1909-1984 is er een boekje samengesteld van het 75 jaar Christelijk onderwijsschoolvereniging, Echtenerbrug e.o. Door Wiebe Klijnsma en Lute Poorte.

Foarwurd.

Net fan brea allinne sil de minske libje, mar fan alles wat ut Gods mille komt.

Matt. 4 - 4.

Om dat mear as brea allinne is it weest dat us foaralden yn 1909 yn Ychtenbrêge en omkriten in feriening oprjochten om te kommen ta it halden fan in skoalle foar Kristelik ftnderwiis. Dat is no 75 jier lyn en it is omtrint 72 jier lyn dat dy skoalle iepene waard en oant hjoed de dei ta syn wurk docht. Dat is wat er dwaan moat, want mear noch as in segen is in Kristelike skoalle in talint derft wy mei arbeidsje moatte. It boekje dat jo yn hannen hawwe is gearstald by dit 75 jierrich betinken. It is net in boekje dat by alle jierren en elke feroaring stil stiet, mar wy hawwe jimme yn foto's en ferhalen en inkelde dokuminten wat sjen en hearre litte wollen fan de sfear en de leafde dy't der wie foar de skoalle.

Alle minsken dy't foto's stjûrden, sizze wy hertlik tank en ek de minsken dy't skriftelik meiwurken. Harren nammen fine jo by harren bijdragen. It stik fan de al ferstoarne ald-foarsitter Albert Koopman is foar de feriening fan greate wearde, om't fan foar 1944 gjin notulen bewarre bleaun binne. Dy binne mei de bran fan de pleats fan Pen ferlern gien.

Wy hoopje dat jimme mei nocht dit boekje lêze en besjen sille.

Wiebe Klijnsma.

Lute Poorte.

31 juli 1912

Oprichting Christelijke School te Echtenerbrug.

Op 15 maart 1909 in het Geref. kerkgebouw te Echten waren aanwezig 33 personen om te bespreken het oprichten van een vereniging voor Chr. schoolonderwijs. De vergadering wordt geopend door de Weled. Heer H.W. Henschen godsdienstoefenaar bij de Geref. Kerk te Echten. De vraag wordt naar voren gebracht of het wenselijk is om tot op- richting ener Chr. schoolvereniging over te gaan.

Bij monde van een der aanwezigen die verklaart zich tegen de oprichting. Spreker zegt dat het kind op de Staatsschool voldoende ontwikkeling geniet om later de Maatschappij in te gaan en hij meent dat voor de Christelijke belangen de Zondagschool alsmede de Cathegesatie dient, ten tweede dat er vanuit Delfstrahuizen weinig belangstelling zal bestaan, omdat het Hoofd van de Staatsschool aldaar met 11/2 jaar pensioen heeft te vorderen.

Naar zijn oordeel zullen de ingezetenen van Delfstrahuizen zolang wachten met toetreding. M.H. Henschen ziet ook enige bezwaren omreden wij zo arm zijn en niet in staat zullen zijn de nodige gelden bij elkaar te krijgen.

Uit verschillende monden wordt de eerste spreker medegedeeld dat zij met hem van mening verschillen, omreden de ouders bij de Doop de belofte uitspreken het kind te zullen opvoeden en te doen helpen onderwijzen naar Gods Woord. Leer de kinderen de eerste beginselen naar Gods Woord en ouder geworden zijnde zullen zij daarvan niet afwijken.

Na enige besprekingen wordt voorgesteld dat diegene die voor de oprichting is zullen opstaan en hieruit blijkt dat van de 33 aanwezigen, 28 personen opstaan die allen voor de oprichting zijn. De overige vijf verwijderen zich. Hierna volgt ene verkiezing van een bestuur en gekozen zijn: P.H. Slump, H. Muurling, Thijs de Boer, J.J. Slump Sr., J.H. Slump en A. Koopman, alzo 6 leden. De concept statuten worden artikelgewijze behandeld en vastgesteld.

Door het bestuur worden benoemd als voorzitter A. Koopman, als secretaris J.H. Slump en als penningmeester P.H. Slump. Deze eerste vergadering wordt met dankzegging gesloten door de Heer W. Kroes.

In de algemene vergadering van 31 mei 1909 waren aanwezig 22 leden. De voorzitter doet verslag en zegt dat door het bestuur een collectant is aangesteld om in Nederland te collecteren voor de op te richten school. Door de ingezetenen is f 500,-- getekend.

Het huishoudelijk reglement wordt vastgesteld. De vereniging sluit zich aan bij Chr. Nationaal onderwijs. Op 26 januari 1910 is in de algemene vergadering de collectant na een jaar werkzaam te zijn geweest met zijn goedvinden besloten om met collecteren op te houden daar er zich grote moeilijkheden voordeden, zozelfs dat soms de uitgaven de inkomsten overschreden, temeer daar zich in Utrecht gevestigd heeft een Centraal Bureau van Weldadigheid waar onze vereniging zich nu bij aansloot. Op dat Bureau was nu alle hoop gevestigd, maar het heeft niet veel opgebracht, de aanvragen waren talrijk. Wegens bedanken van de Heer J. Mast, als correspondent der Unie. Een school met den Bijbel werd benoemd E. Schreur.

In ene publieke verkoping van het land, nu eigen aan Robijn Kool, is dit land gekocht door de vereniging om daarop een school te bouwen. Maar toen de Notaris voorlas dat dit stuk land gekocht was door de Vereniging voor Chr. Schoolonderwijs ging er een gemompel op in de zaal. Zo zelfs dat door de ergste tegenstanders aan de vaklieden het werk werd opgezegd. Aan de voorzitter die toen ook nog in het vak zat is door één gezegd dat hij in der eeuwigheid geen werk meer van hem kreeg. Dat is anders uitgekomen, want God regeert ook over die dingen.

Even na deze aankoop kwam er een bestuurslid bij de voorzitter dat een persoon uit Delfstrahuizen hem had aangeboden gratis een terrein af te staan om daarop de school te bouwen zo groot als het terrein van de openbare school in Oosterzee, 3600M2.

Maar toen dat terrein bezichtigd werd was de gever niet royaal en wilde niet meer afstaan dan hoogstens 1400 M2. Dit werd aanvaard en door de Notaris beschreven. Het was dus toen het eigendom van de Schoolvereniging. Maar er kwam nog meer naar voren.

De schenker vertelde dat het schoolbestuur hem had bedrogen, want bij de aanbieding van het bouwterrein had hij geëist dat de vereniging nu moest zijn niet Echten - Delfstrahuizen maar Delfstrahuizen - Echten en dat hij de school niet langs de weg maar in de lengte van het land gebouwd wilde hebben. Dat was natuurlijk niet erg, maar hij wou over het schoolplein naar het achtergelegen land reed houden. Deze voorwaarden die later door hem waren naar voren gebracht kon het bestuur niet aanvaarden.

In de ledenvergadering gehouden 27 maart 1912 is dan ook besloten met op twee na alle stemmen om het stuk land terug te geven en de kosten van beschrijving door de Vereniging te betalen. Dit is geschied en door de voorzitter hem persoonlijk medegedeeld.

Wij hadden eerst een bouwterrein en nu het tweede bouwterrein teruggegeven, zodat wij nu zonder bouwterrein waren. Maar er kwam al spoedig uitkomst, want bij monde van de Secretaris J.H. Slump, werd door Mevr. Wed. A.M. Klijnsma, een terrein gratis aangeboden waar nu op het ogenblik de school staat.

Foto gemaakt door 'H.P.E. de la Roche Busé', te Heerenveen. Jikke Meinsma-Klijnsma, geboren op 21 januari 1840 te Lemsterland, overleden (90 jr) op 8 april 1930 te Lemsterland, dochter van Meine Sierds Klijnsma en Geesje Alberts Huisman.  Gehuwd op 30 april 1865  met Albert Meines Klijnsma

De tekeningen voor een woning voor het Hoofd der School en twee lokalen waren al gereed en de goedkeuring van de District schoolopziener en van de Gemeente kwamen spoedig goedgekeurd terug. De te bouwen school werd door het bestuur opgedragen aan de voorzitter voor de door hem gegeven begroting f 8.717,94.

Hierop kwam enig verzet van enkele leden en heeft de voorzitter geweigerd dit werk uit te voeren. Hierna volgde een aanbesteding en zijn de briefjes door twee personen die geheel buiten de Vereniging stonden geopend. En na opening bleek dat de laagste inschrijver f 600,-- boven de begroting had ingeschreven. Wat nu. De vraag wordt gesteld aan de voorzitter of hij voor de begroting de school nog wilde bouwen, welke vraag met 'ja zeker' werd beantwoord.

Fam. A. Koopman, met Juffrouw Koen.

De school is dus gebouwd en met bekwame spoed aan gewerkt, zodat op 31 augustus 1912 de school kon worden geopend door Ds. de Geus, van Lemmer en Meester Funcke. Een zeer talrijk publiek en 90 kinderen waren aanwezig. Daar is gezongen en gedankt uit de grond van veler harten voor de rijke zegeningen die God ons heeft geschonken, na veel strijd en teleurstellingen. Hem alleen Zij de eer.

De Heer W. van der Meulen, was benoemd als Hoofd van de School en daarnaast als onderwijzer S. de Vries. Het duurde niet lang of een derde lokaal moest worden gebouwd.
Doordat de getekende giften bij het ophalen van de bedragen geweldig naar beneden gingen, hoofdzakelijk omdat de school nu niet in Delfstrahuizen stond, die f 700,-- beloofde gaf f 70,- en die f 500,-- getekend had gaf f 50,-- enz., moest noodwendig op de school een hypotheek worden genomen van f 5.500,- wat verstrekt werd door de Ned. Hypotheek Bank te Veendam, naar een rente van 4 3/4% en jaarlijkse aflossing f 200,-.

Op een zaterdagmorgen zou dit contract getekend worden waar aanwezig moesten zijn minstens 2/3 van de leden. De aanwezige leden werden geteld doch er waren nog niet voldoende, nog even gewacht en ja daar kwamen nog 3 leden binnen, zodat het kon doorgaan. De Notaris merkte op dat de meesten die er waren, gewone werklieden waren en de vraag aan de voorzitter werd gesteld, waar blijven de boeren want die er nu zijn, op een enkele uitzondering na, hadden geen kapitaal tot hunner beschikking, want wanneer het niet opging met de school, dan moest dat gebouw verkocht worden en het ontbrekende zou door de leden die getekend hadden moeten worden bijgedragen. Gelukkig, zover is het niet gekomen....De Heer onze God leeft.

In het jaar 1914 zijn plannen gemaakt voor het bouwen van een derde lokaal begroot op f 2300,-- en dit lokaal kon in gebruik worden genomen april 1915. Het aantal kinderen was gestegen tot 130.

Christelijke School, Echtenerbrug.

Het Bestuur bedankt als lid van het Bureau van Weldadigheid, omdat daarvan zeer weinig wordt ontvangen. De Heer de Graaf, van Gorredijk wordt nu aangesteld als collectant, als dat beter zal gaan dan de eerste dient afgewacht.

Het Bestuur is nu uitgebreid van zes op negen leden en wegens vertrek van het Hoofd de Heer W. v.d. Meulen is benoemd de Heer A. v.d. Ploeg.

Gezin Meester v.d. Ploeg.

In 1916 met een aantal leerlingen van 160 moest er nodig een vierde lokaal bijgebouwd worden begroot op f 3.100,-. Met de vorengenoemde collectant is de zaak niet in orde. Hij moest nog f 90,- afdragen doch had voorlopig maar f 60,-- en is met hem overeengekomen om de f 30,-- in twee termijnen te betalen wat later ook in orde is gekomen. Hij is echter bedankt als collectant.

Een van de bestuursleden bedankt. Hij kan er niet best over dat er altijd met tekorten moet worden, gewerkt. Hij is bang dat deze zaak niet opgaat. Het bestuur is het volkomen met hem eens doch er is geen andere weg en de gelijkstelling is er nog niet. Daarom gaat het bestuur verheugd verder hoewel er op de gebouwen een schuld is van f 32.000,-

Een ander bestuurslid wordt benoemd. In het jaar 1919 is goedgekeurd het bouwen van een vijfde lokaal. Het aantal kinderen bedraagt ruim 200.

In het jaar 1920 - 21 waren moeilijk onderwijzers te krijgen of men moest aan kunnen bieden, woning disponibel! Daarom werd besloten een dubbele woning te bouwen aan het Krompad welke woning heeft gekost met inbegrip van grond f 12.817,48 waarop een bouwpremie werd ontvangen van f 2.350,--. blijft dus f 10.467,48.

In het jaar 1922 kwam er een verruiming doordat de scholen over het gehele land moesten worden getaxeerd. Eèn persoon werd aangewezen door de Schoolraad, één door de Gemeente en één door de Vereniging. De rente van het getaxeerde bedrag naar de stand of koers der 3 1/2% lening N.W.S. welke thans staan op 50% zodat de vergoeding zal bedragen 6 1/2% van de geschatte waarde. Onze school werd geschat op f 41.500,--. Ook kon de vereniging een afkoopsom krijgen van 80% van de geschatte waarde, zijnde voor onze school dan f 33.200,--. De schulden die wij hadden bedroegen over het jaar 1923 f 41.300,--.

In het jaar 1928 heeft er een verbouwing bij de school plaats gehad. Centrale verwarming, privaten met waterspoeling. De gangvloer belegd en ingericht als Vamavloer en heeft gekost ruim f 8.000,-- waarvan 15% moest worden bijgedragen door de vereniging.

In het jaar 1936 heeft de vereniging een verzoek gericht aan de Gemeente Lemsterland om de afkoopsom te mogen ontvangen zijnde f 33.200,--, dit is door het Gemeentebestuur toegestaan en zo konden wij een groot deel van onze schuld aflossen.
Door de taxatie in 1922 hebben wij vanaf 1922 tot 1936 de belangrijke schuld enigszins kunnen inkorten omdat wij jaarlijks rente van het geschatte bedrag ontvingen, ongeveer f 2.400,--. Daarbij hebben wij in 1936 de woningen aan het Krompad verkocht voor f 3.200,--.

Wij waren in 1936 ontheven van de grote schuld, alleen bleef er over een schuld op de woning van het Hoofd en die schuld bestaat nog, groot f 2.250,--. In de bezettingstijd 40 - 45 hebben wij niet veel uitgevoerd. Wel heeft het voor vele jongens een schuilplaats geweest. Wanneer het bericht kwam de Duitsers zijn onderweg dan zag men ze draven naar de schuilplaats, waar deze was zal ik maar niet verklappen. Het toen aanwezige Hoofd was wel eens erg bang, tenminste toen er op een morgen in de schoolgang een grote hoeveelheid rogge was gebracht die later bij nacht werd weggebracht naar Lemmer en daar ingescheept naar Amsterdam.

Ik heb toen tegen het Hoofd gezegd, houdt Uw hoofd koel en zwijg. Een lid van het Bestuur maakte bezwaar en was erg ongerust zodat hij de verantwoording niet meer wilde dragen en hij bedankte. Dat vonden wij erg, maar er was niets aan te doen. Het ging er om de bezetter zoveel mogelijk afbreuk te doen en als goed Nederlander moest dat ook.

In het jaar 1948 is aangeschaft een nieuwe centrale verwarming waarvan de totale kosten ruim f 7.500,-- bedroegen, van de Gemeente ontvingen wij daarvoor ruim f 2.500,-- zodat een bedrag van ruim f 5.000,-- moest bijeengebracht worden.

De leden van de vereniging hebben door renteloze aandelen van f 25,-- dit bedrag bij elkaar gebracht, waarvan jaarlijks 20 aandelen worden uitgeloot. Op 1 januari 1953 is daarvan nog de schuld groot f 3.150,--. Jaarlijks brengen wij voor Art. 101 f 456,85 bij de gemeente in rekening. Dit gaat over een tijdsverloop van 10 jaren waarvan nu vier jaren verstreken zijn. In het jaar 1951 zijn voor de school aangeschaft 40 nieuwe banken, doordat de bestaande banken werden afgekeurd. Deze banken kosten f 3.045,--, welke bedrag wij van de gemeente terug ontvingen. Er moesten ook een paar lessenaars bij welke kosten f 193,08. Deze zijn door de vereniging betaald.

Mijne vrienden, nu ben ik bijna aan het eind van mijn verslag. U hebt daaruit kunnen vernemen hoe moeilijk het is geweest, bij de oprichting en bij de voortzetting, onder de schulden en daarna bijna weer schuldvrij.

Een school met vijf lokalen staat daar, waar de kinderen bekend worden met den bijbel en uit die bijbel leren kennen Jezus de zone Gods, de Heiland der wereld, de zaligmaker van zondaren. Hij is het die ons kracht gegeven heeft om het werk in zijnen naam uit te voeren. Want Hij regeert van zee tot zee, in de Hemel en op aarde. Hem zij de Heerlijkheid en de eer tot in der Eeuwigheid. Hij heeft dat grote werk hier willen verrichten. Hem alleen zij de eer.

Nei it lêzen fan dizze akte soene jo tinke kinne dat it bouterrein kocht is,mar dat is net sa. In de kreas bijhilden boeken fan de ponghâlder, fan 1909 ôf, is gjin sint te finen dy't hjir foar betelle is. Om in reden dy't ús no net mear klear is, hat men destiids in keapakte opmakke mar it is en bliuwt in gratis oanbean terrein fan âlde Jikke, sa't Frou J. Klijnsma - Klijnsma faak neamd waard.

• De volgende afdrukken zijn van een slechte kwaliteit, in het boekje denk ik kopie van kopie. Ik heb mijn uiterste best gedaan, om toch de gezichten zo goed mogelijk te tonen. Zijn er lezers die de echte foto's in hun bezit hebben, dan ontvang ik héél graag een kopie hiervan.

1913: Boven v.l.n.r. 1e rij: Meester van der Meulen, - Engeltje Slootheer, Jan Slootheer, -, -, -, -, Juffrouw Koen, Meester Snijder, -, Margje Slootheer.

2e rij: -, -, -, Coba Slump, Harm Slump, -, Harm Strampel, -, Atze Slump, Jantje Slump, Klaske Tjaarda.

3e rij: -, Koert Smink, -, Jacob Smink, -, -, Jikke Slump, Harm. J. Slump, Pier Slump, Hidde Slump, Willem van der Weide.

1920. Boven v.l.n.r. 1e rij: -, Meine R. Slump, Reinder Bakker, Jentje de Jong, Jan Mink, Wiebe de Jong, Keimpe Toering, Juffrouw Koen.

2e rij: Jente Koopman, Ytie de Jong, Sanderina Koopman, Geertje Slump, Janna Pen, Annigje Otten, Goukje Meyer, -, Minke Kool, Klaske Kool, Fintje de Weerd.

3e rij: Ulbe Koopman, Sjoukje Koopman, Klaske Slump, Annigje Pen, Aukje Apperloo, Sjoukje de Jong, -, Dieuwke Kool, Willem Toering.

4e rij: Yntze Bouhuis, Wiebren Pen, Hendrik Meyer, Joukje Pen, Hendrik Bouwhuis, Arjen de Jong.

v.l.n.r. 1e rij: Meester Ham, Meester v/d Zee, Bertus Huizinga, Arend v/d Bos, Henk Schuitmaker, Lukas Vrieling, Harm P. de Jong, Freerk Wind, Ids Heerema.

2e rij: Oentje Cuiper, Trijntje Osinga, Jannie Strampel, Antje Huizinga, Antje Vaartjes, Meester Huizinga, Klaasje Strampel, Meester Dijkstra.

4e rij: Klaas Vaartjes, Jochum Muurling, Gauke Wind, Gosse Klijnsma, Jaap Toering, Jan Kelderhuis, Jan Wever.

5e rij: Arjen Schippers, Henk Osinga, Meindert Osinga, Albert Muurling, Jan Veldman.

Boven v.l.n.r. 1e rij: Meester Ham, Gerhardus G. Strampel, Tjebbe de Groot, Roelof Roest, Jopie Ham, Anne E. Wind, Bart D. Kooi, Wisse de Vries, Tjeerd Bruin.

2e rij: Boukje Heerema, Hieke Luik, Mina de Haan, Fetje Jansma, Jantje Dam, Albertje J. Luik, Martha Bloem, Antje Huizinga, Aaltje Kalsbeek, Joukje Kooi, Margje Kalsbeek.

3e rij: Marie Bruin, Fim Kooi, I. Heerema, Marietje Bultsma.

4e rij: Dirk Schaap, Wieger Schaap, Piet Kingma, Meine Kroes, Jacob Luik, Henk Mulder, Minne Kingma, Jan Kalsbeek.

5e rij: Oene F. Kalsbeek, Ids Heerema, Gauke Wind, Berend Luik, Jantje Kooi, Klaasje G. Strampel, Margje Roest.

Bovenste rij: v.l.n.r. Evie Bloem, Dinie Otten, Gienke Dam, Arendje Pen, Margje Wind, Meester de Vlas, Lummie Jansma, C. Miedema.

2e rij: Willy Wind, Geke Kelderhuis, Alie Slump, Sjoeke Mink, Janny v. Dijk, Jeltje Koopman.

3e rij: Albert Koning, Stoffel Holkema, Oeds Welles, Harm de Vlas.

Zittend: Tjeerd Smink, Fokke Dijkstra, Jurrit v. Stralen, Anne Kerkstra, Hielke Smink.

Bankenrijen van voor naar achter: 1e rij: Jaap Luik, Roel Wagenaar, Aukje Slump, Grietje Schuitmaker, Antje Huizinga.

2e rij: Klaasje Strampel, Doetje Apperloo, Henk de Boer, Margje Roest, Japikje Heerema, Jannie Strampel, Jeltje Dijkstra, -, Antje Vaartjes.

3e rij: -, Jan Schippers, Piet Heida, Reinder Apperloo, Roel Wagenaar, Sjoerd Punter. Meester Huizinga.

• Dat it tekenjen wol yn de Family Huizinga siet meie de no kommende tekeningen dûdlik meitsje. Meester Huizinga, hat behalve syn selspertret noch al hwat bern fan skoalle úttekene en jo moatte it sels mar ris takseare, mar neffens ús koedér der wol wat fan....

Waarschijnlijk Meester Huizinga. 22-12-'23.

Janna Heerema, 7-3-'24.

Bart Otten, 18-10-'31.

Hendrik Bron, 3-3-'24.

Fan 75 jier, is 37 omtrint de helte, en Master de Vlas mei syn frou en harren hushalding, mochten dy helte meimeitsje. As er tinkt oan dy tiid, yn ferban mei de skoalle, komt him dit yn't sin:

31 jier Ychtenbrêge.

It wie yn de hjerst fan '47, dat mifn frou en ik yn in atlas it plak Echtenerbrug opsochten (dat it Ychtenbrêge hjitte wisten wy doe noch net) Dat it sa tichte by in mar lei like my wol goed ta.

Mar hwer 't om gong: Der waard in Ûnderwizer frege en der wie in hûs bij. Dat telde swier yn dy dagen. Wy hiene oan't no ta dwaan moatten mei in keamer by in oar.
Doe't ik de beneaming krigen hie, gongen wy te sjen. Jelle Jansma helle us fan 't Fean.
Dolsterhuzen hie in minne dyk fornamen wy al gau. De mar wie tichteby. "Komt it wetter wolris oan'e dyk ta?" frege myn frou oan Jelle. "Soms wol", wie it antwurd....Dêr hie se neat mei op.

Yn de Krystfekansje forhuzen wy. Myn broer brocht us mei de frachtauto.
De frou mei trije bern foar yn, ik achteryn. Wy kamen fan de Lemster kant. As men by de bouferiening wie seach men tsjin de achterkant fan de Duimstr, oan (de nije strjitten wiene der net).

Ik seach it troch it lûkje fan de auto. Der wie net folle moais oan te sjen op sa'n donkere dei yn desimber. Wy rekken te stoel en te bank foar sa fier it yn dy titd fan krapte mooglijk wie. Nei de Krystfekansjekaam de skoalle. Ik kaam yn it plak fan Master van der Zee. Klas 5 mei goed tweintich bern. In rêstich begjin want ik wie klassen fan 40/50 wend west.

Ja, dy bern!!!!!!

Dat is foar de skoalmaster hwat foar de timmerman it hout is. Mei ien grut ferskil. It is libben spul, it brûst faak fan it jonge libben. Dat is moai, prachtich en soms in lyts bytsje lestich. Ik ha in protte wille belibben oan de bern fan Ychtenbrêge.
Hûnderten bern. Elk jier wer in nije ploech. Bern, dêrt ik ien of twa jier mei oprinne mocht. En dan gongen se wer. Optein omdat se fan skoalle mochten, wer in nij stik libben temjitte.

Wy gongen dy earste simmer mei in reiske hielendal nei Gaasterlan, op'e fyts. Dy bern fan de 5 te klas sille no sa ûngefear 46/47 jier wêze tink ik.
Hwer bliuwt de tiid.... It bêste stik fan us libben ha wy yn Ychtenbrêge wenne. Twa fan us bern binne hjie berne. Alle fiif binne se hjir opgroeide.

Myn twa skoandochters hawwe by my yn de klas sitten.
Jan en syn frou Jantsje stiene flak ûnderelkoar yn de absentielist.
No binne wy wer tegearre oer. Sels de pake-en beppesizzers wurde al wer grut.
Sa ferrint de tiid....
En dan sjocht men nochris achterom. Dat dogge wy wis op de dei fan it 75 jierrich bestean fan us skoalle.

Wist noch wol!!!!!!!??
Dat wy elk jier der in wike op ut gongen. Dat wie "de grutte reis".
"De man mei de panne" seine se ûnderweis.
De lêste jûn yn Kampen. It bûsjild rekke op. Der wie in jonge dy't lege fleskes byinoar fandele foar statie jild.
Hy kocht......sigaretten.

In oare jonge kocht in pear goudfisken foar wolkom thus (ik tink dat er se sels graech ha wee). Hy hie se yn in plastic pûdsje oan it stjûr hingjen. Seit de oáre: "Zij hebben in elk geval in mooi uitzicht".
Of it spookferhaal yn Oorssel oèr de man mei de gouden skonk.
De "heit" fan de jeugdherberg liet se skrikke dat se foelen fan de banken ôf.

Men soe der in/boek oer skriuwe kinne.

En dan de fûgels, de blommen en al it moaie yn de natuer.
Koartby sei in heit tsjin my, doe't er it oer syn (al grutte) soan hie: "Hy hat grif wat fan jo meikrigen, want hy is sa wiis mei al it moais dat er yn de natuer sjocht".

Dat die myn skôalmasters hert goed.
As men sokke dingen sjocht, dat is de maitiid alle jierren wer infeest. Dan is der al tyd wol wat te sjen.

Ik moat ophalde oars wurdt it ferhaal te lang.
Tankber binne wy foar alles wat wy ûnderfûnen en belibben yn Ychtenbrêge en yn 't bysûnder yn en mei de skoalle fan us doarp.
God skonk us in ryk libben. Wy wolle him de tank bringe dêr foar en winskje syn segen ta oan doarp en skaalle aan 't yn langte fan jierren.

F. de Vlas.

Foarsitter Jouke de Haan, makket de flagge los by it iepenjen fan de nije skoalle op 28 april 1965.

Yn de jieren dat Jouke de Haan foarsitter wie, kaam de nije skoalle der. Hy fertelt der sels sa oer:

Wolvega, 4-5-1984.

Naar aanleiding van een gesprek met twee vertegenwoordigers van de Vereniging voor Prot. Christelijk Basisonderwijs te Echtenerbrug, werd ondergetekende als oud-bestuurslid de vraag gesteld iets te willen bijdragen voor het samenstellen van een boekje dat op 26 mei a.s. zal worden aangeboden in verband met het 75-jarig bestaan dezer school te vieren.

Wij kwamen overeen dat ik me zou beperken met enige mededelingen betreffende het ontstaan van de nieuwe gebouwde school in de laatste 25 jaar.
Ondergetekende is geen oud-leerling van deze school wat ook niet mogelijk zou zijn geweest. In die jaren woonde ik in Oosterzee en had als zodanig dan daar de school moeten bezoeken, mijn ouders woonden op het grensgebied eerst Oosterzee - Bantega en later Oosterzee - Echten en heb de openbare school Echten bezocht.

Twee jaar na het verlaten van deze school kwamen wij wonen te Echtenerbrug.
En in die jaren was dat zo, van de school en werken bij de ouders of in loondienst bij een ander en dat was dan voor een weekloon als je dat al kreeg en geen enkele opleiding om je maatschappelijk te ontwikkelen. Ik kwam in Echtenerbrug in aanraking met buurjongens die oud-leerlingen waren en kreeg als zo velen op deze school nog iets voortgezet onderwijs.

Zonder aanziens des persoons werd je dat voor die tijd rijkelijk geboden. Veel lof voor bestuur en onderwijzend personeel voor wat door hen werd aangeboden. Er werd landbouwonderwijs gegeven bij het toenmalig hoofd der school Meester v.d. Ploeg en later Meester Ham, ook jongeren kregen wel bij de andere onderwijzers avondschool wat voor enkelen wel van groot belang is geweest en in de maatschappij van grote waarde was om verder te komen omreden in die tijd er nog te weinig gelegenheid was om verder iets te leren.

De school was ook al omreden er geen andere gelegenheid was toegankelijk voor verenigingsleven en heeft bijgedragen tot verbeteren van het dorpsleven, o.a. onderwijzer Dijkstra heeft veel gedaan voor zang en muziek.

De eerste school is gebouwd door de ouders en na de gelijkstelling van het onderwijs overgedragen aan de gemeente Lemsterland. Dit was al gebeurd voor dat ik in het bestuur kwam, heel jong en moest met oudere mannen een bestuur vertegenwoordigen, waar nog werk aan de winkel was omreden er had wel een gelijkstelling plaats gehad maar dit werd uitgevoerd op basis van kosten van het openbare onderwijs.

Om te komen tot het punt nieuwbouw Van de school.

Er kwam veel onderhoud wat bijna of helemaal niet uit de inkomsten kon worden betaald. Vooral de Centrale verwarming vroeg veel eigen geld. Deze was al twee keer vervangen door nieuwe ketels en moesten alweer worden vervangen, hiervoor kreeg je toen geen enkele bijdrage. We hadden een dure school maar dankzij een goede commissie van bijstand en hulp van de leden werd dit opgebracht. Maar na vijftig jaar kwam het feit: helemaal vertimmeren waar dan bij kwam de dienstwoning die in eigen beheer was en geheel vertimmerd met de school.

Voor dit moeilijke probleem heeft het bestuur een beroep gedaan op B. en W. van Lemsterland. Ook de Directie gemeentewerken heeft de zaak bezien en uitgerekend bij verbouwing wat dit zou kosten. Dit bleek voor die tijd het grote bedrag van een ton te bedragen, waar in het gunstigste geval misschien twee derde subsidie voor mogelijk was.

Na overleg met bevoegde instanties werd er besloten tot nieuwbouw en wel in de nieuwbouw in de kom van het dorp waar een meerderheid van het bestuur de voorkeur aan gaf. Een voordeel hiervan was, de kinderen konden tijdens de nieuwbouw de oude school bezoeken en ook zou de school iets gunstiger komen te staan, niet aan een drukke weg wat bij het uitgaan van de school wel eens moeilijkheden opleverde.

Het bestuur moest wel op zich nemen aan te vragen voor een nieuwe school en er moest een waarborgfonds gestort worden van f 40.000,-- en dat is dan in tegenstelling met het openbare onderwijs die dit zo kunnen aanvragen bij voldoende leerlingen.

Van B. en W. Lemsterland, kwam de toezegging een dienstwoning eveneens in de nieuwbouw. Burgemeester Brouwer en als vertegenwoordigers van het bestuur Meester de Vlas en H.J. Slump, vertrokken naar den Haag en kregen gedaan de urgentieverklaring voor het bouwen van de school in de nieuwbouw wat in betrekkelijk korte tijd is gebeurd.

Later hoorde je nog al eens, wat hebben we nu een rijke school, ja het is de eerste school in Echtenerbrug die van gemeenschapsgeld is betaald. De oude school is door de ouders betaald en heeft van hen een financieel offer gevraagd waar ik veel waardering voor heb gehad, het bestuur klopte nooit tevergeefs bij de leden aan.

Ik kan mij indenken dat er wel ouders zijn geweest die met een zekere weemoed van hun school afscheid namen, er moest wel een moeilijke beslissing komen maar ik meen wel een goede. Wat de toekomst verder zal brengen?

Er is wel veel vreugde en ook verdriet geweest, ook in de oude school en als ik terug denk, hoeveel kinderen hebben daar hun eerste opleiding genoten om het leven in te gaan, dan denk ik wel eens terug aan die tijd dat ik mee mocht besturen aan de taak van de onderwijzers die het kind klaar moeten maken voor staat en maatschappij, wat heeft een onderwijzer een invloed op een kind. Wat de meester of de juffrouw zegt dat is voor hun de wet daar praat je ze ook niet weer af.

Bestuur en personeel van de jubilerende school met de bijbel, ik wens U toe Gods onmisbare zegen dit werk in zijn naam te verrichten tot heil van het kind.

Bestuur, ik wens U veel sterkte toe en dit is mijn uitdrukkelijke wens een school van de ouders moet ook door hen worden bestuurd, in het verleden gebeurde dat veel door de grootouders en ik zeg niet dat zij het verkeerd deden maar de voorkeur zou ik geven aan de jonge ouders.

Ouders van het schoolgaand kind, als je wordt aangewezen trek je niet te gauw terug onze voorouders hebben deze school gesticht: Bewaar het pand U toebetrouwd.

H.G.

J. de Haan
oud-Voorzitter.

Hjir sjogge wy de himmelploech fan de nije skoalle, Berend Bakker, Jotsje de Vries, Jikke de Vlas - Kuipers, Hinke de Vries - Stellingwerff, Ynskje Bakker - Wind en net te sjen mar wolwarber, de fotograaf master Fonger de Vlas.

Oer it skoalskjinmeitsjen.

De Hear Berend Bakker, no fan de Roede fan Ychtenbrege, wit noch skoan dat hy destiids in poas siik west hie en dat doe Hendrik Kerkstra by harren oan'e doar kaam. It sil wol sa'n tritich jier lyn wêze en hy kaam foar it skoalbestjoer.

Koendert de Boer, hold op mei skoalskjinmeitsjen en no hie it bestjoer tocht, it soe krekt wat foar Berend Bakker en syn frou wêze. Berend en Ynskje hawwe der oan it lêst ta oer prakkeseare. Om healwei achten noch net ut de rie, toch krekt foar achten noch in bryfke ynleverje en om healwei alven de beneaming yn'e hûs.

Bakker en syn frou hawwe it wurk doe wol in 15 jier dien en mei alle nocht.
De lokalen waarden destiids alle dagen mei de stofsûger dien en alle wiken waard der ien skrobbe, mei sa'n tweintich amers wetter mei bleekwetter. Al dat smoarge wetter waard troch in lûk, ûnder de flier fage.

Bakker fernûvert him der achter ôf noch wol oer dat dat koe en mocht en dat der net mear kwea fan kaam want it wie mar fiis. De alde plankeflieren hold men op dizze manier wol goed skjin. De sintrale ferwarmings ynstallaasje hat foar alle minsken dy't der mei te krijen hiene faak in greate ellinde weest.

De bern hiene wol ris in frije dei ekstra, dat dy hawwe it miskien noch net it slimste fûn. Mar Berend Bakker wit noch wol fan tritich amers wetter ut de kelder en dan in oere fulle, it wie lijen.

Op in kear hie de smid der in hele tijd mei oan'e gong weest en doe woe er noch net! "Bakker", sei de man: "gean hjir earst mar wei want ik moat earst janken".

De oergong nei de nije skoalle brocht in protte ferlichting. In ferwarming dy't goed werkte en gjin planken flierren mear.

± 1913. Boven v.l.n.r. 1e rij: Nandina Koen-v.d. Meulen, Roel R. Mast, Fokke J. Mast, Klaas Moedt, Meinte Moedt, Roelof A. Roest, Kerstje v.d. Molen, Rinske Kraak, Meester de Vries.

2e rij± Tietsje Klijsma, Trijntje Mast, Trijntje Kraak, Pjirkje Mast, Albert Mast, Jan Ales Roest, Hendrik Slager, Hendrik Ales Roest, Ymkje A. Roest, Grietje Luik, Fennigje Kraak, Jan Muurling.

3e rij: Roel Slager, Henderikus Ales Roest, Doetje Meyer, Roelofje Roest.

4e rij: Bontsje Klijnsma, Meintsje Nieuwenhout, Rinske v.d. Meer, Grietje Slager, Sijke J. Roest, Ymkje J. Roest, Hendrik J. Roest.

De feriening hie trije jier bestien doe't yn 1912 de nije Kristelike Skoalle iepene waard.
Ien fan de bêrn dy't dy dei meimakken, wie in famke fan it Krompaad.
It wie in dochter fan Jan Kraak (no pleats fan Eizema). Se is sneon 5 maaie 80 jier wurden en wennet mei har man yn't Hearenfean. It is frou F. Heida- Kraak en dit is har ferhaal oer har en ûs skoalle.

31 Augustus 1912, Koninginnedag, ik was pas 8 jaar.

Deze dag zou onze nieuwe school worden ingewijd, met een optocht met alle kinderen en later een schoolfeest, dat werd gehouden op het land van Slump. Bij mijn ouders was ook een versierde wagen opgetuigd en wij mochten daar met meerdere kinderen meerijden naar de brug.

Jouke van Haije de Jong, onze arbeider, was daarbij onze koetsier. Het had eerst nogal wat voeten in de aarde gehad zouden we naar de Christelijke School in Echtenerbrug toe of niet ook al vanwege de kosten, het moest alles zelf worden betaald. Maar Heit kon best met onze onvolprezen voorzitter van het schoolbestuur overweg want hij was ook onze timmerman.

Hij haalde het erdoor, de kinderen kregen ze. En het was aardig goed bezien we hadden een flink gezin dus er kwamen nogal wat leerlingen in de loop van de tijd. De optocht was mooi, prachtig weer en we hadden daarna een heel mooi kinderfeest. Nog weet ik dat we chocolademelk kregen en we hadden witte jurkjes aan. Mem zei "net motsje hjer, want dan liket het nergens meer op fansels".

Het is zeker goed gegaan want daar staat me niets meer van voor. Voldaan en moe gespeeld gingen we die eerste dag naar huis. Later kwam de eerste schooldag. Boppemaster van der Meulen was ik nog te klein voor, ik moest bij Juf Koen in de klas en wel in de tweede, mijn zusje Rinsche in de eerste. We zaten in het lokaal dat aan het huis van de meester vastzat.

Zo goed als ik me herinner hadden we daar 3½ klas, een deel van de vierde zat dan zeker bij de boppemaster. Onze juf en meester hadden elk twee rijen van de banken. Ik weet nu nog dat ik in de derde bank van achteren zat in de tweede rij bij de deur vandaan. Die waren van Juf Koen en de andere twee van Meester de Vries.

De bijbelvertelling deden ze om de beurt en we vonden het altijd mooi ik althans. Het aanbod van kleintjes was zeker niet al te groot, want Janke Heida en Roelofje de Jong, hadden moeten wachten tot April volgend jaar. Maar vanwege de nieuwe school mochten ze direct meedraaien, dat was voor hen mooi meegenomen achteraf. Het eerste psalmversje dat ik moest leren en opzeggen was ps. 42 vers 1. Dat heb ik zo mooi gevonden dat het is nog een van mijn liefste verzen.

Toen ik naar de boppemaster verhuisde, inmiddels was v.d. Ploeg gekomen en wel 1 Maart 1914. Ik denk dat ik niet overdrijf als ik zeg dat die onder de zegen van de Heer onze school heeft groot gemaakt.

Er moest al gauw worden bijgebouwd, wat al met dat ene lokaal een hele vooruitgang was. Handwerken deed Juf Koen, en later als hulp Anna te Loo. Wij hebben op onze school een schat van bijbel kennis opgedaan en ook het Bijbellezen zelf. Vier morgens hadden we een vertelling en woensdags en zaterdags werden Bijbels uitgedeeld door de grote jongens en dan moesten we ieder op zijn beurt een stuk of wat verzen lezen.
Meester zei dan dat was voor eigen gebruik.

Ook hebben we onze vaderlandsche geschiedenis heel goed leren kennen en ik althans onthouden. De liefde voor ons Vorstenhuis werd ons goed bij gebracht. En vooral Gods leiding met ons Vaderland en de betekenis van Willem de Zwijger.

De laatste schooljaren waren voor mij wel hele mooie want ik had een blinde verering voor v.d. Ploeg. Tot zijn dood heb ik met hem briefwisseling gehad. Hij is bij ons vandaan naar Hoofddorp gegaan, waar ik bij hen heb gelogeerd. Het verdriet is hen daar niet bespaard, 3 van de 5 kinderen hebben ze daar naar het kerkhof moeten brengen.

Al met al we hebben een gezegende tijd gehad waar ik met liefde aan terug denk.
Schoolbestuur en leerkrachten doordring in Uw onderwijs de jeugd van hun afhankelijkheid van onze Schepper, dan is het goed.

Ook ik wens de school alle goeds onder de zegen van Hem die het al regeert.

P.S. Het eerste sterfgeval van een van de leerlingen was van Ruurd Heida, Oct. 1914. Was zo aangrijpend daar ging meester v.d. Ploeg nogal diep op in, we waren allen zo ontroerd.

F. Heida - Kraak.

Schiphol 1955 4e en 5e klas: Staand v.l.n.r. Marten Kroes, Feike van Netten, Klaas Koopman, Robbie Martherus, Richard Slump, Lute Poorte, Jan de Vlas, Pier Offringa, Iemie de Boer, Bernhard Holtrop, Jan Bruin, Alle Ypma, Sanne Dijkstra, Lute Y. Koopman, Jantje de Vlas, Klaske van Netten, Ieke Kraak, Luitje Stuiver, Hassie van Stralen.

Zittend: Nanne de Haan, Harm Otten, Sjoerd Spek, Jan Poorte, Jacob Pen, Ruurd Stuiver, Klaas van Dijk, André Martherus, Harm G. Kelderhuis, Antje de Weerd, Jantje Verhoeff, Pietsje Koopman, Sjoekje Mink.