Deze pagina bevat meerdere delen, waaronder:

• Herv. Knapenvereniging Echten
• Een nieuwe brug
• V.V.V. te Echten
• Zuivelfabriek
• De vaart

Een kaart van rond 1950 van de 'Middelturfvaart' zoals de Tweede brugster vaart in de vorige eeuw wel werd genoemd. Middenvaart klinkt ons beter in de oren en de ouderen onder ons weten zich waarschijnlijk nog wel te herinneren, dat er in de vijftiger jaren een voetbalclub met de naam 'Middenvaart' bestond. De woning met schuur rechts was vroeger de kruidenierswinkel van de fam. Taconis. De wijd en zijd bekende veekoopman Jan Ubbes Koopman heeft er ook gewoond en de vissersman Jan Poepjes heeft er zijn bedrijf gehad. De huidige bewoners zijn de fam. Weultjes, die er een tuincentrum hebben. De woning heeft overigens niet mer deze vorm. De woning vlak achter de schuur is in 1996 gekocht door Marten Hepkema en vriendin, die er nu in wonen. De foto is genomen naast café Seefat richting Tjeukemeer.

Een opname van het gemaal van Echten uit 1930. De turfschuur links is al jaren geleden afgebroken, maar dit karakteristieke gebouw bestaat gelukkig in deze vorm nog steeds en wordt bewoond door de fam. W. Schokker-Smink. In 1981 ging de rij prachtige bomen langs het' oprijpad naar het gemaal, die de skyline uit de verte al bepaalde, wegen iepziekte en ouderdom tegen de vlakte. Er staat gelukkig weer een nieuwe rij. In 1925 is het 'stoom' gemaal elektrisch gemaal geworden.

HERV. KNAPENVERENIGING ECHTEN

Op 23 februari 1942 werd er in Echtenerbrug een Hervormde Knapenvereniging opgericht Leiders waren: J. Bron, J. Muurling, G, Doevendans en Sj. Roukema. Men koos voor de naam 'De jonge Samuël'. De bijeenkomsten werden bij G. Doevendans aan het Hellingpad gehouden, Het groepje jongelui, dat hier op de foto staat, was uiteraard niet deze knapenvereniging maar wel de jongelingsvereniging, die er uit was ontstaan.

De foto is genomen tijdens een dagje uit met een bus van Fa. Jager uit Heerenveen. We geven u hier de namen. Boven v.l.n.r.: de chauffeur, zittend op de motorkap Jappie Stuiver. Staande: Siemen Kelderhuis, Jan Wever, Jochum Muurling, Gerrit Doevendans die kapper in Echtenerbrug was, Sjoerd Punter, Jelte Kelderhuis, Berend Luik, Klaas Werkman en Rein Kool. Zittend: Jelle de Jong, Gauke Wind, Albert Wind, Jan Kelderhuis, Ulbe Bloem, Jaap de Boer, Bertus Kallenkoot en Gosse van der Molen, Vooraan zittend: Berend Kelderhuis. De beide meisjes zijn onbekend,

EEN NIEUWE BRUG

Een foto uit 1912 ter gelegenheid van de eerste steenlegging van de draaibrug te Echtenerbrug, die de houten wipbrug verving. De man die deze handeling verrichtte, was Willem Westerbeek uit Echtenerpolder. Hij heeft hier een versierd troffeltje in zijn hand. De brug was is eigendom van de Ned. Herv. kerk uit Echten en Westerbeek zal daar waarschijnlijk wel een kerkelijke functie hebben gehad.

Links van de grote as, waar de nieuwe brug op moest draaien, staat meester Wijma, ook uit Echtenerpolder. Een zeer bekend persoon in het eerste kwart van deze eeuw. In 1922 is hij aan een beroerte overleden. Rechts van meester Wijma staat dhr. Pollema, burgemeester van Lemsterland. De man boven Westerbeek, met de pet in de hand, is Jan H. Slump. Hij was kerkvoogd van de Herv. kerk te Echten.

Op deze foto zien we dus de toenmalige burgemeester Pollema en zijn opvolger Jan H. Slump. Deze was bij Koninklijk Besluit van 24 november 1931 tot burgemeester van Lemsterland benoemd. Slechts drie jaar heeft Jan Harmens Slump dit ambt vervuld. Op de avond van de 10e december 1934 is burgemeester Slump komende van een vergadering van de C.H.U. in Leeuwarden, bij Scharnegoutum met zijn auto verongelukt.

De man, staande achter Westerbeek, is waarschijnlijk de Echtenerbrugster caféhouder Hendrik Gadsonides. De man links voor de kinderwagen is Cornelis Leeuw. Cees Leeuw was timmerman en tevens beheerder van het postkantoor te Echtenerbrug aan de Turfkade. Verder een groot aantal dorpsgenoten bij deze belangrijke gebeurtenis aanwezig, waarvan we de namen helaas niet hebben, behalve in het groepje mannen links. Daar staat Johannes Duim, derde van links bij. Op de achtergrond links de bakkerij van De Haan, later Bootsma en rechts de bakkerij van Heerema. Om toch over de Pier Christiaanvaart te kunnen komen, was er een loopbrug aan de zijde van het Tjeukemeer gemaakt. Deze draaibrug heeft tot 1944 gefunctioneerd. Toen is de brug door terugtrekkende Duitse soldaten met behulp van springstof op een zondagmiddag opgeblazen.

V.V.V. TE ECHTEN

Het bestuur van de Vv.v., de vroegere versie van de Oranjevereniging. Dit is de vereniging voor Echten. Eerst de namen, boven v.l.n.r.: 'pliesje' Wiersma, Andries v.d. Veen, Klaas Visser van het stoomgemaal, Rinke Bok de postbode en 'pliesje' Poepjes. Onderste rij: Lammert Hoogeveen, de timmerman, later caféhouder in Delfstrahuizen en Rijs, Sipke Hulzinga, veekoopman en slager in Echtenerbrug, Jelle Bralts, bus-ondernemer te Echten, Albert Groen, de schilder, Harm Akkerman, veehouder te Oosterzee en bakker Roelof de Jong.

De foto is gemaakt in Echten 2e brug, ongeveer op de plaats waar tegenwoordig Jan Poepjes woont. Op de achtergrond een vrachtauto, een woonwagen en een materiaalwagen voor de zweefmolen of iets van dien aard. De foto dateert uit 1934. Echten had in vroeger jaren een actief comité. Het was eigenlijk ook geen Oranjevereniging in de zin van de tegenwoordige gezamenlijke Oranjevereniging van alle drie dorpen. Die is ontstaan naar aanleiding van de verjaardag van de 'oude' koningin Wilhelmina op 31 augustus. Het feestcomité in Echten had de naam "Vereeniging van Volksvermaken".

Dat men in de jaren voor de oorlog, wat het organiseren van festiviteiten betreft, nog niet op één lijn zat, vinden we hier duidelijk terug in de data, waarop er in Echten en Echtenerbrug toch behoorlijk grote feesten plaatsvonden op vrijwel dezelfde dagen, nl. de op één na laatste week in augustus 1938.

Zeer waarschijnlijk was in die jaren de noodzaak nog niet aanwezig om de feesten gezamenlijk te organiseren. Een andere oorzaak was natuurlijk ook dat de volksfeesten hun oorsprong vonden in de schoolfeesten. Daar begon dan alles mee en het vervolg daarvan was, zoals de advertentie van de V.V.V. van Echten ook al aangeeft, twee dagen uitgebreide feesten. Het was toch niet gering wat het bestuur op touw zette, want naast de school- en volksfeesten, het optreden van de Kozakken en als afsluiting het vuurwerk, was er op het feestterrein zo ongeveer een halve kermis aanwezig. Er was een zweefmolen, een draaimolen, een steile wand moterbaan, een rups baan, een consumptietent met een dansvloer.

Op woensdagmorgen was er eerst een optocht voor de schoolkinderen. 's Middags verscheen er een vliegtuig van de luchtmacht dat een kleine vliegdemonstratie hield. Grote belangstelling kregen een tiental kozakken met hun paarden, die allerlei staaltjes van acrobatiek uithaalden. Op donderdag werden sport- en volksfeesten gehouden. Voetballen en stoelendans,. enz. Zoals al eerder opgemerkt, werden de feesten in de verschillende dorpen afzonderlijk van elkaar gehouden, want op vrijdag 26 augustus was er feest in Echtenerbrug.

Evenals in Echten begon dit ook met een optocht van de schoolkinderen. Daarna werden er kinderspelen gehouden en 's middags allerhande volksspelen. De stoelendans ontbrak ook hier niet. 's Avonds kwam eerst mijnheer Bosma, godsdienstonderwijzer te Delfstrahuizen aan het woord. Er werd gebeden en gezongen met begeleiding van Advendo, de muziekvereniging en er werd nog een historisch stuk opgevoerd met o.a. Michiel de Ruyter, beleg en ontzet van Leiden, en Frije Friezen (een stuk uit de 80-jarige oorlog).

Aansluitend op het voorafgaande plaatsen we hier de uitslag van het volksfeest te Delfstrahuizen zoals dat in augustus 1935 plaatsvond. Niet dat dit de verdeeldheid tussen de dorpen aangaf, maar er was vermoedelijk nog geen behoefte aan de grootschalige Oranjefeesten zoals die vanaf de zestiger jaren in de drie dorpen worden gehouden.

Om het verhaal over de verscheidenheid aan dorpsfeesten te completeren, drukken we hierbij de uitslag af van de spelen die werden georganiseerd door de "v.v.v. Krompad Vooruit". Dit waren uiteraard geen feesten in de orde van grootte van Echten of Echtenerbrug maar het was wel een jaarlijks terugkerend gebeuren.

Er zijn van de activiteiten van de "v.v.v. Krompad Vooruit" helaas geen notulen bewaard gebleven. Wel kwamen we in een krantenarchief het "Krompaed's feestlied" tegen, dat als ingezonden stuk in een weekblad werd geplaatst. De dichter had geen last van bescheidenheid want als we de eerste regel lezen: "Krompaed, restig doarpke," klopt dat natuurlijk niet, want het Krompad maakte gewoon deel uit van Echtenerbrug. Nog steeds gelukkig. Gezien de uitslagen kunnen we de conclusie trekken dat de winnaars en waarschijnlijk ook de andere deelnemers niet uitsluitend van het Krompad kwamen. Dat het houden van de feesten ook op een andere manier kon, blijkt uit de advertentie die hier is afgedrukt, toen er al sprake was van een gezamenlijke Oranjevereniging. Het waren de eerste feesten na de oorlog, augustus 1945.

Een foto van een versierde wagen die de verbondenheid weergeeft met het Koninklijk huis. Pieter Sierdsma met paard en wagen maakte in 1946 deel uit van de optocht. De foto is ergens in Delfstrahuizen. De volgende foto geeft een kijkje op de wagen.

De dirigent is Sjouke Roukema. Achterste rij v.l.n.r.: Chris V.d. Berg-Oosting, Sjoukje Pen-Holtrop, Antje Smid-Heerema, Lutske de Boer-van Stralen, Antje Huizinga. Onder: Wietse Koopman, Jochum Muurling, Jelle Sierdsma en Jelle Jansma.

ZUIVELFABRIEK

Hier een paar foto's van de zuivelfabriek, waarvan de bovenste uit 1904 dateert. De onderste is in 1925 gemaakt en de verschillen geven aan, hoe de fabriek in 20 jaar veranderde. Het toenmalige bestuur heeft de ontwikkelingen wellicht ook niet goed in kunnen schatten, want op de bovenste foto zien we de fabriekswoningen nog staan. Het was een blok van drie. Zij waren in 1925 al vervangen door fabrieksgebouwen. Het kaaspakhuis staat op de plaats van de woningen en het gebouw vlak aan de vaart was het nieuwe laboratorium.

Hier zien we duidelijk hoe smal de ingang naar het fabrieksterrein toch eigenlijk was. Links de zijmuur van de latere winkel van J. Roest, met het bord op de muur, waarop stond: 'Huis, schip en rijtuigschilder'.

Het personeel van de zuivelfabriek te Delfstrahuizen rond 1918. Slechts enkele namen hebben we. Vooraan 2e man van links: Klaas Hof, directeur Nieuwenhout staande achter glaswerk van het laboratorium, Willem de Boer vooraan met pet en de derde man van rechts is Koop Schippers. Wie helpt ons aan meer namen?

DE VAART

Het vroegere weekblad "Fen Fryske Groun" heeft ons wellicht honderden schitterende foto's van dorpen, steden en buurten enz. nagelaten. Dat de opnamen ook tegenwoordig nog erg geliefd zijn, getuigt wel het feit, dat de oude opnamen nog maandelijks worden afgedrukt in het populaire maandblad "Friesland Post".

Het blad "Fen Fryske Groun" was provinciaal gericht. Het was in tegenstelling tot wat de naam suggereert, in het Nederlands gedrukt. Ook bracht men wel reportages uit andere landen, feuilletons, stukjes voor de jeugd, rubrieken voor breien enz., puzzels, sport en advertenties. Het werd voor het eerst in 1925 uitgegeven en heeft tot 1948 bestaan en is toen veranderd in "De week in beeld".

Naast een onnoemlijk aantal foto's heeft het ons ook erg veel informatie over historische gebeurtenissen nagelaten. Zowel plaatselijk als regionaal. Op deze foto uit maart 1932 zien we op de voorgrond een stukje loopplank, waar de brugwachter over liep, als hij de brug draaide. Dan een gedeelte van de Pier Christiaanvaart met op de achtergrond v.l.n.r. de woningen van fam. H. Schippers en de fam. J. Bakker. Verder de zuivelfabriek, nog zonder het pekellokaal en rechts op de achtergrond de woonark van de fam. Wietse Poepjes, visser van beroep.