14. Nu komen we bij de haven en sluis van Lemmer aan.

’t Getij gaat zijnen keer, ’t En wacht naar Prins noch Heer.

Dat is één van de zes wijsheden die op de twee sluiswachtershuisjes aan weerszijden van de ruim honderdjarige Lemster sluis geschilderd werden. Er is later menig kwastje over heen gegaan om te bevestigen dat "Niet teveel zeggen, maar houden en beleggen" verstandig is, maar het totale neo-classistische beeld van 1888 is, wat er rondom de Lemster haven ook veranderen mocht, bewaard gebleven.

Tientallen sluismeesters hebben in de periode van honderd jaar getoond dat ook een van de andere spreuken.

● Eerst als de nood komt aan de man, ziet men wie het ambacht kan.
Aanmoedigend voor wie - als menig Lemster - zijn brood moest verdienen in de visserij en scheepvaart waren steeds de woorden.

● 't Mag vloeien, 't mag ebben - Die niet en waagt en zal niet hebben.
Maar een andere spreuk verbindt er een waarschuwing aan.

● Een die zijn zeil te hooge stelt, wordt ligtlijk van den wind geveld.
En wie nog mocht aarzelen of hij wel of niet zou uitvaren werd, behalve door de stormbal die naast een van de sluiswachtershuisjes werd gehesen, op dreigende risico's gewezen met de voorspelling

● Kokmeeuwen aan land - Onweer voor de hand.

Pieter Terpstra: De Lemsterschutsluis (Binnenhaven ong.) werd in 1887-'88 aangelegd naar ontwerp van de hoofdingenieur van de Provinciale Waterstaat S.J. Vermaas op basis van Franse en Belgische voorbeelden.

Op de sluishoofden van de schutsluis (zeesluis) staan een wachthuisje (sluisknechtswoning) in neorenaissancestijl en een peilschaalhuisje in neorenaissance-stijl, waarop zes spreuken en wijsheden zijn weergegeven.

Bij de sluis staan drie dienstwoningen; de in neorenaissance-stijl uitgevoerde sluiswachterwoning (Binnenhaven 4) en twee later in dezelfde stijl toegevoegde woningen (Binnenhaven 5-6). Opvallend zijn de boven de vensters en deuren aangebrachte geëmailleerde platen lavasteen, die door E. Gillet uit Parijs zijn versierd met symbolische motieven betreffende de scheepvaart.

De aanleg van de Lemstersluis maakte deel uit van de uitvoering van een groter plan voor de verbetering van de haven en de zeewering, waarbij tevens een buitenhaven, een vluchthaven en een uitwateringssluis werden aangelegd.

Deze in de Lemsterrijn aangelegde uitwateringssluis, de Riensluis (Vissersburen ong.), is in 1957 vernieuwd. Alleen een geëmailleerde herinneringsplaquette in lavasteen is behouden gebleven.

ODB:Rijksmonumentnr: wikipedia.org-Lijst van rijksmonumenten in Lemmer.

Voor alle spreuken en afbeeldingen www.gevelstenen.net

15. Na de Buitenhaven, gaan we na een blik in 'Het Leeg' via de Emmakade terug.

't Leeg, Bokkingrokerij

Hoek Emmakade en 't Leeg met "De Hangen" Vanaf de linkerkant zien we het huis van de familie Poppe de Rook, dan komt het voorste gedeelte van de hang, waar de vis werd verwerkt, daarachter was de rokerij. In de vier huizen daarnaast woonde in het eerste Obbe Woudhuizen, Jan Rottiné in het tweede. In het derde huisje woonde Toon Woudhuizen, in het vierde Gauke Bootsma. Het vismeel-fabriekje van Libbe Bouma volgt met daarnaast de visrokerij van familie De Jager, later de palingrokerij van de jongens van Klaas Sterk.

Uit artikel van: www.zuidfriesland.nl

Deze foto is genomen voor het huis van Poppe de Rook, later van mevrouw Akkerman op de hoek van 'Het Leeg' en de Emmakade. Staand links achter: Meinze de Vries (de vader en opa van Evert-Johannes de Vies) de vrouw met een mat in de hand is een dochter van Uile Kooistra.

Op een emmer zit Ietsje, een dochter van Jan de Vries. Achter haar is het hoofd zichtbaar van Hendrik Visser. De man die op het zadel van de fiets leunt is niet bekend, naast hem staat Jelle Visser. De volgende in de rij is Sibbeltje Bootsma, zij was getrouwd met Kees Dijkstra. Nadat zij weduwe werd, werkte zij in de hang bij Seerp de Blauw. Later hertrouwde zij met Siebold van der Bijl.

Gerestaureerd pand van de familie Poppe de Rook, hoek Emmakade en 't Leeg.

Emmakade te Lemmer: In het midden de vroegere boerderij waar Jan Zwarthoed, als laatste zijn vishandel had.

Afdruk: Hillebrand Visser

4 detailfoto's van bovenstaande