Afdrukken van Martha van Goor-Bijlholt: Uit de nalatenschap van haar vader

Lyrysk Intermezzo

En astű my leaf hast, famke,
Draech ik dy blommen dy oan,
En jouns foar dyn finster sil klinke
De geal syn kleare toan

De roaze, de lylje, it douke, de sinne
Dy leave ik sa djip en sa ynlik-foarhinne.
Nou leavje ik allinne as myn langstme en myn seine

Dy reine, yn skientme folteine, dy keine-
Hja selme, wel fan alle minne,
Is roaze en lylje en douke en sinne.

As ik dyn eagen skôgje mei
Wurdt al myn leed en wjermoed wei
Mar as myn műle dines foun
Dan bin'k al hielendal wer soun.

As 'k oan dyn boarst myn holle liz,
Dan fiel ik dat dit de himel is;
Mar astű seist; "Ik leavje dy!"
Dan skriem ik bitter en ik swij.

Út 'togearre

Sjoch nou, hoe't de niigjende joun
alle kleare kleuren forgrizet;
Sęft en hoeden de biidzjende wrâld
mei wide frede oerdizet.

Sa'n einleas lok, sa'n goudne stoun
giet net foarby, wurdt nea forlern;
Wy woll" dizze iene, wide joun
as sűnder ein, as ivich sjen.

Ferkeard besteld.

Dit kin ús oanfleane op in stuit
dit brekt yn de ein ús hert:
wy spilen foar jim op 'e fluit
mar dűnse ha jim net.

Dit is de kjeld dy't ús befong
en gearloek om ús hert
in leedsang ha wy foar jim song
mar meiskriemd ha jim net.

Men hâldt dat lange jierren út
belies jaan wol men net
lykwols, by 't bitter einbeslút
fielt men jin ŕl ferret.

Mar wannear hie dit geve lân
fan dichters ea ferlet?
It hat se foar en nei wol hân
mar der gjin műle op set.

Fan Gysbert ôf oant hjoed de dei
wie it dochs altyd sa -
mar dy't net skrieme en dűnsje mei
dy is der slim oan ta.

Dy't ienris op dyn glâns fereale rekke,
Dy't yn de bangste nachten mei dy wekke,
Dy't sechtsjin jier dyn bern en boarger wie,
Gjin kwea sil hy syn libben fan dy sprekke.

Winkelman lied.

Kent gij den man vol heldenmoed,
Die in benarden tijd,
Aan 't hoofd der troepen goed en bloed
Der vrijheid had gewijd?
Komt broeders, brengt eerbiedig hulde
Hem, die bij 't helsche plan,
Getrouw zijn plicht en last vervulde:
Die man was Winkelman.
Deez' kloeke man, deez' kloeke man,
Deez' kloeke man was Winkelman.

Kent gij den man, die onvervaard,
Toen ons 't geweld versloeg,
En alles viel voor 't moordend zwaard,
De zwaarste lasten droeg?
Die, om verslaving te voorkomen,
Heeft onder 's vijands ban
De leiding van zijn volk genomen?
Kent gij dien kloeken man?
Deez' stoere man, deez' stoere man,
Deez' stoere man was Winkelman.

Kent gij den man, die vroom van zin
Voor 't heil van Neerland streed,
En tegen Hitlers leugens in
De waarheid gelden deed?
Hiervoor moest hij de vrijheid derven,
En werd gevangen man,
Toch zal de waarheid nimmer sterven,
Schoon zij niet spreken kan.
Eer, Neerland, dan, deez' eedlen man:
Gedenk zijn naam: 't is Winkelman.

Frans Vergonet, de verrader.

Hoort het lied van een verrader,
Beeld van schrik voor kind en vader,
Hoort verraders mee en let
Op het zwerven
En het sterven
Van uw vriend Frans Vergonet.

Vergonet had vrouw en kindren,
't Kon de snoodaard niet verhinderen
Om met huichelend gezicht
Vrije meiden
Te verleiden,
Hoort wat hij al heeft verricht.

Frans zwierf heen naar vreemde steden,
Heeft daar liefde en trouw beleden
Aan een drietal meisjes zoet,
Met zijn oogen
Haar bedrogen:
Frans ontstal haar geld en goed.

In het muf cachot gesloten,
Heeft dit Vergonet verdroten,
Dacht hij sluw: wie waagt die wint.
Nieuwe heeren,
Andre kleeren:
Vergonet werd Duitschgezind.

Vergonet speelt schoone troeven,
Immers komen zulke boeven
't Moffenzoodje zeer van pas,
Daar hij sprekend,
Uitgeteekend
Goed voor de Gestapo was.

Eerlijk volk zucht in de bajes,
Maar het godvergeten gajes
Stampt met laarzen over straat:
Frans zal winnen
En beginnen
Aan het diepst en vuilst verraad.

Wie daar zwierven, onderdoken
Heeft hij valschlijk aangesproken
En zijn bijstand toegezegd;
Moet je vluchten
Wil niet zuchten,

Vergonet brengt jou terecht.
Militairen en studenten
Bracht hij voor wat lieve centen
Bij de goede burgers thuis.
Hij verliet ze
En verriedt ze
Prompt aan 't helsche Duitsch gespuis.

Groenen kwamen, groenen namen
Vluchteling en gastheer samen
Mee naar 't wreede moordnaarskamp.
Fransje grijnsde,
Fransje peinsde;
Mij het geld en jou de kramp.
Vergonet kon 't nu niet harden

In de goede stad Leeuwarden
En week snel naar Groningen uit,
Gladde vogel,
Maar een kogel
Blies hem ras hier 't leven uit.

't Was een meisje om kwart voor zeven
Die naar 't werk zich zou begeven
En zijn zielloos lichaam vond,
Frans versteven,
Dood gebleven
Met een vloekwoord in den mond.

Vergonet is niet ontkomen
't Veemgerecht heeft wraak genomen
En zijn onontwijkbaar schot
Los doen branden
Uit de handen
Van een eerlijk patriot.

En op Lekkums doodenakker
Brengt het boevenpak zijn makker,
Ziet de Lekkumer verstoord,
Hoe de slaven,
Frans begraven
Daar waar geen verrader hoort,
Doch dien nacht, trots groene wolven,

Werd 't cadaver opgedolven
En geplonst als dooden hond,
Waar in 't water,
Nu noch later
Mof noch N.S.B.-er 't vond.
Frieslands goede en vrije aarde
Die sinds eeuwen 't stof bewaarde

Van zoo menig Christenman,
Euveldaders
En verraders
Spuwt ze uit en gruwt ervan.

Zoo ten afschuw van de dorpen
Zoo van God en mensch verworpen
Was het eind van Vergonet.
Ieder vreeze
Die dit leeze
's Hemels ijzren wraak en wet.