Kortestreek, Lemmer |3|

|   1   |   2   |   3   |   4   |     |   6   |

Een foto (1910) van de voorganger van De Helling, meteen ook een voorganger van De Dam. Rond de vorige eeuwwisseling in gebruik als openbare lagere school (De schooltijden waren van 9 tot 11, van 2 tot 4 en van 5 tot 7), later was dit gebouw aan de rechterzijde in gebruik als ULO school.

De linkerhelft was een gymnastieklokaal. Voor de beide verenigingen (als het er tenminste geen drie waren) en voor de scholen. Het gebouw heeft ook nog onderdak gegeven aan schipperskinderen en een klas van de lagere school. Rechts op de achtergrond zien we de muur van het huis dat indertijd bewoond werd door Visser, een timmerman waar mij de voornaam niet van te binnen wil schieten. Daar vinden we nu het gebouw waar na de spaarbank een makelaardij in zit. Links van het gymnastieklokaal is de smederij van Van Putten.

Ik kan mij nog herinneren dat de brandweerauto daarin stond. In het laatst van de oorlog werd in de Centrale Bakkerij, hout gedroogd voor de bussen van Bangma. Dat werd gebruikt voor de generatoren waar die bussen op reden. Op een nacht raakte dat spul in brand. Lex Loen, in zijn eentje aan het werk in de bakkerij, moest naar Van Putten draven om de brandweer te waarschuwen. De telefoon was toen al afgesloten. Zonder zijn sloffen kwam Lex bij zijn doel.

Helemaal rechts staat de muziektent. Daar stond mijn vader op de winteravonden met zijn visbakfiets. Verlicht door een carbidlamp. Deze muziektent werd kort na de oorlog vervangen door een nieuwe tent aan het eind van de Kortestreek.

Johannes de Vries

Een historische opname van het pand waarin de bakkerij van Jan Knol gevestigd was, gelegen aan de Kortestreek. Later werd dit pand eigendom van Wieger de Bruin en Anton Kroes, en uiteindelijk diende het als woonhuis voor de familie Henk Kroes. Opmerkelijk is dat de zonneblinden, die destijds aanwezig waren, in de loop der tijd zijn verdwenen. De vraag rijst wie de personen op deze foto zijn. De vrouw met het oorijzer wordt vermoedelijk geïdentificeerd als Froukje Knol. Zij woonde later aan de Langestreek en bracht haar laatste levensjaren door in Suderigge. De overige personen zouden mogelijk leden van hetzelfde gezin kunnen zijn, al is het eveneens aannemelijk dat er ook personeel op de foto aanwezig is. Aan de linkerzijde van de opname is nog een deel zichtbaar van het huis van de notaris, terwijl aan de rechterzijde de voormalige smederij van Van Putten te zien is, herkenbaar aan de ankers tegen de muur. Deze locatie fungeerde later als het Rijwielhuis Dijken.

De straatwand van de Kortestreek (met de kerk in de rug, rechts red.) heeft met de panden Kortestreek 5, 6, 7, 8, 9 en 11, enkele waardevolle 19e eeuwse woonhuizen.

De panden beschikken allen over twee bouwlagen. Dit soort huizen gaf aan Lemmer al vroeg een ietwat stads karakter. Nummer 5 bezit een mooie winkelpui die helaas wat is weg-geschilderd. Kortestreek 9 is het vroegere onderkomen van het waterschap 'De Zeven Grietenijen en de stad Sloten' waaraan de wapens in de gevel herinneren. De gevel dateert uit ca. 1905. Het pand zelf is gebouwd van mei 1803 tot maart 1804 door de Mr. Timmerman Carst Dirks Fortuin (1758 - -1843) in opdracht van de grootschipper, scheepsreder en zeilmaker Cornelis Sickes Sleeswijk (1739 -1809).

Bron Monumentenwandeling Jelle de Jong (architect te Lemmer)

Kortestreek 15, hoewel geen officieel beschermd pand, is een gebouw dat zonder twijfel de moeite waard is om aandachtig te beschouwen. Het betreft een uitstekend voorbeeld van een goed bewaard negentiende-eeuws herenhuis. Op de voordeur na verkeert de buitenzijde in originele staat. De zorgvuldig aangebrachte stucwerkomlijsting rond de ramen en de dakkapel, de geglazuurde Friese golfpannen, de elegante natuurstenen plint en de stoep met authentieke vloertegels dragen bij aan de statige uitstraling van het pand. Historisch gezien heeft het gebouw dienstgedaan als een bakkerswinkel.

  • Kobus Bergsma: Was dit de bakkerij winkel van Kroes op de kortestreek
  • Harald Hadders: Ja, Kroes woont er nu ook dus zal familie zijn?
  • Kobus Bergsma: Henk kroes en Marie.
  • Jan Kroes: Hier ben ik geboren
  • Elbert L J Bosma: Kan me herinneren dat een juffrouw van de Kon Wilhelminaschool inwoonde bij de Fam. Kroes; dat zal omstreeks 1950 geweest zijn. Zij stopte met haar werk toen ze trouwde met meester Helder.

Kortestreek 1946: Aan de linkerzijde is de openbare ULO-school te zien. Op de voorgrond bevindt zich de ark "Klein Artis," welke in de jaren dertig jaarlijks Lemmer bezocht. Schoolklassen bezochten de ark gezamenlijk om de tentoongestelde dieren te bezichtigen. De toegangsprijs bedroeg destijds f.0,10. Op de achtergrond, voor de kerktoren, zijn twee woningen zichtbaar, bekend onder de naam "De Tweeling." Deze woningen zijn later gesloopt om ruimte te maken voor verkeersdoorstroming.

Op deze afbeelding is de voormalige muziektent afgebeeld, zoals deze rond 1915 in het midden van de Kortestreek gesitueerd was. Eveneens zichtbaar is het schoolgebouw. In 1930 werden zowel de muziektent als de omliggende bomen verwijderd, aangezien zij destijds als hinderlijk werden beschouwd voor het verkeer. Hedendaags is de situatie gewijzigd en wordt autoverkeer juist geweerd uit het stadscentrum.

Aan de zijkant van het pand, in het centrale gedeelte, is de tekst zichtbaar: 'Auto's te Huur'. De geparkeerde auto is voorzien van het kenteken B-307.

  • Roel Kingma: Mijn overgrootvader Jilling Kingma en zijn tweede vrouw Reina woonde in het linker huis met de mooie daklijst. Tot zijn dood woonde Beljon er.
  • Fetsje Kortstra: Rechts woonde vroeger Vaartjes, Ritsma, het grote huis Luiking, Bakker, man van Margo, en daarnaast woonde vroeger echte naam weet ik niet, pietemesju. Andries Fleer

Scheepswerf van W. Nijdam, gelegen te Lemmer. Hier is het laatste gedeelte van de Kortestreek zichtbaar.

  • Antsje de Vries: Middelste huis Jan en Antsje Scheffer, links ernaast wordt gerenoveerd, en rechts woonde Antoon Beljon.
  • Fetsje Kortstra: Op het hoekje woonde vroeger Vlig en er achter Scheffer, ik weet niet of er nog een gezin achter woonde, en dan kwam de verfschuur van Nijholt.

Kortestreek, 1925. Links achter het vaartuig is de muziektent zichtbaar, welke in 1930 werd afgebroken om ruimte te maken voor het toenemende verkeer. Tevens werden de destijds aanwezige bomen in dezelfde periode gerooid. Geheel rechts bevindt zich de winkel van de familie Zwart, met daarnaast het gebouw van het waterschap "De Zeven Grietenijen en de stad Sloten". Aangrenzend aan het waterschapsgebouw bevindt zich een winkelpand waarin onder andere Jamin was gevestigd. Vervolgens is er een woonhuis dat gedurende een periode dienstdeed als locatie voor het Arbeidsbureau, waarna de familie Gorter daar later een juwelierszaak heeft geopend.

Het is duidelijk zichtbaar dat de oorspronkelijke topgevel van het gebouw van het waterschap "De Zeven Grietenijen en de stad Sloten" is verwijderd en vervangen door een puntdak.

Kortestreek 17, Kortestreek. Heel vroeger bewoond door bakker v.d. Bles.

  • Wouter van der Bles: Dit is het ouderlijk huis van mijn vader Rudolf, zoon van Bakker Sjoerd van der Bles.
  • Henny van den Berg: Wouter van der Bles, Wij wonen hier nu 20 jaar. Wij hebben het huis gekocht van familie Samplonius. Ik had wel gehoord van bakker v.d. Bles op dit adres. Heb me altijd afgevraagd hoe het allemaal kon in zo'n kleine ruimte, want het was toch een echte bakkerij met winkel én woonhuis?
  • Wouter van der Bles: Henny van den Berg, ik heb altijd begrepen dat er elders werd gebakken, aan de voorzijde was de winkel, de rest van de woning werd bewoond door de familie. De bovenwoning werd verhuurd geloof ik, hier hebben ook nog een oom en tante van me gewoond. Franke Leenstra en Marietje Leenstra - van der Bles 
  • Henny van den Berg: Wouter van der Bles, Dat was best klein voor en winkel en woonhuis. Volgens mij is later nog een stuk aangebouwd aan de achterkant. Boven een slaapkamer en beneden een keuken.
  • Wouter van der Bles: Henny van den Berg, mijn nicht Tecla Leenstra is in 1959 boven de bakkerij geboren.
  • Elbert L J Bosma: Leuk om deze foto te zien. Mijn ouders Jan en Lena Bosma, woonden op hun sleepboot COJA, die aan de binnenkant van de sluis lag. Mijn vader werkte in zijn scheepvaartkantoor bij de sluis (in 't zelfde pand waar later Pars Aardappelhandel was gevestigd. Na mijn geboorte op de Coja in 1943, zijn mijn ouders met hun 3 kinderen verhuisd naar "boven Bles", dus het pand op de foto. Prachtig dit te zien. Direct na de oorlog zijn ze verhuisd naar Schoolstraat 12 en daar werd het gezin alsmaar groter.

|   1   |   2   |   3   |   4   |     |   6   |