was dan nog De Bruin, te vinden, vooraan in de Schans Jan Koopmans, aan de Vissersburen zijn broer Pieter Koopmans en hier vooraan op de Nieuwburen mijn Grootvader, Johannes Schirm.
Naast de bakkerij van Loen, staat nog een hokje. Naar ik meen was dat in het verleden het onderkomen van de nachtwachten. In later jaren werd dit gebouwtje voor 50 gulden door Hendrik van Loen, van de Gemeente Lemsterland gekocht. Voor een beter uitzicht en een wat groter tuintje. Dan zien we Noppert's bazaar, een zaak waar praktisch geen nee te koop was. Op de hoek van de sigarenzaak van Piet Zwart, met de toepasselijke naam "t Hoekje" Daar kon men ook terecht voor sportartikelen. Dat zal in die jaren wel hoofdzakelijk het tenue van de V.V. Lemmer zijn geweest en misschien een paar voetballen.
Voor de deur van Zwart, loopt iemand met een viskar. Dat lijkt mij Andries Visser (panne) op weg naar zijn standplaats naast de brug op de Schulpen. Op de voorgrond het brugwachterhokje met wat mensen er omheen. De beide mannen aan de waterkant zouden wel eens twee van de gebroeders Rottiné, kunnen zijn. Aan de walmuur hangt een ladder om gebruikt te worden voor het geval er eens iemand te water zou raken. Men was toen nog beter op een ongeval voorbereid dan tegenwoordig, want vorige week hoorde ik dat bij de brug helemaal geen reddingsmiddelen voorradig zijn.
De brug is nog de oude Blokjesbrug, die uit twee kleppen bestond. Aan de mechaniek van die brug mankeerde nog al eens wat en Van Putten was daar de vaste onderhoudsman. Vaak heb ik de opmerking gehoord dat de man daar wel van kon bestaan. Geregeld werk voor de Gemeente, mooier kon het immers haast niet.
Evert de Vries
Deze foto van Geert v.d. Wal, (omschrijving van Johannes de Vries) is van het centrum van Lemmer rond de blokjesbrug. De oude uitvoering van die brug nog. Het is een kaart die in 1908 voor 2½ cent door de PTT van Lemmer naar Broek bij Joure, werd gebracht. Op de linkerkant zien we een deel van Andringa State. In het rechterdeel zal toen waarschijnlijk de Fam. Boonstra, al een drogisterij hebben gehad. Misschien is het witte vlak boven de deur wel een gaper geweest.
Er naast is een deel van de bakkerij van Blessinga, te zien. Gaan we verder naar rechts dan zien we de gevels die nu nog herkenbaar zijn. Propsma, de bakkerij van Oldendorp, Beljon, en de bakkerij van Van der Geest, of toen waarschijnlijk nog Peereboom. Als laatste het pand van Wierda, toen misschien nog drukkerij. Dat zou ik kunnen na zien in het boek van Jelle de Jong over oude sluis Nr 9.
Aan de overkant van het Dok, zien we alweer een bakkerij, die van Jan Knol. Een stukje van de Smederij van Van Putten, en dan de oude muziektent voor de openbare school. Helemaal op links op het hoekje de bakkerij van- Loen voor een groot deel aan het zicht onttrokken door het hokje van de nachtwachten dat daarvoor stond.
Duidelijk is te zien dat de bakkers zich met oog op passerende schepen allemaal rond de sluis en de Rien hadden gevestigd. In het huis waar vroeger de Fam. Brandeburg, gewoond had, is hier al Schotsman's Bazar, gevestigd en helemaal rechts zal Kokje, zijn zaak hebben gehad, op het zonnescherm staat tenminste vermeld: Sigaren, Prentbriefkaarten, Boekhandel. Overigens ademt alles nog de rust van het begin van deze eeuw.
Het centrum van Lemmer omstreeks 1950: Op de voorgrond het begin van de markthandel. Links de viskar van J. Atsma, daarnaast de groentekar van WAF. Lemstra, daarnaast banketbakkers-ijs van Thijsseling. Vóór de winkel van P. Zwart (sigarenmagazijn) de ijscokar van de familie Postma uit St. Nicolaasga. De Lemster Rien is nog niet gedempt. Achter het "Brêge hokje" een ladder voor het redden van drenkelingen.
Reactie plaatsen
Reacties