Jacob de Graaf, geboren op 5 november 1902 in Kollum, overleden op 15 april 1945 te Dokkumer Nieuw Zijlen. De landbouwer werd begraven op de Algemene begraafplaats te Kollum. In Kollumerpomp is een straat naar hem vernoemd. Zoon van Lieuwe de Graaf en Leentje Brouwer.

Jacob de Graaf

De bevrijding van Noordoost-Friesland

Op 14, 15, 16 april 1945 werd Noordoost Friesland bevrijd. Er is daarbij aan de Soensterdijk nabij Dokkumer Nieuwe Zijlen hevig gevochten. Daarbij zijn aan de zijde van de binnenlandse strijdkrachten vier doden gevallen.

De film begint met beelden van Duitsers die bij Dokkumer Nieuwe Zijlen waren gevangen genomen. Onder deze gevangenen bevonden zich ook veel NSB’ers. De gevangenen werden verzameld in de melkfabriek van Dokkumer Nieuwe Zijlen. Op zondagmiddag 15 april werden ze onder begeleiding van de BS naar Kollum werden gebracht.

Vervolgens toont de film beelden van een aantal leden van de BS groep Noordoost Friesland met een aantal koeriersters. Het militaire hoofdkwartier was gevestigd in Metslawier. Van hieruit kreeg de BS de instructie voor verder handelen.

Op 17 april, de derde dag van de bevrijding, werden de gevechtswagens van de Canadezen met veel gejuich Dokkumer Nieuwe Zijlen binnen gehaald. Toen zowel mens als voertuig van het nodige was voorzien werd vertrokken richting Oostmahorn. Het bevrijden van Schiermonnikoog liet nog op zich wachten.

Met de schepen, die voor de sluizen in Dokkumer Nieuw Zijlen lagen, probeerden de Duitsers te ontsnappen. Deze schepen waren gevuld met goederen die door de Duitsers buitgemaakt waren en naar Duitsland getransporteerd moest worden. Dit werd door de sluiswachters verhinderd.

Op 11 juni reden de Canadezen naar Oostmahorn om de Duitse militairen op te wachten die per boot van Schiermonnikoog kwamen om zich over te geven. Alle Duitse militairen werden streng gecontroleerd. Er waren SS’ers van het vasteland naar Schiermonnikoog gevlucht en de Canadezen wilden deze personen niet laten ontsnappen. De laatste beelden die worden getoond zijn van een feestelijke optocht van de bevolking met muziekkorps in Engwierum en als laatste een parade van Canadezen op de markt in Dokkum.

www.oorloginblik.nl

* GERRIT BLEEKER
* HEINE DE BRUIN
* JACOB DE GRAAF
* PIETER POSTMA

• Joden in Gaasterlân-Sleat