Brekkenpolder is een poldergebied en buurtschap in de gemeente De Friese Meren in het zuiden van de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten zuiden van Sloten en ten noordwesten van Lemmer, waaronder het ook formeel valt.

De Brekkenpolder is een uit meerdere gebieden bestaande poldergebied. Het ligt als een eiland ten noorden van Tacozijl. Het wordt van Tacozijl gescheiden door de Langesloot, de rest van het water dat het scheidt van het vasteland zijn; de Ee, de Woudsloot, het Brandemeer, de Haringsloot, de Rijnsloot en de Groote Brekken.

Bij Tacozijl ligt er sinds de ruilverkaveling halfweg de 20ste eeuw, een brug die de Doraweg met de Venneweg verbindt, daarvoor was er een veerpont. Bij de Rijnsloot is er dan weer een (toeristische) veerpont die voor fietsers en voetgangers is bedoeld. De bewoning van de buurtschap is vooral ontstaan aan het Brandemeer bij de Sloterkooi en aan de zuidoostkant in het Follega Schar.

Deze laatste gemeenschap werd De Kikkert genoemd. Follega Schar werd later de Polder De Kikkert genoemd. Thans is De Kikkert alleen te vinden als veldnaam en als naam van de zeilschool dat in de Wijcklerschar, in de hoek van de Ee en de Langesloot, is gelegen. Van 1904 tot 1926 stond er in De Kikkert aan de Langesloot een watermolen, deze molen was een poldermolen. In de Wijcklerschar heeft er een stoomgemaal gestaan.

Dankzij de ruilverkaveling was er een flinke groei gekomen in het aantal boerderijen in de polder, waardoor de buurtschap uit verspreide huizen bestaat zonder een echte kern. Bij de Langesloot ligt er aan de Kooiweg een kleine camping. Samen met de buurtschap Tacozijl heeft de Brekkenpolder een dorpsbelangenvereniging.

Tussen de Doraweg en de Kooiweg ligt het natuurgebied Bancopolder, dat wordt beheerd door It Fryske Gea en Staatsbosbeheer.

Bron: Wikipedia

LC -1960: Brekken betekent gebroken land, waarin het water overheerst. Ook zonder die verklaring weet een ieder, dat het water in het polderland ten westen van de Grote Brekken bij Lemmer een zeer belangrijke factor is. Niet meer zoals vroeger, toen al dit land tussen de Langesloot, Ee, Woudvaart, Brandermeer, Kromme Ee en Grote Brekken bij wijze van spreken voor eb en vloed lag. Het was echt „bütlan", maar sinds dr. E. van Welderen baron Rengers dit waterland tussen Lemmer, Sloten en Spannenburg—Follega liet inpolderen, is er ontzettend veel ten goede Wat evenwel slechts weinig of helemaal niet veranderde sinds in 1930 de landbouwonderneming „Over de Brekken" haar werkzaamheden begon, dat zijn de verkeersmogelijkheden.

Wegen zijn er in de Brekkenpolder niet en daarom wacht deze particuliere ruilverkaveling uit het begin van deze eeuw opnieuw een verkaveling. Aan de voorbereiding daarvan wordt al geruime tijd gewerkt, maar het valt nog niet te zeggen wanneer dit werk in uitvoering zal komen. De 83-jarige landbouwkundige op Epema-state ir. IJsbrechtum heeft namelijk voorlopig verzet tegen deze plannen aangetekend. Niet omdat hij gewoon zonder meer „tegen" is, maar het gaat baron Van Welderen Rengers om de volgorde van de werkzaamheden. Hij wil eerst verkavelen en dan vooral aandacht aan de wegen schenken en niet omgekeerd.

Dat er mettertijd wegen door dit 330 hectare grote gebied zullen lopen, staat evenwel vast. Voorlopig zullen de bewoners het er echter zonder moeten doen en dat betekent, dat zij voor het contact met de buitenwereld vooral aangewezen zijn op de boot. De meesten zijn georiënteerd op Lemmer, omdat de polder aan die kant het „dichtst" bevolkt is, maar er zijn ook bewoners, die naar Sloten varen, terwijl een enkeling de route via Spannenburg kiest. Aan die kant ligt een voetveer en aan de zuidkant van de Brekken is er ook een. Men kan over drie veren in de dichter bewoonde wereld komen, maar dat heeft zo ook zijn bezwaren, vooral aan de Lemster kant. Na het veer moet men later eerst een stuk polderdijk langs de Langesloot aflopen om vervolgens een voor auto's te berijden sintelweg te nemen, die naar de weg Lemmer-Sondel leidt. Via Lemmer zou men dus met een auto een eindweegs bij de polder kunnen komen, maar welke polderbewoner houdt er onder deze omstandigheden een auto op na. Liever dan de omslachtige reis per fiets kiest hij langs die kant dan ook de melkboot, die hem in twintig minuten varen naar Lemmer brengt.

Coöperatief of speculatief wat hun melkafzet betreft, allen maken gebruik van de coöperatiemelkboot, die voor de Novac-Oosterzee wordt bestuurd door F. Hoogterp. Moeders met zuigelingen in de kinderwagen varen met hem mee naar het consultatiebureau en ook de jeugd trekt met de melkboot schoolwaarts. 's Morgens om omstreeks half acht gaan Jelle, Durk en Jan de Jong, Roelie Betten, Ineke Morsink met Tine en Johannes Mulder aan boord, 's middags omstreeks half vijf zijn zij weer terug. De melkvaarder waakt als een vader over hen, en dat is ook wel nodig, want Jan de Jong is pas leerling van de kleuterschool. De ouders sturen hem mee, opdat, als hij leerplichtig is, de overgang van de eenzame wereld aan de Brekken naar de drukte van de Lemster school voor hem niet te groot zal zijn.

Uit zorg voor zulke kleinen heeft Hoogeterp aan de buitenkant van de kajuit een grendel laten zetten. Tijdens de vaart mogen de kinderen niet buiten komen; stel je voor dat er op de Brekken eens een peuter overboord sloeg! Als door strenge vorst het bootje niet meer kan varen, gaan de kinderen lopend naar Lemmer. Die wandeling van anderhalf uur komt gelukkig niet vaak voor. De kinderen hebben echter altijd steun aan elkaar, want zij gaan eensgezind naar dezelfde christelijke school, al zou onder andere woonomstandigheden de schoolkeuze misschien meer verscheidenheid vertonen.

Eensgezind maakt men wat de fouragering betreft ook gebruik van de diensten van de speculatieve melkboot (Lankhorst, Osingahuizen), die door Kl. Deinum wordt bestuurd. Hij is de boodschapper voor deze kleine gemeenschap, die zo’n grote eensgezindheid aan de dag legt. De jongeren hebben hun eigen jeugdclub, die 's zaterdags in de avond bij toerbeurt bij een van de leden thuis samenkomt. Hier wordt de protestantse oecumene zo goed mogelijk in praktijk gebracht en de vrouwen hebben kortgeleden na afloop van een kraamvisite besloten om voortaan op geregelde tijden bijeen te komen. Niet alleen om alles „bij" te praten, maar ook om te werken voor algemeen christelijke doeleinden.

Onderling soms nog al ver verspreid wonen er in de Brekkenpolder, de Grenspolder en de Kooipolder met elkaar twintig gezinnen. Allen hebben gemeen, dat het water hen van de buitenwereld scheidt. De een trekt op Sloten, de ander op Spannenburg (Tjerkgaast) en een derde gaat naar Lemmer, maar met elkaar vormen zij een hechte groep, die het eiland heus niet zo slecht en eenzaam vinden, al zullen zij zich werkelijk niet tegen de komst van landbouwwegen verzetten. Dat zou niet in het belang van de bedrijfsvoering zijn en tenslotte zijn deze in afzondering wonende polderbewoners héél gewone mensen, die ook graag gebruik maken van alle moderne gemakken.

Bijzonder was het in vroeger jaren, dat als je over de Tramdijk te Lemmer ging, je direct in een prachtig natuurgebied stapte met veel weidevogels en met op de achtergrond de Brekken, het Murker hûske, de boerderij van Keulen, de Mutserd en de verschillende boerderijen in de Brekkenpolder. Aan de horizon verhieven zich de torens van Wyckel, Tjerkgaast en even noordelijker de grote toren van Sint Nicolaasga.

29 augustus 1963: De Brekkenpolder is een eiland tussen Sloten en Lemmer en in het plan is voorzien in de aanleg van een brug, die de bewoners van de Brekkenpolder de mogelijkheid geeft om over de weg hun boerderij te verlaten en in de richting van Lemmer.

De autobezitters uit de Brekkenpolder hebben hun garages op het vasteland al naar de toekomstige brug verplaatst. Als de brug met de weg door de polder klaar is, kunnen deze bouwsels verdwijnen, want dan kan de auto voor de boerderij worden gestald.

17 juli 1926: De grote watermolen in de Brekkenpolder, die bij de Rengersbrug stond, is deze week afgebroken en heeft zijn plaats moeten ruimen voor elektrische drijfkracht.

Foto uit het familie archief van de familie Mulder: De boerderij van Johannes Mulder en zijn vrouw Piertje Hospers in de Brekkenpolder, waar alle kinderen zijn geboren. Uit dit huwelijk werden vier zoons geboren, te weten Igge, Hendrik, Luitjen en Jelle. Later is Johannes getrouwd met Aaltje van der Berg. Uit dit huwelijk werd Bouwe Mulder geboren. Voordat Luitjen in het verzet ging, was hij enige tijd ondergedoken op de boerderij.

Foto uit het familie archief van de familie Mulder: De boerderij van de familie Mulder in de Brekkenpolder.

Gedichtenboekje van Cor de Bar. Door Johannes Samplonius