Levensverhaal van Cornelis Visser (Cor Panne): 1968

Ja, zo zitten we al haast aan het einde van de roerige jaren zestig. Ik had bij mij thuis behoorlijk veel vrijheid. Niet vreemd natuurlijk als de vier broers boven je, de weg al behoorlijk geplaveid hebben. Ik mocht wel lang haar, maar niet overdreven. Er kwam dan ook een tijd aan, dat ik nauwelijks een kapper bezocht. Tot nu ging ik afwisselend naar kapper de Wrede en kapper Zijlstra. Het ging allemaal nog niet op afspraak, je ging zitten en wachtte tot je aan de beurt was. Maar als er nu eens een stukje bijgeknipt moest worden, dan was mijn moeder handig genoeg met de schaar om dat zelf op te knappen.

Als er geld genoeg was en dat kwam niet zo vaak voor, mocht ik zelfs een beetje aan de mode meedoen. Ik mocht een corduroy pak uitzoeken, een spijkerpak waar mijn voorkeur naar uitging was wat teveel van het goede en misschien ook wel te duur. En ja een echte rebel was ik nu ook weer niet en voorop lopen deed ik ook al niet.

De kerstvakantie is weer voorbij, het rapport was uitstekend, dus we kunnen beginnen aan het werken naar de overgang van klas 1 naar klas 2 van de Mulo.

Het aantal inwoners van Lemsterland was weer licht gestegen en de teller stond nu op 8600 inwoners. Na een eerste rustige week van het nieuwe jaar begon het te winteren en viel er begin januari zomaar ineens een laagje van een dikke 10 cm sneeuw. Dit was voor ons kinderen, wat we toch nog steeds waren, natuurlijk dolle pret. Sneeuwbal gevechten met de leerlingen van de Christelijke Mulo en het inzepen van de meisjes op het schoolplein natuurlijk.

Met mijn buurjongen Jan Koehoorn en buurmeisje Nelleke Koehoorn bouwden we samen een iglo achter in de tuin. Het was nog een heel werk maar het werd een stevig ding. Nelleke kon er zelfs zonder dat de boel in elkaar stortte bovenop zitten.

V.l.n.r. Jan Koehoorn, ik en bovenop Nelleke Koehoorn.

Het was ineens echt winter en de sloten achter de trambaan moesten van al de sneeuw worden ontdaan om een beetje fatsoenlijk te kunnen schaatsen. Dat we een schaatsnatie waren bewezen de dames in een koud Helsinki bij de wereldkampioenschappen schaatsen, op het natuurijs en met wind tegen of mee, werden Stien Kaiser, Ans Schut en Carry Geijssen respectievelijk 1, 2 en 3. Dat dit extreme winterweer allemaal ten koste ging van het verkeer, deerde ons natuurlijk niet. Voor het voetbal was het winterstop en sporthallen waren er nauwelijks. Ook in februari bleef het nog vriezen en sneeuwen, zodat er in verbetering voor het verkeer weinig schot zat.

De weg Lemmer–Sondel zal worden doorgetrokken naar Balk, de andere kant uit zou een zelfde snelle verbinding worden aangelegd van Lemmer naar Slijkenburg, waar dan een aansluiting zou plaatsvinden op de weg Wolvega–Kuinre. Deze weg is er nooit gekomen. Wat er wel kwam is de verbinding tussen het westen van Nederland en Friesland. Nu ligt het werk door het winterweer even stil maar de contouren van de aan te leggen rijksweg 38 worden al duidelijk in het landschap.

Uit de Leeuwarder Courant: Rechts op foto de “Brette Hoanne”

Mijn broer Sake koopt de single: “Matchstick Man” van de Status Quo en ik ben gelijk verkocht aan de snerpende gitaren en stevige beat.
Begin maart is de kogel door de kerk wat betreft het opheffen van de tramlijn Lemmer-Heerenveen. Gezien de te maken kosten en aanpassingen in verband met het aanleggen van de voorgenoemde snelweg is het onverantwoord de lijn te handhaven. De Nederlandse Spoorwegen zijn dan ook niet van plan nogmaals met de Vereniging van bedrijven “Lemsterland” om de tafel te gaan zitten.

Zo lijkt er een einde te komen aan waar ik mee ben opgegroeid, het dagelijks passeren van de tram achter onze woning in de Urkerstraat langs. De vooruitgang is ook hier niet te stoppen.
Net als de vooruitgang in de woningbouw.

In de Pietersbuurt, waar mijn pake W. Schotanus nog woont, worden de leegstaande woningen gebruikt door de opgroeiende jeugd om “Vietnam” te spelen. Dicht getimmerde woningen worden alsnog geforceerd en “oorlogs gevangenen” worden er opgesloten en aan hun lot overgelaten. Vuurtje stoken en vandalisme vieren hoogtij, dit uiteraard tot ergernis van de daar nog wonende mensen. Er vindt een aanbesteding plaats voor de aanleg van straten en riolering in het uitbreidingsplan “Lemstervaart”. Waar het met de woningbouw vlotjes verloopt.

Recreatiegebied Lemmer met de aangelegde pier.

Het is dan nog wel geen zomer, maar er verschijnt al wel weer een overzicht van de uitbreiding van de recreatie zoals men die voor Lemmer voor ogen heeft. Het strand zal nog meer worden vergroot en er zal de komende zomer een aanvang worden gemaakt met het aanleggen van een eerste pier, zoals op de foto van latere datum te zien is. Het bungalow park zal verder worden uitgebreid en aan de uitbreiding van de gemeentelijke jachthaven wordt gedacht. Een groot recreatie gebied ontstaat op deze manier, waar ook nog een midget-golfbaan geprojecteerd staat en men bij het stroomkanaal van het stoomgemaal, bij Heeres, bootjes kan huren voor het vissen.

Uit de Zuid Friesland.

Tijdens het speelkwartier op het schoolplein van De Dam raakt mijn voormalig klasgenoot en nu nog samen met mij voetballende in Lemmer 2B, Hans Poepjes, een oog kwijt door een kogeltje uit een windbuks. Dat per ongeluk door zijn buurjongen ook wonende in de 2e Parkstraat vanuit het zolderraam wordt afgevuurd. Ook zonder Hans weten we met 13-0 van Easterga 1B te winnen.
Op 19 maart overlijdt plotseling te Heerenveen, oud Lemster, schrijver, dichter en strijder voor het Fries, Fedde Schurer aan een hartaanval.

Ook op 19 maart vindt Wiebren Jansma het 1e kievitsei van de gemeente Lemsterland. De grote boerderij van de familie Groen, waar onze Tiemen is opgegroeid wordt opgekocht om te kunnen worden geruimd in verband met de aanleg van de snelweg door het Tjeukemeer, de ook dan nog bestaande overhaal verdwijnt en daarmee in eerste instantie de snelle verbinding tussen Oosterzee-buren en Follega.

Lemmer 1 wordt kampioen bij het tafeltennissen en er wordt geopperd om als de tramdijk dan toch niet meer zal worden gebruikt als spoorbaan, deze dan maar te gaan gebruiken als fietspad naar Follega en verder naar Joure, daarmee voorkomend dat fietsers op de steeds drukker wordende wegen, hinder van de auto’s ondervinden.

Zo wordt het alweer april en wordt de wereld opgeschrikt door de moord op dr. Martin Luther King te Memphis Tennessee. De man van “I had a dream” is niet meer en daarmee wordt wel duidelijk dat de rassenhaat in Amerika nog lang niet voorbij is. Het vrij dragen en kunnen verkrijgen van wapens heeft hierop een negatieve invloed. Het gaat voor een groot deel aan ons jongelingen voorbij, we staan nog niet zo stil bij de wereld politiek en wat er verder allemaal rond om ons gebeurt op de wereld, maar het komt met de televisie en het wat vaker de krant in kijken ook op onze leeftijd toch steeds dichterbij.

Maar voor nu zijn we al weer druk bezig in de landerijen rondom Lemmer om te proberen een kievitsei te vinden. Eierzoeken deed ik in deze tijd veel met Hendrik Jan van der Wal, lopend of op de fiets de trambaan uit. Ach, je hoefde toen nog niet zover. Je stak de Rondweg over en er was verder niets tussen Lemmer en Follega dan weiland.

Jaren later waren wij, waar het nieuwe kerkhof ligt, letterlijk elke dag aan het eierzoeken en je vond ze daar nog bij de vleet. Broedjes, treikes etc. het was een lust, terwijl wij nog niet eens van die beste eierzoekers waren, wij zochten toen nog echt op het zicht, daar zijn de vogels dus daar moeten wij zoeken.

Nog weer later na de aanleg van Plan Noord deel 1, zochten wij tussen Melkweg en het nieuwe kerkhof. Er zaten ondanks de steeds dichterbij komende bebouwing nog steeds veel vogels en je moest altijd vroeg zijn om de eerste te zijn. We hebben daar toen nog menig ei gevonden. Op een andere zoektocht vonden we een keer een dode grutto bij de “ganzen tippe”. Dus bij het sluisje waar de ark van Jager lag. Die wij door op zijn maag te drukken een ei lieten leggen. Wie zegt dat jeugd niet ondernemend is.

Later zijn we er nog een keer heen gegaan om te kijken of er nog meer in zat, na een geslaagde operatie vonden we nog wel een dooier maar dat was moeilijk mee nemen en daarna werd de grutto door ons eervol begraven. Vaak zag je in die tijd, dezelfde mensen op de voor hun vaste plekken zitten. Marten Vlig, die altijd in de bocht na de Wiele zat. Witte Tûn, die vaak bij het sluisje bij de ark zat. Je had Alle (Hûnnekop) de Boer, die alles afliep en kooien legde, meestal aardappelen. Gelukkig liep hij meestal in de Aap te zoeken. Waar ik zelden kwam.

Ook zocht ik eigenlijk nooit in het Hop, maar als ik eens met mijn vader erop uit trok, gingen we daar meestal wel naartoe, daar, waar we in mijn begin jaren als eierzoeker met mijn vader samen waren begonnen. Zo ook deze keer fietsten we al vrij vroeg in de morgen er naar toe, het was nog vrij mistig en toen die optrok waren we tenslotte helemaal ergens achter in het Buitendijksveld, tegen het Kuinderbos aan, terecht gekomen. Na een tijdje zoeken en niks vinden, wat meestal het geval was als ik met mijn vader onderweg was, mijn vader was een echte sjouwer en keek nauwelijks naar de vogels of waar die zaten, kwamen we daar een oude bekende van mijn Heit tegen, die hem nog kende van toen mijn vader nog met de viskar in de Lemmer stond.

Na een praatje werd mijn heit een sigaret aangeboden, hij nam die wel aan, maar stak hem niet op. Ik had mijn vader nog nooit zien roken en keek dan ook wat bevreemd. Hij was er dan ook al jaren af vertelde hij me later. In de tijd met de viskar rookte hij zomaar 5 pakjes sigaretten op een dag, vandaar dat de man hem een sigaret aanbood natuurlijk. Toen hij een keer bij de dokter moest zijn met wat klachten, adviseerde de dokter hem wat te minderen met roken. Mijn vader heeft toen het pakje sigaretten wat hij bij zich had bij de dokter op het bureau gelegd en gezegd: “dan stop ik er maar helemaal mee” en hij heeft sindsdien ook nooit weer gerookt. “Dat zouden meer mensen moeten doen”

We verliezen met voetballen met 2-0 van Hielpen 1B en dankzij het mooie weer wordt het Lemster strand alweer volop bezocht, het was ook nog niet officieel “open” en alles was dus nog gratis en voor niks. Misschien dat dat mee gespeeld heeft. Wel wordt op zulke dagen de roep om een paviljoen of strand-restaurant steeds groter, wat is zo’n groot en druk bezocht strand nou zonder gelegenheid tot het kunnen kopen van een hapje en een drankje?

Op mijn dagelijkse tocht naar school, kwam ik altijd weer langs de vogel volière van de familie Bron, die op de hoek van de Wieringer- en Schoklandstraat woonde. Daar waar de fazant weer elk jaar dapper op een nest vol eieren zat te broeden, naast de vele andere vogeltjes die er hun thuis hadden gevonden. Het was toch altijd weer leuk om te zien hoe de natuur zich ook in gevangenschap niet liet tegenhouden.

Wij winnen op zaterdag met 2B met 10-0 van CVVO 3B en de dag daarop wordt Lemmer 1 kampioen in de 4e klasse B van de KNVB. CVVO 1 weet dit jaar vanuit de Afdeling Friesland naar de 4e klasse van de KNVB te promoveren door een ruimere opzet van de promotie. De nummers 1 en 2 promoveren en daardoor is een beslissingswedstrijd tussen CVVO en Broeksterboys overbodig geworden en promoveren beiden.

In mei vestigt Radio Minkema zich in het Koopcentrum van Lemmer en daarmee wordt ook voor de jeugd het kopen van muziek een stuk gemakkelijker. Er zal nu een constante aanvoer zijn van de nieuwste Top 40 hits. Er is een aparte hoek ingericht voor de muziek, met een bar waarop een drie tal koptelefoons die je met beide handen tegen je hoofd moest houden, zodat je eerst diverse plaatjes kon luisteren, voordat je je keuze maakte en eventueel overwoog die keuze te kopen. Voor het beluisteren van een langspeelplaat is er een heuse geluid cel voor stereofonische weergave. Ik zal hier later nog menig uurtje door gaan brengen.

Voormalige ligplaats woonschepen aan de Rien.

In de gemeenteraad wordt er vergaderd over waar, door de aanleg van Rijksweg 38, de noodzakelijk geworden verhuizing van daar in de Rien liggende woonschepen, de nieuwe woonschepenhaven van Lemmer moet komen.

De huidige doorvaart van de Rien naar het Tjeukemeer, zal achter de Christelijke LTS worden afgesloten zodat men de woonschepen niet meer per bootje kan bereiken vanuit Lemmer en men wil langs de Rijksweg ook niet het uitzicht hebben op alle woonschepen, terwijl ook het aan een snelweg liggen nou niet direct een gezonde zaak lijkt. Men komt er in een eerste vergadering niet uit en de kwestie zal in een volgende vergadering weer aan de orde komen.

Eind mei of begin juni gingen we volgens mij met beide eerste klassen van de Mulo op schoolreis naar Nunspeet of daar in de buurt. We zullen wel met auto’s of een bus zijn gebracht denk ik, want we hadden onze fietsen niet bij ons.

Na aankomst was het de slaapplaatsen inrichten en daarna hadden we voor het eten een paar uurtjes vrij. We gingen met een klein groepje lopend door de bossen naar Nunspeet of dichtst bijzijnde dorp en kochten daar van het ons meegegeven zakgeld ladingen snoep en drinken. Ik kocht voor mezelf ook nog een sjofel hoedje. Dacht dat het Auke van der Wal, René van der Horst, Roelof Lammers, Jan Coehoorn, Anne Moesker en ik zelf waren die deze tocht ondernamen. Natuurlijk kwamen we te laat terug voor het eten, niet dat we daar nu zoveel zin in hadden na al het snoep wat we al naar binnen hadden gewerkt. Wel hadden we natuurlijk direct het stempel van lastig opgeplakt gekregen.

Heb eigenlijk geen idee meer hoeveel dagen en nachten dat we daar zijn geweest. Op een van de avonden hadden we een speurtocht, uitgezet door de leerkrachten, van wie J. Bulten daar in zijn militaire dienst gelegerd was geweest en dus wel wist hoe het landschap er bij lag.Hij was helaas vergeten dat er tussen zijn diensttijd en het heden nogal wat jaren waren verstreken.

Nadat we dan ook in groepjes verdeeld het bos in waren gebracht en daar in het pikkedonker de opdracht kregen aan de hand van te vinden aanwijzingen de weg naar onze verblijfplaats terug te vinden, verdwenen de leerkrachten al snel in het donker en waren we alleen. Het werd voor velen een vervelende avond, want doordat Bulten vergeten was dat er het nodige was veranderd in de tijd, kwamen velen in het prikkeldraad terecht waarmee het huidige militaire terrein afgesloten was.

Een van de ergste slachtoffers was Bulten zelf, hij was in volle vaart, in zijn haast om weer als eerste terug te zijn, het prikkeldraad ingevlogen. Nu weet ik nog dat Auke van der Wal een vies stuk verband had, waarmee Bulten werd verbonden bij gebrek aan beter.

Bovenste rij van links naar rechts: Mariëtte Vehof, Harmke Atsma, Tiny Vehof, Annemarie van der Berg, Aukje Hulzinga, Tineke Zandstra, Martha van de Berg, dhr. A. Elting, Aukje Kuipers, Tineke van Dijk, Johanna Bootsma en Bertha Vlig.

2e rij: Hendrikje Timmerman, Janna de Jong, Pietie Bijkerk, Hendrik Jan van der Wal, Johannes de Jong, Andries van der Veen, Klaas Vledder, Marijke Sterk, Oeneke Cuiper, mevr. Zijlstra, Ypie Mulder.

3e rij: Johan Krebbers, Nico van der Zee, Jan Zondag??, Jan van der Wal, Anne Moesker, Jan Coehoorn, Andries Miedema, Auke van der Wal, Kees de Bruin, Gerard Hollander en dhr. J. Bulten.

Onderste rij: Maria Smit, Anneke van der Schaaf, Annigje Bron, Grietje van der Werf, Johannes van der Pal, Fokke Brandsma, Cor Visser, Roelof Lammers, Pieter de Haan en René van der Horst.

In Amerika is het wederom raak, ditmaal wordt senator Robert F. Kennedy vermoord in Los Angeles, terwijl hij op een balkon staat, hij wordt later begraven naast zijn ook al eerder vermoorde broer John F. Kennedy.

Ook in Lemmer is er op het strand een slachtoffer te betreuren. Het is de 10 jarige Theo de Vries uit Lemmer die verdrinkt. De VVV deelt mede dat het zeer waarschijnlijk is dat er het volgende zomer seizoen een golfbaan en een restaurant zullen zijn bij het Lemster strand. Dat zijn tenminste vooruit gangen waar je blij van wordt.

De bemanning van de sik met bestuursleden van Lemsterland. Achter staand de heer Gielstra, de heer Keuning en de heer Heida. Vooraan wethouder van Dijk, burgemeester Faber en de heer P. A. Burgers, onder wiens leiding de actie tot behoud van de spoorlijn wordt voortgezet.

De laatste rit van de goederentrein tussen Lemmer en Heerenveen is een feit en de gemeente riep de “oude sik” een tot ziens toe. In navolging hierop benadrukt burgemeester F. Faber bij een werkbezoek van leden van de 2e kamer nog maar eens dat Lemmer toch echt ook een industrialisatie kern moet blijven. Of recreatie en industrie in de toekomst niet zullen botsen, moeten we afwachten.

Nu immers blijkt de brug over het Prinses Margriet kanaal al te smal voor alle verkeer en men stelt voor aan beide zijden van de brug fietsstroken aan te leggen, zodat snel en langzaam verkeer elkaar niet meer in de weg zitten. In de toekomst zal er echter om de verkeersstroom goed te laten doorstromen wel een nieuwe bredere brug nodig zijn.

De vakantie is nakende en er wordt door een gymnastiekvereniging een hardloop wedstrijd georganiseerd voor de jeugd en volwassenen.

Ook ik deed hier aan mee en wist een derde plaats te behalen bij de jeugd van 12 t/m 15 jaar. Ja, dan is het zomaar vakantie. Ik ben met een keurig rapport bevorderd naar de 2e klas. Dat is mooi en geeft veel rust in de vakantie.

Uit de Zuid Friesland

Rapport klas 1

In een structuurschets voor het Noorden van het land voor het jaar 2000 hebben planologen (let vooral op dat logen) een trein verbinding ingetekend van de Randstad naar Groningen, waarbij de lijn via Lemmer loopt. We zullen afwachten.

We zijn met onze Lemmer 2B junioren geen kampioen geworden en gaan op naar een nieuw seizoen, waarin ik hoop in de Lemmer 1B junioren te kunnen gaan voetballen. Het kaats seizoen breekt weer aan en naast mijn vader blijkt ook mijn broer Jelle een meer dan verdienstelijk kaatser.

Bij de aanvang van de vakantie wordt het plan opgevat om te proberen wat zakgeld voor de Lemsterweek te verdienen. Nadat we vorig jaar nog waren afgewezen als te jong en al voorzien van “personeel”, probeerden mijn buurjongen Jan Koehoorn en ik het dit jaar opnieuw, om aan het werk te komen in de polder bij een bollenboer. Samen gingen we, voorzien van brood en drinken, op de fiets de polder in en ons eerste adresje zou zijn boer Burger aan de Lemsterweg.

We waren daar immers vorig jaar ook geweest en het was de dichtstbijzijnde bollenboer. Ditmaal konden we wel blijven en konden we beginnen met bollen pellen. In de schuur waren aan de zijmuren schragen gemaakt, waarop de bloembollen, in dit geval tulpen, lagen. Deze moesten worden gepeld en dan in kistjes worden verzameld. Nadat ons was voorgedaan hoe het moest, begonnen we met volle moed. Nou dat viel dus nog vies tegen.

Om rijk te worden hoefde je dit niet te gaan doen, want dan werd het niks. Plus dat het al redelijk snel, blaren op de vingers opleverde. Gelukkig werden we gevraagd of we niet tegen een uurloon op het land wilden werken om de bollen uit de grond te halen. Dat wilden we wel, want nu werden we natuurlijk per uur betaald in plaats van per kist en hadden we dus een bijna zeker weekloon te pakken.

In de schuur was het op zich natuurlijk wel gezellig, met allemaal jongelui, jongens en meisjes door elkaar, maar er waren er maar weinig die we kenden en dus werd het werken op het land. Dat was dus elke morgen al vroeg op het fietsje de polder in en de afstand van een kilometer of 4 was te overzien.

Er werd verwacht dat we om 8 uur begonnen en dan waren we ook aanwezig om of met de fiets het land in te gaan of achter op de wagen mee naar het land te rijden. Op het land werkten we met een man/jongen of 5 – 6, voor zover ik mij kan herinneren. Waarvan er 1 of 2 in vaste dienst waren bij boer Burgers. In dit eerste jaar had hij op zeker nog geen rooimachine. Dus ging het als volgt, de boer zelf, liep met een paard met ploeg door de rijen en ploegde de vore waarin de bloembollen zaten onderste boven en dan gingen wij er op de knieën achteraan met aan de zijkant een kist meeslepend, waarin we de bollen deden, gooien was er niet bij want dan werd de boer boos.

Als snel noemden we de boer “Pietje Burgers” net als een bekende import Lemster in die tijd. Er moest hard worden gewerkt voor ik meen 1 gulden 25 per uur. Maar we waren in de buitenlucht en samen met de gebroeders Bruinsma, die het overgrote deel van het personeel vormden, was het gezellig en de boer zelf was er vaak niet bij, omdat hij toezicht in de schuur wilde houden. Om een uur of tien was er tijd voor gezamenlijk koffie of thee drinken en tussen de middag naar de schuur om daar te eten en soms nog snel even een kist vol pellen voor een extraatje. En natuurlijk een beetje ouwe hoeren met de andere aanwezigen.

Dit eerste jaar hebben we er meen ik een week of 4 achtereen gewerkt en toen ging ik op vakantie en bleef Jan volgens mij nog doorwerken. Ik ging een weekje vakantie vieren met Hendrik Jan van der Wal in hun skûtsje met opbouw, vanuit Lemmer voeren we naar de Brekken en zochten een plaatsje, nabij het sluisje waar ark van Jager lag, zo ongeveer hemelsbreed tussen het 2e en 3eBrechje, maar dan aan de Brekken uiteraard. Mooi in de natuur met alle vogels nog druk, ondanks dat we al voorbij het broedseizoen zijn.

Nu komen we hier ook eens als we niet aan het eierzoeken zijn. Het is gelukkig mooi weer en we kleuren mooi bruin, voor zover dat bij mij nog nodig was na het werk in de polder. Lekker zwemmen en spelen, water in en water uit. ’s Avonds of eigenlijk ’s nachts, proberen we paling te vangen met een stuk visdraad dat aan een stokje is bevestigd en voorzien van een haak met aas, stokje in de grond vastzetten en de draad met aas, zo in de Brekken gooien.

We hadden er elk een stuk of 10 gemaakt en de wormen zochten we met een schep in het weiland. We hadden ze waarschijnlijk beter in de sloten uit kunnen zetten. Want de wind was aanlandig en de volgende dag lagen de haken dan ook zonder iets eraan natuurlijk, haast alweer op de wal. Het was een schitterende week met mooi weer.

Maar goed de Lemsterweek wachtte en er waren vele sport evenementen in en rondom Lemmer. Zo won Ulrik Jager in de Regenbogenklasse de IJsselmeerrace, zou Tiemen Groen zijn wereldtitel achtervolging wegens niet fit zijn niet gaan verdedigen en wordt Jan Janssen de 1e Nederlandse Tour de France winnaar. Wordt Rintje Ritsma 2e in het eindklassement van het skûtsjesilen en huppelen we zomaar door juli heen.

De vakantie is al haast weer om als in begin augustus de 2e profronde van Lemmer door het ploegenspel zonder spanning verloopt. Het lijkt of de wielersport zichzelf de das om doet met deze vorm van koersbeheersing. Onze training begint weer en wel op de woensdag avond. En ik ben nu ingedeeld in Lemmer 1B. Mijn vader ging bijna elke week wel ergens naar toe te kaatsen en soms ging ik met hem mee, tenminste als het niet te ver was.

Ondanks zijn 61 jaar deed hij nog volop mee om de prijzen in de voor zijn leeftijd geldende klasse. Met mijn vader spelen was er eigenlijk nooit bij geweest, daar was hij te “oud” voor. Maar voor kaatsen ging alles opzij. Op de fiets naar Sint Nicolaasga.

Op een van deze tochten ging de altijd vrolijke Gurbe Haringsma ook mee, nou ja, hij ging op zijn Berini brommer. Ergens vlak na Follega, haalde hij ons in. We hadden hem echter al een tijdje in de peiling want hij was met zijn opgeruimde humeur al van verre te horen. Hij passeerde ons dan ook luid zingend onderwijl nog wel zijn sigaret in de mondhoek houdend en met zijn benen breed uit zwaaiend. Mooie momenten.

Uit de Zuid Friesland.

Heit en Theo Leenstra te Sint Nicolaasga

Na zo’n 10 jaar Urkerstraat vinden en vonden er natuurlijk wijzigingen plaats in de bewoners van de Urkerstraat. Om diverse redenen vertrokken uit het blok waarin ik woonde, onze naaste buren, de familie van der Hof, maar ook de families Bakker, van den Berg en van Asselt vertrokken. Hiervoor terug kwamen de families Gorter, conciërge aan de LTS in Lemmer, de familie Coehoorn met hun kinderen Henny, Jan, Siemen en Harry en de familie Brouwer uit Oosterzee.

Verder vertrokken uit de directe omgeving, de familie Bus, van der Berg en Rottiné. Hiervoor terug kwamen de families Soeten, met zoon Hielke, de Blaauw, met hun dochters, Hulzinga, conciërge aan de openbare Mulo, Bootsma en Sloothaak. Onze vaste buren, de familie Koehoorn, woonde nog steeds naast ons en was ondertussen uitgebreid tot een elftal bewoners, Piet en Pietsje en hun kinderen, Baukje, Cor, Jan, Nelleke, Aukje, Rolf, Yvonne en de tweeling Tineke en Jeannette.

Ook de school is weer begonnen en ik zit nu in de tweede klas van de Mulo, de laatste lichting die de Mulo gaat afronden, immers per 1 augustus is de Mammoetwet ingegaan. Dat wil zeggen, Mulo is Mavo geworden en je kan kiezen uit een 3-jarige of 4-jarige opleiding. Dat houdt in dat leerlingen die nu eventueel zijn blijven zitten of nog gaan blijven zitten, toch gelijk met de Mulo leerlingen van school kunnen komen, als ze voor de 3-jarige opleiding Mavo kiezen.

Eigenlijk onvoorstelbaar het onderwijs zo te laten devalueren, want ook het aantal examen vakken neemt behoorlijk af. De oorspronkelijke indeling zoals die in de eerste klas van ons was geweest,was behoorlijk door elkaar gehusseld. Of dit nu nodig was omdat bepaalde leerlingen niet meer bij elkaar in de klas mochten zitten of dat er alvast begonnen was met selecteren op de na de Mulo te volgen opleiding, is mij niet helemaal duidelijk geworden.

Ja, van wie hadden we les. Zal er een paar noemen, kom er nog wel op terug in andere verhalen. De directeur Jan Broere, ik vond zijn voordrachten van gedichten altijd geweldig, “Jantje zag eens pruimen hangen” en zijn uitspraak “wie lacht niet wie de mens beziet” heb ik later nog vaak gebruikt.

We hadden zelfs zo nu en dan muziekles van hem. Cor Hart, de volgens mij, zware shag in de klas rokende en dan de rook pontificaal naar boven uitblazende, vond ik een zeer plezierige leerkracht. Jan Gelling, met zijn eeuwige sigaar. De Franse lessen en later de prachtige Geschiedenis lessen. We hadden nu vaak les in het laatste lokaal rechts in de gang, voormalig scheikunde lokaal en trapsgewijs oplopend naar achteren met daarop 2-zitsbanken. Waarbij je achterin goed moest opletten niet naar beneden te vallen.

Ik had nog wat geld over gehouden van de Lemster week en ging mijn eerste singeltje (plaatje) kopen. Dat viel nog niet mee. Heb een behoorlijke tijd bij Minkema doorgebracht met het luisteren naar diverse plaatjes. Want ja, mijn broer Sake had al een uitgebreide collectie, ook van plaatjes die ik leuk vond en ik wilde geen dubbele. Uiteindelijk bleven er twee over. “Callow-La-Vita” van Raymond Froggat en “Camp”van Sir Henry and his butlers. Het werd tenslotte toch “Callow-La-Vita”, waarschijnlijk omdat er ook in gezongen werd en zelfs nog een stukje in het Frans en “Camp” een instrumentaal nummer was. Wat ik overigens jaren later alsnog aan mijn collectie toe zou voegen. Er zou nog veel geld gaan naar het uitbreiden van mijn muziek collectie

In de maand augustus wordt er ook een voortvarend begin gemaakt met de afbraak van diverse krottenwoningen in Lemmer. Op de Pietersbuurt wordt begonnen met de sloop van de woningen door Minister W.F. Schut van Volkshuisvesting met behulp van een bulldozer een dakkapel naar benden trok.

Op de foto uit de Zuid Friesland, o.a. vlnr: Burgemeester F. Faber, minister W.F. Schut, M. van dr Wal, H. Sliep, mijn buurjongen Jan Koehoorn, Eerd van der Veen en “pliesje” Buitenga.

In de Parkstraat wordt begonnen met het dichtspijkeren van woningen, in dit geval de woning Parkstraat 102, van het echtpaar Jan en Lipkje Sloothaak-Mulder, om later over te gaan tot sloop.

Op de foto uit de Leeuwarder Courant o.a. vlnr: Timmerman Post, H. Sliep, het echtpaar Sloothaak en minister W.F. Schut.

Ja, en als er gesloopt wordt, zal er ook gebouwd moeten worden om de mensen weer een plekje te geven.

Het Lemstervaart werd weer verder uitgebreid en is nu bij de ingebruikname van het nieuwe ruime viaduct ook goed bereikbaar. Verder bestaat een plan om het tussen Plattedijk en Zijlroede, ten westen van de nieuwe jachthaven liggende stuk grond, te gebruiken voor het bouwen van bungalows die aan het water komen te staan. Wel voor permanente bewoning. Dit deel zou later al vrij vlot “De Goudkust” worden genoemd in de Lemster volksmond.

Zo zitten we al weer in september en tapt Piet v.d. Werve al 35 jaar in “Populair”. Waarbij hij in de begin jaren ook een gevreesd aanvaller was, met een “dodelijk schot” in Lemmer 1. Wij zelf schoten ook goed raak en wonnen met 8-2 van Balk 1B. De Beatles komen met Hey Jude op de proppen. Ik was door de platen van mijn Broer Sake, die hij van de Beatles had, toen al min of meer fan van hen geworden.

De aanleg van Rijksweg 38 gaat onverminderd door en de brug over de Scharsterrien is reeds in aanbouw en men hoopt volgend jaar te kunnen beginnen met de grote brug in het Tjeukemeer.
Er wordt een aanschaf gepleegd voor een noodlokaal bij de Openbare Mulo/Mavo, daar de aanwas van kinderen zo groot is, mede door de mavo waarschijnlijk, dat ze niet meer in het gebouw passen. Het noodlokaal zal geplaatst worden tussen het gymlokaal en de fietsenstalling. Het zal bestaan uit 2 lokalen. Die in de winter nogal koud waren en in de zomer niet om uit te houden als de zon op het platte dak scheen.

Ik kreeg, zo als dat toen heette een beetje verkering met Marion Gansfort uit de eerste klas. Je was verliefd en ondanks dat je nog niet precies wist wat het inhield, deed het toch wat met je. Kan mij herinneren dat zij een toernooi van basketbal of zo hadden in Emmeloord en dat ik met nog iemand, geen idee meer wie, ook naar Emmeloord ging om te gaan kijken. Weet nog dat we tussen de wedstrijden door, in de Lange Nering hand in hand hebben lopen wandelen en kijken naar de etalages. Het heeft misschien een maand geduurd of iets langer en verder dan een schielijk kusje op de wang en handje vasthouden is het niet geweest.

Wat meisjes betrof was ik zo wie zo geen versierder, eerder verlegen. Natuurlijk was ook ik heimelijk verliefd op enkele meisjes maar initiatief in die richting nam ik zelden of nooit. Er kwam ook een wat criminelere kant in mij naar boven, alhoewel het deels het volgen was van wat anderen ook deden, maar ik deed dit echter altijd in mijn eentje zodat er geen getuigen waren en mijn klasgenoten er niets van af wisten.

Het zal inmiddels wel verjaard zijn nietwaar, dus vooruit met de geit en wie heeft het in zijn jeugd niet gedaan? Nog altijd kochten wij ons snoepgoed bij Jantsje Jaalsma in de Flevostraat, maar ook vaak werd er dan wat extra’s meegenomen wat niet werd betaald, marsen en ander snoepgoed, veel geld om handen had ik niet en je wilde ook wel eens wat meer. Plus dat de daarbij komende spanning toch ook wel lekker was. Dan kocht je dus iets kleins en stal iets duurders. Nooit betrapt.

Op dezelfde manier deed ik dat bij de Lemster Boekhandel, pennen en later zelfs leesboekjes, die ik onder mijn trui of in mijn broek verstopte en zo mee naar buiten nam, het probleem was natuurlijk dat ik die spullen en zeker de boekjes, niet mee naar huis kon nemen, dat zou teveel opvallen. Ik verstopte ze dan ook ergens in het park en als ik ze dan had gelezen, verbrandde ik de boekjes in de grote zandbak die in het park lag, tussen Chr. Mulo/Mavo en het oude kerkhof.

Dat ik niet de enige was die wel eens wat stal bleek wel op een heel vreemde manier. Op school werd Hendrik Jan van der Wal weer eens gepest en waar hij normaal altijd behoorlijk van zich afsloeg, had hij ditmaal de beschikking over een zakmes. Er zijn gelukkig geen gewonden gevallen, maar Hendrik Jan moest wel vertellen hoe hij aan het mes was gekomen. Van thuis vanzelf!

Dit werd echter nagevraagd en de ouders wisten van niets. Later bleek dat hij het had gestolen bij de speelgoed winkel van Paters aan de Langestreek. Dus met excuses het mes weer terug brengen en zo leerde je wat niet en wel mocht of hoe je moest handelen om niet te worden betrapt. Ik weet wel zeker dat wij niet de enigen waren die met spul rondliepen dat niet rechtmatig was verkregen.

Ondanks dat het een bijzonder natte september maand was geweest, werd begin oktober toch het hoogste punt van het te bouwen Dorpshuis bereikt. En waar wij enkele jaren geleden nog aanval en verdediging speelden bij de Margrietsluis met ons “legertje” en nooit iemand last van ons lawaai had gehad werd er nu behoorlijk geklaagd.

De nationale reserve hield een oefening bij de sluis en men had verzuimd op de naaste bewoners na, ook de mensen in de omtrek te waarschuwen. Deze werden dan ook behoorlijk de stuipen op het lijf gejaagd. Ze hadden hun oefening beter in de Lemmer zelf kunnen houden, dan hadden misschien de maar liefst zeven inbraken in bedrijven op het industrieterrein niet plaatsgevonden. Er werd zoals zo vaak, veel schade aangericht en slecht 50 gulden buit gemaakt.

Uit de Zuid Friesland.

De gemeenteraad stelt voor de nieuwe woonschepenhaven te situeren tussen Turfland en Rondweg. Doch de raad stemde met 7 tegen 6 stemmen tegen dit plan. Wat nu te doen? Tevens wordt de danig in verval geraakte vuurtoren nu toch voor afbraak te koop aangeboden door de gemeente.

Uit de Zuid Friesland

Zo stapt de raad kibbelend november binnen en gaan wij met Lemmer 1B rustig door met winnen. Nu wordt VVI met 6-0 opgerold. De oude kolk bij camping “Het Ooievaarsnest” is nu bijna gedempt en vecht Lemmer nog steeds voor het behoud van de trambaan. Lemmer maakt nog geen keuze tussen industrie en recreatie.

Men vindt dat er een verdubbeling van het industrieterrein buitengaats moet komen om de gunstige ligging van Lemmer uit te buiten, maar dat ook de recreatieve ontwikkeling uitgebouwd moet worden. Zal hier niet het een het andere in de weg staan? Het hinken op twee gedachten is nog nooit goed uitgevallen. Wij gaan met voetballen rustig door met winnen en nu wordt Delfstrahuizen 1B met 8-1 verslagen. November gaat de boeken in als de natste Friese herfst sinds mensenheugenis, waarbij er in Lemmer 421 mm neerslag valt.

Enzo stappen we alweer de feestmaand binnen van dit jaar. De Lemster vuurtoren werd naar beneden gehaald en zo verdween weer een stukje oud Lemmer. De oude baas uit Spanje was weer langs geweest, maar het geloof in hem was al verdwenen.

Vlnr: Henk Kruize, Ik, Cor Koehoorn, Johan Eilers en Jan Koehoorn.

Op 8 december werd ik 14 jaar en in tegenstelling tot de jaren hiervoor mocht ik ditmaal ook anderen uitnodigen om mijn verjaardag te vieren. Met mijn buurjongens Jan en Cor Koehoorn en Johan Eilers en vriend Henk Kruize hadden we een plezierige avond, die we vulden met het doen van spelletjes en het luisteren naar muziek en poseerden we graag met de platen van mijn broer Sake, net doende of we zelf popsterren waren.

Het einde van het jaar nadert, de winterstop voor het voetbal gaat in, op de Pietersbuurt heerst een rattenplaag, die zelfs zo erg is dat er bij een bejaarde vrouw een rat onder de dekens wordt aangetroffen. Tenslotte stellen burgemeester en wethouders de raad voor om een terrein naast de gemeentelijke camping in erfpacht uit te geven aan de VVV Lemmer, voor het realiseren van een restaurant met midgetgolfbaan en een speeltuin. We zullen afwachten.

Het jaar 1968 ging voorbij, een jaar waarin Rusland, Tsjechië binnen viel, we zagen op de TV, hongerende kindjes met hele dikke buiken in Biafra. De Black Power toonde zich op de Olympische spelen, door met gebogen hoofd maar met gebalde vuist naar boven op het ereschavot te gaan staan. Nixon wordt president van Amerika. We luisterden naar Heintje met “Ich Bau dir ein Schloss”, Toon Hermans met “Mien waar is mijn feestneus” en de Golden Earring met “Just a little peace in my heart” en zo sluiten we ook dit jaar weer af met oliebollen en vuurwerk, wat ik zelf eigenlijk zelden kocht.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.