Johann Heinrich Diemer. bioloog, geboren op maandag 7 november 1904 te Dronrijp, overleden op 31 mei 1945 te concentratiekamp Sandbostel, Duitsland, zoon van Nicolaas Diemer en Geertruida Maria Haust. Gehuwd met Elisabeth Paauw. Uit dit huwelijk 2 kinderen.

Johann Heinrich Diemer

Dr. Johann Heinrick Diemer (Harry - Dr. v. d. Steen)

„Harry"-Diemer stond bij zijn vrienden bekend als een zeer onpraktisch man. Voor alles, was hij wetenschapsmens; de studeerkamer was zijn domein en de gewone dagelijkse dingen lagen ver buiten de aandacht van zijn wetenschappelijke geest.

Men koesterde in dit opzicht van hem hoge verwachtingen en velen zagen in den jongen doctor in de biologie reeds den toekomstige professor. De anekdotes over zijn professorale verstrooidheid waren vele. In hem zien we echter het typisch voorbeeld van iemand, die in ongewone situaties over onvermoede kwaliteiten blijkt te beschikken.

De bezetting kwam en zoals zovelen werd ook Diemer gedwongen zijn aandacht te richten op de daarmee opdoemende vragen. Als assistent in de Anatomie aan de Rijksuniversiteit te Groningen, konden conflicten met zijn chef, den NSB-er De Burlett, niet uitblijven.

Deze namen steeds in hevigheid toe en leidden, nadat hij in magistrale apologie zijn principieel vaderlands standpunt had verdedigd, in maart 1944 tot zijn ontslag. Reeds een jaar tevoren had Diemer zijn eerste schreden op 't „illegale" pad gezet door hulp te verlenen aan ondergedoken studenten o.a. door het geven van clandestiene lessen, aanvankelijk op de kamer van één der ondergedokenen, later in het R.K. Ziekenhuis.

Hij verzamelde enkele vrienden om zich heen en verzorgde met hen de studenten met geld, bonnen etc. Na zijn ontslag kon hij zich aan deze taak ten volle wijden en hij deed dit met een bewonderenswaardig enthousiasme. Van die tijd af dateert het contact met de LO, Hij werd speciaal belast met de huisvesting; in het zoeken en vinden van adressen werd hij een ware virtuoos. De studie werd verwaarloosd en de man, die zo „onpraktisch" was, sloofde zich ten dienste van de vaderlandse zaak uit en dwong zich tot allerlei praktische werkzaamheden, geheel in strijd met zijn oorspronkelijke aard.

De spoorwegstaking gaf hem gelegenheid zijn talenten op dit gebied ten volle te ontplooien en vele spoorwegmannen danken aan „Dr. v. d. Steen" een veilig onderkomen. Op 24 Januari 1945 kwam aan zijn veelzijdige activiteit, die door haar aanstekelijk enthousiasme ook anderen wist mee te slepen, een ontijdig einde.

Een afspraak aan de Spilsluizen, Groningen, werd hem noodlottig. Dit hoofdkwartier der LO was door verraad aan Lehnhoff c.s. bekend geworden en Diemer liep in de val van de SD. Hij werd naar het Huis van Bewaring gevoerd en verbleef daar tot 17 maart. Zij, die de cel met hem hebben gedeeld, zullen steeds Diemer in dankbaarheid blijven gedenken.

Onttrokken aan de sfeer der „illegaliteit" kwam zijn oude liefde weer boven. Hij was een overtuigd aanhanger van de Wijsbegeerte der Wetsidee. (Bestuurslid der Ver. voor Calv. Wijsbegeerte en redacteur van Philisofia Reformata). Uren achtereen wist hij zijn medegevangenen te boeien met interessante lezingen over hiermede samenhangende onderwerpen en het monotone cel leven te breken door het ontlokken van discussies. O.m. gaf hiertoe aanleiding zijn zeer persoonlijke visie op het scheppingsverhaal, waarover hij bezig was een boek te schrijven.

De kinderlijke naïviteit, waarmede hij in deze ongewone situatie de dingen tegemoet trad waren steeds in deze sombere omgeving een bron van vreugde voor zijn lotgenoten, zijn eenvoudig beleden geloof voor hen een grote steun.

Op 17 maart werd hij met 96 anderen op transport gesteld naar het beruchte Neuengamme. In de wagons, waarin we in allerlei ongemakkelijke houdingen dagen achtereen opgepakt zaten, bewees Diemer zijn ongebroken geestkracht en wist door het houden van causerieën over biologische proefnemingen ons op te monteren.

Bijkans onherkenbaar door het ontbreken van zijn haardos en het gehuld zijn in lompen, bleef Diemer in Neuengamme toch zichzelf. We zien hem nog de kampstraat op en neer lopen, peinzend over een of ander wetenschappelijk probleem

Omstreeks half April ging Diemer weer op transport, we hebben hem niet weergezien. Latere inlichtingen wezen uit, dat hij naar Sandbostel was gevoerd. Op 29 April kwam daar de bevrijding.

Voor 't laatst werd Diemer daar gesignaleerd op 10 Mei 1945, ziek. Daarna niets meer. Hij is een van het grote leger der vermisten. *

Zijn vrouw en drie jonge kinderen wachten tevergeefs op zijn terugkeer. Menselijkerwijs gesproken zal dit zo blijven, maar hen trooste de blijde zekerheid, dat hij dan is bij die vele „bevrijden", wier vreugde de onze verre overtreft.

ERIK.

1947: Weekblad 'De Zwerver'

* Oorlogsgravenstichting meld overlijden op 31 mei 1945.