Uilke Boonstra, (Bouwkundig opzichter) geboren te Huizum op 9 januari 1899. Omgebracht in Kamp Vught op 18 augustus 1944.

Uilke Boonstra

Hij was bouwkundig opzichter en makelaar in Joure. Tijdens de bezetting was Boonstra lid van de leiding van de Landelijke Organisatie voor hulp aan Onderduikers in Friesland en van de regionale Knokploeg. Op 1 februari 1944 werd hij gearresteerd. Na een halfjaar werd hij weer vrijgelaten, waarna hij doorging met zijn verzetswerk.

Op 8 augustus 1944 werd hij op terugweg van Holland, waar hij een vluchtroute voor geallieerde piloten via Delfzijl-Engelsmanplaat naar Engeland had voorbereid, tijdens een controle op het station in Heerenveen gearresteerd. Vermoedelijk werd hij na zijn eerste vrijlating geschaduwd en vervolgens opgepakt op beschuldiging van spionage en sabotage. Op 18 augustus werd hij gefusilleerd in Vught, samen met de ter dood veroordeelde leden van de Evenhuisgroep te Leeuwarden.

Met Krijn van den Helm en Jan Evenhuis behoorde Boonstra tot de grote figuren van het Nationaal Steunfonds en de L.O. In Joure is een laan naar Uilke Boonstra vernoemd.
Uilke Boonstra is na de dood van zijn vrouw in zijn eentje verantwoordelijk voor de opvoeding van zijn kinderen, hij staat bekend als bedachtzaam, zwijgzaam, wijs en bescheiden en is zeer godsdienstig.

Boonstra is bevriend met S. Wiersma, die hem polst om joden op te vangen. Eerst twijfelt Uilke uit hoofde van zijn geloof, maar Wiersma weet hem toch te overtuigen. Vanaf die tijd zijn de twee onafscheidelijk.

In het begin wordt de opvang vaak uit eigen zak betaald, wat echter niet volgehouden kan worden. De twee vrienden komen dan in contact met Piet van Doorn, die hen financieel ondersteunt. Het werk wordt steeds intensiever en de contacten steeds uitgebreider.

Zo komen Boonstra en Wiersma in contact met "opa" Casper ten Boom, die in Haarlem een klokkenwinkel heeft. Door verraad van waarschijnlijk een koerier uit Joure wordt het onderduikadres van Ten Boom verraden en wordt bijna de hele groep opgerold. Ook Uilke is slachtoffer van het verraad.

Casper ten Boom begint met de Duitsers te onderhandelen en weet zich vrij te kopen en bedingt daarbij ook dat Uilke Boonstra vrijkomt, zij hebben elkaar in het Oranjehotel goed leren kennen. Boonstra en Wiersma komen in de top van de LO-LKP in Friesland terecht. Tot 1 februari 1944 heeft die groep goed gewerkt, tot Uilke wordt opgepakt en Wiersma maar net aan de greep van de Duitsers weet te ontkomen. Het verzet in Joure loopt een zware klap op. Boonstra heeft veel contacten in en buiten Joure. Ze werken in de Haarlemmermeer samen met Boogaard en in Haarlem met de Barteljorisgroep.

Omdat bonnen nodig zijn, besluit Boonstra een KP-groep op te richten. De eerste overval op een distributiekantoor wordt gepleegd op 10 september 1943 in St. Jansklooster. De overval verloopt niet geheel vlekkeloos, omdat de auto het op de vlucht laat afweten, zodat de groep ordeloos uit elkaar gaat. Al met al komt de buit toch op de juiste plaats terecht. De overval is voor Uilke een goede les en hij neemt de organisatie van de KIP stevig terhand. Een torpedomaker, Herman Teroele, wordt bij de KP gehaald om de KP-ers met wapens om te leren gaan.

Teroele past eigenlijk niet goed in de groep. Hij wordt koerier voor Holland, maar knoopt daar pleziertjes aan vast, wat in Joure twijfels oproept. Op een zo'n reisje loopt hij een jonge vrouw tegen het lijf, die ook contacten onderhoudt met de Duitsers. De vrouw weet hem uit te horen, die het op haar beurt aan de Duitsers doorspeelt. Herman krijgt geen nieuwe informatie meer van het verzet. Hij komt hier achter en verdwijnt. De top denkt geen moment aan verraad.

Of Herman alleen de zaak aan het rollen heeft gebracht is de vraag. Op 1 februari 1944 komen Boonstra en Wiersma vanuit Holland met de trein terug naar Friesland. In Heerenveen moeten beiden overstappen, maar Wiersma heeft een naar gevoel. In Heerenveen staat D. Zijlstra uit Joure Boonstra op te wachten, om een belangrijke zaak met hem te bespreken. Boonstra en Zijlstra lopen vooruit en Wiersma volgt op een afstand. Net buiten het station wordt Boonstra aangehouden.

De SD-er Grundmann heeft na de oorlog verklaard, dat Boonstra aangehouden moet worden, koste wat het kost. De instructies kwamen uit Den Haag. Lammers en Wolters deden ook mee aan de arrestatie. Zijlstra was speciaal meegekomen om Boonstra aan te wijzen en is na de oorlog hiervoor veroordeeld. Wiersma wist te ontkomen en moest onderduiken. Zijn huis werd overhoop gehaald en zijn vrouw werd mishandeld. Maar de joodse baby die ze in huis hadden werd gelukkig niet meegenomen.

Ook bij Uilke wordt het huis overhoop gehaald en hij moet zelf toekijken. Ook zes andere mannen werden in Joure opgepakt, waarvan slechts een persoon de kampen weet te overleven. Volgens Wiersma moet Teroele ook het adres aan de Barteljorisstraat van Casper ten Boom in Haarlem hebben verraden. Hier worden 28 mensen aangehouden, onder wie de gefortuneerde financier Sturing. Allen worden naar Scheveningen gebracht.

De arrestanten uit Joure hebben een misleidend verhaal is elkaar kunnen zetten. Ze zijn actief met bonnen en voedselpakketten voor het Rode Kruis, is hun verhaal. Boonstra is hoofd van de Luchtbeschermingsdienst en de anderen zijn leden. De bonnen uit St. Jansklooster waren een zwakke plek in het verhaal, maar door hun onschuld te blijven volhouden gaan de Duitsers dat verhaal geloven. Wiersma is de grote man en die hebben de Duitsers laten ontsnappen.
Boonstra speelt het spel mee, dat hij voor Wiersma als aas dient. Uilke weet Wiersma wel te waarschuwen dat de tussenpersoon niet zuiver is. Boonstra weet het spel zo te spelen dat hij "zogenaamd" meedoet.

De rijke financier Sturing weet de Duitsers ondertussen te verleiden met zijn geld. Boonstra wordt vrijgekocht, maar krijgt na zijn vrijlating de volle laag van Wiersma.
Wiersma echter gaat uit van de voorzichtigheid van Uilke. Wiersma waarschuwt Uilke het rustiger aan te doen, wat Uilke echter niet doet. Wanneer Boonstra voor de tweede keer wordt opgepakt is niet bekend. Op 18 augustus 1944 sterft Uilke Boonstra voor het vuurpeloton in Kamp Vught. Als gevolg hiervan wordt Joure als verzetscentrum van de Zuidwesthoek opgeheven. Het verzet heeft nog geprobeerd Uilke Boonstra te bevrijden tijdens zijn transport naar het concentratiekamp, maar de bewaking was te streng.

Bezettingstijd in Friesland, P. Wybenga.

Boonstra, Uilke