Franke Bles, (kantoorbediende te Heerenveen) geboren op 4 juni 1923 te Terband, overleden op 31 mei 1945 te Bergen-Belsen, zoon van Jacob Bles en Trijntje Cloo.

In verband met zijn verzetsactiviteiten, zoals het wegbrengen van bonkaarten en valse persoonsbewijzen, sliep Bles doorgaans niet in het ouderlijk huis. Toen dit door omstandigheden op 10 mei 1944 wel gebeurde, deden Landwachters een huiszoeking. Bles werd gearresteerd toen in zijn jaszak bezwarende papieren werden gevonden. Via het Huis van Bewaring in Leeuwarden kwam hij terecht in kamp Amersfoort. Uiteindelijk werd hij gedeporteerd naar het concentratiekamp Bergen-Belsen, waar hij op 31 mei 1945 stierf.

Buiten Heerenveen waren al eerder L.O.- en K.P.-rayons opgericht die (met hulp van trouwe, over-wegend vrouwelijke koeriers, onder wie Sietske de Glee, Gretha de Beer uit Nieuwehorne en Catrientje Boerma uit Oudeschoot) die onder leiding stonden van mannen als Bouwe van Ens, vee-houder/melkrijder te Oude- en Nieuwehorne; veehouder Pier Dijkstra te Hoornsterzwaag/Jubbega en veehouder Hendrik Marcus de Jong te Bontebok. Vooral De Jong (overtuigd communist met de schuilnaam “Hare Majesteit”) bleek achteraf (met een schare van trouwe medewerkers, w.o. Hendrik Klaver, zijn vrouw Froukje Talsma en Sietse Aardema en zijn vrouw) voor honderden (voornamelijk Joodse) onderduikers onnoemelijk veel te hebben betekend.

De door bovenstaande mensen op-gezette bevoorradingslijnen liepen onder meer van Ab Krikke (gemeenteambtenaar) via Lammert Koopman (koster bij de Gereformeerde Kerk in Heerenveen) naar Piet Boerma (dominee) in Oudeschoot naar dorpen als Oude- en Nieuwehorne, Bontebok, Jubbega en Hoornsterzwaag. Deze gecombineerde rayons hielpen zoveel mogelijk vluchtelingen (onder wie ook gestrande geallieerde vliegeniers) aan onderduikadressen (niet zelden in bietengaten, achter boerderijen), vervalste persoonsbewijzen (met hulp van onder meer Ab Krikke) en gestolen bonkaarten, maar waren tussendoor ook actief met het collecteren van geld en het verzamelen, smokkelen en verbergen van wapens.

Velen van de hier genoemde verzetsmensen werd het aan de eind van de oorlog te heet onder de voeten, nadat op 14 oktober 1944, kort na “dolle dinsdag” (5 september 1944) en de bevrijding van de Zuidelijke Nederlanden een S.D.-commando in Heerenveen neerstreek en moesten zelf onderduiken. Enkele verzetsmensen, onder wie Franke Bles (kantoorbediende in Heerenveen) en Jan Folkert de Jong (winkelier), werden opgepakt en kwamen via de Crackstate-gevangenis (waar gemiddeld zo’n 60 tot 70 gevangenen zaten opgesloten) uiteindelijk in een concentratiekamp waar ze de ontberingen niet overleefden.

Verzetslieden als Bouwe van Ens en Sybren Sijtsma werden echter beiden in de nacht van 12 op 13 april 1945, na maanden van martelingen in de Crackstate-gevangenis op de Spitsendijk onder Luinjeberd door de S.D. gefusilleerd. Ook Jan Boersma en Luitjen Mulder vonden, na gruwelijke folteringen op Crackstate een gewelddadige dood. Andere gevangenen (onder wie dokter Verdenius) waren zo bang te worden gemarteld dat zij zelfmoord pleegden.

Bron: HET LOT KOOS ZIJN HELD JAN KRUIS