Achter het voormalige gemeentehuis bevond zich een vaart, een inham die verbonden was met het Dok (tegenwoordig bekend als de Gedempte Gracht) en diende als doorvoerroute voor goederen per schip. Dit water, destijds aangeduid als het zogenaamde "Deade Gat" (Dode Gat), lag enerzijds aan de achterzijde van de panden aan de Nieuwburen en anderzijds aan het kerkhof van de Hervormde Kerk. In het jaar 1888 werd dit water gedempt, gelijktijdig met een gedeelte van de Rien dat tegenwoordig de Gedempte Gracht wordt genoemd.

Gedempte Gracht en Kerkhof in 1832

De Bewoners van de Gedempte gracht in het jaar 1928.

Bijdrage: 'De Bewoners van de Gedempte gracht in het jaar 1928' van: Jaap van der Zwaag

Van oudsher kende de gemeente, behoudens enige uitzonderingen, geen officiële straatnamen.

Vroeger werden de huizen aangeduid met een letter ( G=Vissersburen en Nieuwburen; H=Achterom) en een huisnummer. Wanneer precies de straten officieel een naam hebben gekregen? waarschijnlijk rond 1933.

1. A288: wed. Hendrik Ages, koopvrouw, huis en bleek
2. A289: Sijtse Tjeerds Ages, koopman, pakhuis en erf
3. A290: wed. Douwe de Roos, huis en erf
4. A291: Erven Frederik Witteveen, huis en bleek
5. A263: Anne Poppes en mede E., huis
6. A261: Benjamin Pieters de Jong, kofschipper, bleek als weiland
7. A259: wed. Nolle Pieters Meeuwis, huis en bleekje
8. A259: wed. Nolle Pieters Meeuwis, huis en bleekje
9. A254: bergplaats voor de baar
10. A255: wed. Durk Jans Plug, huis
11. A253: Nederlandse Hervormde Kerk
12. A297: wed. Fijte Hoeksma, huis en erf
13. A296: Jacob Jacobs Dijkstra, smid, huis en erf
14. A295: Albert Gerrits de Koe, verver, huis en erf
15. A294: Waag
16. A293: Grietenijhuis
17. A292: wed. Jan Goedgeluk, huis en erf

• Gerrit Rottiné: Een hele oude foto, nog geen Gedempte Gracht. Links de brug naar de Rien, en verder de oude sluis ook mooi te zien.
• Leeuwke Bootsma: Het linker bruggetje gaf toegang tot de Rien, later is dit gedempt (Gedempte Gracht).In de volksmond werd deze brug ,,Plugs brêge,, genoemd.

Afdruk van Jan Visser: De brug die in de verte zichtbaar is, betreft de Plugsbregge. Achter deze brug bevindt zich het dok, terwijl het vaarwater op de voorgrond bekend staat als de Vissersburen. Deze situatie dateert van vóór het jaar 1888.

• Diny Duiker: Postkantoor met het torentje. Grote gebouw is het gemeentehuis. Waar het wasrek staat Harm Dijken.
• Theo Verhoeff: Het oude pandje rechts is destijds afgebroken. Er voor in de plaats heeft NOPPERT een winkel laten bouwen voor kinderwagens en aanverwante artikelen.

-Herinnering-

Het verleden is geen -heden
Noch hetgeen het nu zal zijn
't is een denken aan het oude
Dat vergaan is en dat doet pijn.

Wij behoren straks tot het verleden
En zullen dan tot puin vergaan
Mensen uit het heden
Deden dit ons beide aan

Langs ons stroomde eens het water
Van een mooie oude gracht.
Wij vertellen dit voor later
Als u nog eens denkt aan die pracht

Ook een brug was hier eens
en in het avondrood
brachten paard en wagen mensen
naar de Lemsterboot.

Vissersboten rijk beladen voeren met
ansjovis buit
Zo was dat in 't verleden,
maar die tijd is nu uit.

Ook kinderen speelden langs ons heen
hun spel met hoepels en knikkers
och u weet dat wel
En de oude klokkentoren, riep keer
op keer" Hebben jullie wel tijd voor
God de Heer".

Toeristen uit vreemde landen
Kiekten ons in alle standen
Veel geslachten hebben wij zien gaan
en komen.

Maar wat zullen wij langer dromen
U weet immers het raadsbesluit
En de hoop die nog brandde, bliezen
zij voor immer uit.

Er blijft tot slot nog één ding
Wij blijven "een herinnering"

"De Tweeling"

De tyfusepidemie in 1908/09

Op zesjarige leeftijd werd Evert de Vries, getroffen door tyfus, evenals twee van zijn broers en hun moeder. Zij werden verzorgd in de barak die destijds op de gedempte Gracht was geplaatst. Alle vier wisten zij deze ernstige ziekte te overleven.

• Evert de Vries: Mijn broer Ferdinand en Jan en ik gingen met zijn drieën naar boven. Jan zat nog onder de vlekken en daar sliepen wij naast. Men wist niet welke ziekte dit was. Er gingen geruchten door het dorp dat er meer mensen met de "vlekziekte" waren. Een paar dagen later kregen Ferdinand en ik die vlekken ook. Na lang zoeken werd het bekend dat het vlektyfus was.
  Enkele initiatiefnemers vroegen een noodziekenhuis aan. Dat werd op de gedempte Gracht opgebouwd. De toestand was zo erg, dat reizigers die naar Lemmer toe moesten, deze plaats lieten liggen. Intussen waren mijn broer en ik ook opgenomen op de mannenzaal van de barak. Wat de mensen betreft weet ik alleen nog dat Leeuwke Bootsma, naast ons lag.

Tijdens deze periode, in het jaar 1909, bevond deze ziekenbarak zich aan de Gedempte Gracht. Aan de linkerzijde: Uit het raam kijkt de moeder van Evert, terwijl de tweede persoon vanuit het raam Leeuwke Bootsma is. Leeuwke Bootsma was gehuwd met Meuke Johanna, met wie hij samen negen kinderen kreeg. Daarnaast is Ferdinand de Vries te zien, de broer van Evert. Op de voorgrond staan twee verpleegsters, waarvan één Evert de Vries op de arm draagt. Een van deze verpleegsters, Anna Elizabeth Bartelsman, overleed tijdens haar liefdadige werkzaamheden. Zij is begraven op het kerkhof van Lemmer.

Gedempte Gracht, tegenover het gemeentehuis. Een sobere inrichting bestaande uit een tafel, vier stoelen, een kast en twee bedsteden. De zolder diende als opslagruimte voor visnetten en slaapplaatsen. Vanuit de bedsteden kon men, door het dak, de sterrenhemel aanschouwen. In de wintermaanden zorgde sneeuwval ervoor dat een witte laag zich op de dekens vormde.

Deze foto is genomen op de Gedempte Gracht. Aan de rechterzijde is het voormalige politiebureau te zien, met daarnaast een verkoopwagen. De bomen op de achtergrond ontnemen het zicht op de hervormde kerk.

Links van de vlag is de punt van het dakje van het transformatorhuisje van het Provinciaal Elektriciteitsbedrijf (P.E.B.) zichtbaar. Vervolgens zien we het schuurtje dat behoorde bij de tweelinghuisjes. Van deze huisjes is het gedeelte te zien dat destijds werd bewoond door de familie Van Slageren. Het tafereel lijkt een optocht te zijn van gymnastiekvereniging Kracht en Vriendschap, zoals blijkt uit de vlag die zij meedragen. Voorop in de stoet lopen muzikanten afkomstig uit beide muziekverenigingen.

De persoon vooraan lijkt mij Siemen van der Wal te zijn, lid van muziekvereniging Crescendo. Naast hem loopt Anneke van der Loon, lid van Excelsior. Achter haar, gekleed in een witte jas, bevindt zich Wim van der Gaast, eveneens van Crescendo, met daarnaast Piet Haringa, lid van dezelfde vereniging. Verderop is ook Anne Zeilstra van Excelsior te herkennen.