LE 104

• Naam schip: LE 104 De Morgenster
• Type: open zeil- of roeiboot
• Vergunn.periode: 1914-1922
• Eigenaar: Poepjes, Arend
• vis: a,b,h,p
• Opm: {aak, in 1905 door V.d. Zee in Joure gebouwd voor Arend Poepjes, later gekocht door Willem Bootsma, Huitema, Lemsteraken, 250}
• Verhaal: De Aken vervaardigd voor Arend Poepjes zijn een toonbeeld van vakmanschap en traditie in de scheepsbouw. De eerste aak, voltooid in 1905, had indrukwekkende afmetingen: een lengte van 48 voet, een breedte van 15¼ voet en een holte van 7 voet. Dit schip, oorspronkelijk genaamd "Morgenster" en later hernoemd tot "De Harmonie," was eigendom van palinghandelaar Visser uit Heeg en werd gevaren door schipper J. Mulder uit Hindeloopen. Willem Bootsma was de laatste eigenaar die het schip gebruikte als vissersvaartuig (LE 25) en later als vastdek (LE 257). In een latere fase deed het schip dienst als jacht onder de naam "Halve Maan." De tweede aak werd gebouwd in de jaren 1908-1909, waarbij de arbeidskosten f 589,60 bedroegen en het totale bouwbedrag uitkwam op f 1853,07. De derde aak, vervaardigd in de periode 1916-1917, had een lengte van 14,20 meter, een breedte van 4,46 meter en een holte van 1,76 meter. Bij de constructie werd gebruik gemaakt van 600 kilogram klinknagels. De zwaarden waren 15 voet lang en 3 voet breed, met een kostenpost van f 146,40. Het bedrag voor deze aak bedroeg f 7300,-. Het is vermeldenswaardig dat Arend Poepjes een schoonzoon was van de scheepswerfbaas Auke van der Zee, waarmee zijn werk een voortzetting van een rijke familiegeschiedenis in de scheepsbouw vormt.
• De Lemster vissersvloot van ± 1915 volgens Jan Wouda: LE 104: (1917 v/d zee vt 50, later LE 25 W. Bootsma) Eigenaar: Arend Poepjes. Woonplaats: Lemmer. Soort: IJzeren visaak vt 48. Naam Schip: "Morgenster" Bouwjaar: 1905. Werf: Auke van der Zee in Joure.
• Zie ook reactie onderaan pagina.

Aanvulling: 1905 - LE 104 - Halve Maen - Auke van der Zee

Arend Poepjes, een gerenommeerde Elfsteden-schaatser, liet deze 48-voets aak met vast dek bouwen in Joure. Poepjes, bekend om zijn ondernemingsgeest, had het voornemen om nabij Ameland te vissen op zeebloemen. Daarnaast voorzag hij het gebruik van de aak voor het beladen van droogvallende mosselbanken, met als doel deze opbrengst te verhandelen aan eendenhouders. Destijds was het varen echter volledig afhankelijk van zeilkracht.

Willem Bootsma heeft de aak later aangekocht en hiermee gevist onder de naam LE 25. Vervolgens werd het schip eigendom van de palinghandelaar W.A. Visser te Heeg, waarbij het de naam 'Harmonie' kreeg. Het schip werd voor het eerst opgenomen in de balans van de firma Visser in het jaar 1922, voor een waarde van f 8.000,-. (De rekeningboeken van de firma Visser uit Heeg worden bewaard in het Fries Scheepvaart Museum).

In het document is de naam 'Morgenster' doorgestreept en vervangen door 'Harmonie'. Hiermee is opnieuw de verbinding gelegd met de aak van Arend Poepjes, die deze naam droeg en tijdens de wedstrijden van de 'Koninklijke' meerdere malen opmerkelijke snelheden bereikte. De schipper van de Harmonie was Gerke Mulder, die met deze aak paling vervoerde vanuit Oost-Friesland en het Eemsgebied. Volgens Jan Zetzema beschikte het schip over een zeer grote bun, die bij uitstek geschikt was voor het transport van paling.

• Lees verder hoe het de aak vergaan is. Door Pieter Klein. Auteur, webmaster 'Binnenvaarttaal'
• Aanvulling. Wed. S.J. de Vries. Uit Verkoopboek 1927. Verkoop boegsprieten 1927: Arend Poepjes LE 104, Lemmer-1 Boegspr 8 M 18 cM ø Nw achterring+schyf+nagel. f 17,75
• Aanvulling op Arend Poepjes:  visser LE 103 en LE 104.
  1898 Vischakte verleend aan Arend Poepjes.
  1899/1899 snijboek de Vries zeilen geleverd aan Arend Poepjes.
  1903? 32 voet visaak Auke v d Zee voor Arend Poepjes.
  Aakje omstreeks 1909 naar H. Toering , als woonschip ligplaats Terband en hooibrug bij Haskerdijken. 
  1909 woonark Auke v d Zee voor Arend Poepjes, die dat jaar trouwt met Wytske Romkema. fam van v.d. Zee. Arend was zeer sportief, had turn toestellen op het erf, hardlopen op de Zeedijk etc en meerdere keren Nederlands kampioen korte baan (10 x ?). Dit laatste gehoord van oude vissers in Lemmer die Arend en Wytske nog hadden gekend en het visaakje herkenden. De visserlui vertelden me destijds ook, " Arend had een schitterende ligplaats tussen Lemmer en Kuinre voor de mooie woonark" De vis of mosselen brachten op een gegeven moment zo weinig op, waarna Arend ze als kunstmest over het land had gestrooid, met als gevolg bij ongunstige wind, heel Lemmer in de stank.

Vriendelijke groet, Folkert Visser

Arend Poepjes, hier op oudere leeftijd nog op de schaats, een telg uit een sterk schippersgeslacht uit Lemmer.