DE SCHEPEN EN DE OMGEKOMEN ZEELIEDEN 1883.

De W.L.1 

De teruggekomen vissers vrezen, dat alle 17 achtergebleven schepen zijn vergaan. Toen op de avond van de 6e maart 1883 de storm over de Noordzee luwde, de zee haar prooi verzwolgen had, de stranden van Ameland en Schiermonnikoog weer bespoeld werden door een rustige zee, kon de balans van het gebeuren worden opgemaakt.

Her en der dreven gekantelde vissersboten en wrak stukken rond en strandden later op de kusten van eilanden en zandplaten. De prooi der zee had bestaan uit mensen en schepen, en het zijn de namen van al die mensen, hun nagelaten betrekkingen, de namen der schepen, de plaats van stranding en vele anderen bijzonderheden welke hierna volgen.

De W.L.1 werd genoemd "De Vrouw Trijntje", is vergaan op de noordzijde van Schiermonnikoog. Deze blaas werd in 1876 door W. Zwolsman te Makkum gebouwd. Groot 38 ton, waarde voor de ramp F.5000,--. De eigenaar was Tiete Wiltjes Post, te Moddergat. 

De omgekomen bemanning bestond uit; De schipper Tiete Wiltjes Post, (1819-1883) oud 63 jaar, wedn. (Nabestaanden, uit zijn 2e huwelijk: Tietje 17 jaar, Keimpe 11 jaar, Foppe 6 jaar). Verder aan boord zijn twee zonen:

• Tomas Tietes Post, (1863-1883) 20 jaar, ongehuwd.
• Aant T. Post, (1869-1883) 14 jaar ongehuwd (ging mee voor Andries Zeilinga) 

Verdere bemanning:

• Sytse Jans Jongeling, (1846-1883) 37 jaar Gehuwd, (Nabestaanden, Sijke Tietes Post, 37 jaar, Jantje, 11 jaar, Jan 9 jaar, Tiete 6 jaar, en nog een kind, Sietse, geboren na de ramp).
• Johannes Hendriks Visser, (1854-1883) 29 jaar, ongehuwd.

"De Vrouw Trijntje" dreef op de Noordkust van Schiermonnikoog, maar was niet reddeloos verloren. Het schip wordt door Klaas A. Visser, weer vlot gemaakt, en bij W. Dijk te Dokkum, ten kosten van f 4567, 81½ hersteld. Dezelfde zomer voer het schip weer ter visvangst uit. De W.L.1 was bekend als het schip, dat meestal het gelukkigst was in de visvangst. Zoals reeds vermeld, ging Aant Tietes Post, mee voor Andries Zeilinga, die bij de uitvaart der vloot ziek was, Zijn vrouw heette Chrisje Christiaans Visser, 24 jaar.

De W. L. 2

De W.L.2 "De Nooitgedacht", is vergaan op de noordzijde van Schiermonnikoog en is het bekendste schip geworden van deze ramp. Het werd in 1882 door W. Zwolsman te Makkum gebouwd en mat 37 ton. Waarde voor de ramp F 7000,--.  De eigenaren waren: Gerben Gooisens Basteleur 2/3 (na de ramp) en Kornelis Sipkes 1/3.

De bemanning bestond uit:

• Gooitsens Jans Basteleur, (1817-1883) 66 jaar, weduwnaar. (Nabestaanden:gene) zijn zonen:
• Jan Gooitsens Basteleur, (1850-1883) 33 jaar, gehuwd. (nabestaande, Elisabeth Gerrits Vanger, 33 jaar). Gerben Gooitsens Basteleur, 31 jaar (deze werd reeds omschreven, op het strand van Schiermonnikoog gered).
• Kornelis Sipkes Visser, (1822-1883) 61 jaar, gehuwd (Nabestaanden, H(e)iltje Doedes de Vries 60 jaar, Reinou, 25 jaar, ongehuwd. Redder die in 1848 een beloningsmedaille kreeg, heeft ook een pagina op: www.scheepvaartpenningen.nl
• Zijn aangenomen zoon: Sybren Doedes de Vries, (1858-1883) 25 jr., ongehuwd).

"De Nooitgedacht" strandde op de Noordkust van Schiermonnikoog. Eerst in augustus bereikt men overeenstemming betreffende het af of niet afhalen van dit schip. Wanneer dan ook de latere bootsman der reddingsboot, Klaas Aants Visser en een v.d. Zee het schip proberen te bergen, blijkt het bijna geheel bedolven onder het zand.

Met uiterste inspanningslagen zij er in geslaagd de "de Nooitgedacht" te Dokkum binnen te slepen. Ten koste van f 4547,99,- wordt deze blaas op de werf van W. Dijk te Dokkum, weer in orde gebracht. 

In 1884 verscheen het weer op de Waddenzee. De blazer van Basteleur, werd in 1908 aangekocht door W. Reder en heeft daarna tot 1925 als zeilschip de zeevisserij vanuit Goederee uitgeoefend. Daarna is er een motor ingezet en in 1933 is hij verkocht aan schipper A. Groenedijk.

In 1939 is de blazer door een Duitse vrachtboot 8 mijl W.N.W. van Scheveningen overvaren en gezonken, waarbij twee zoons van schipper Groenedijk, jammerlijk verdronken. Dat is dus het einde geweest van de blazer van Gerben Basteleur.

3 Mei 1985 -Een prachtig model van deze blazer de WL 2 "Nooitgedacht" werd namelijk gistermorgen in Leeuwarden overgedragen aan het museum "It Fiskershûske" door de maker de 77-jarige oud-Wierumer Tjeerd Hiemstra van wie er al tien
scheepsmodellen in het bezit zijn van "It Fiskershûske.

De blazer van Gerben Basteleur is echter wel het pronkstuk van het museum. Het is verreweg het grootste van alle modellen. Het bouwen ervan kostte Hiemstra meer dan vier maanden. De zeilen zijn gemaakt door zijn echtgenote de in Moddergat geboren mevrouw Anna Hiemstra-de Jong.

Op de foto van links naar rechts mevrouw Hiemstra en de heren Vanger, Dragt en Hiemstra, rond het model van de WL 2 die in 1883 op het strand van Schier strandde met in het ruim Gerben Basteleur, die door kloppen de aandacht wist te trekken. Daarna werd van buitenaf een gat gehakt waardoor hij kon worden gered.

De W.L. 3

De W.L.3 droeg de naam "Zeldenrust", is vergaan op de noordzijde van Terschelling en in 1880 door W. Zwolsman te Makkum, gebouwd. Deze blaas mat 37 tonen had een waarde van f 6500,

De eigenaren waren: Gerben Eels(z)es Visser 7/16; Kornelis Eels(z)es 7/16 plus f 800,- en Jasper Pieters Visser 1/8. 

De omgekomen bemanning bestond uit:

• Gerben Eels(z)es Visser, (1821-1883) schipper, 62 jaar, Weduwnaar, (woonde met een aangetrouwde zuster, Tietje D. Jansma). Redder die in 1848 een beloningsmedaille kreeg, heeft ook een pagina op: www.scheepvaartpenningen.nl 
• Kornelis Eels(z)es Visser, (1826-1883) 57 jaar, Gehuwd. (Nabestaanden, vrouw Janke J. Basteleur, 57 jaar, Trijntje, 21 jaar, Pieter 12 jaar. Redder die in 1848 een beloningsmedaille kreeg, heeft ook een pagina op: www.scheepvaartpenningen.nl
• Zijn zoon Jan Kornelis, (1858-1883) 25 jaar Ongehuwd).
• Teade Jans Botstra, (1853-1883) 30 jaar Ongehuwd, (woonde bij zijn moeder Martje E. Visser. Weduwe van Teade Botstra)
• Jasper Pieters Visser, (1854-1883) 29 jaar, Gehuwd. (Nabestaanden, vrouw, Aukje Tietes Post, 31 jaar Hendrikje, 6 jaar, Germ, 3 jaar, Jantje 9, maanden.)

"Ik weet het nog alsof het net gebeurd is. De zee was zo overstuur, toen zijn ze omgekomen. Er stonden mannen op de dijk, die zeiden: Gerben Eels(z)es is ook al omgekomen. Dat was een oom van ons; hij was de schipper die bij vader voer. Toen ik dat hoorde ging ik naar moeder. Ik zei; "Zo en zo zeggen die mannen". 

Moeder verdween, waar zij toen heen ging weet ik niet meer. Van hun schip is niemand teruggekeerd. Het is op het strand van Ameland geslagen en daar is het later weggehaald. Vader en de andere zouden het op het strand zetten. Dat zeiden de mannen hier later. Dicht bij het strand keerde het zo maar om, want het waren zulke hoge golven, als een boerenschuur zo hoog. Degene die dat nu trof, die z'n golf trof, die was verloren. Er zijn hier toen 83 mensen omgekomen, een slag voor z'n dorpje.

Ik was toen bij een oude vrouw, een tante. Toen ik bij hun huis kwam stonden, Tante Janke Trientsje daar. Zij had haar man en haar zoon verloren. Ze klapte in hun handen en ze huilde, heel erg! Het gehele Moddergat jammerde, men kon ze overal horen. Zoiets vergeet men niet meer. Ik was toen nog een meisje en werd die week zes jaar. Moeder was toen dertig, zij waren nog maar zeven jaar getrouwd geweest"

Bovenstaand verhaal is ons oktober vertelt, door de toen 92 jarige Hendrikje Visser, de oudste dochter van Jasper Pieters Visser, die, zoals U hebt kunnen lezen, omgekomen is met de W.L.3. Dit vaartuig strandde in de nacht van 11 op 12 maart op de Bosplaat van Terschelling. Het wordt zeer spoedig door de vissers Wiltje A. Post en Tjerk J. Schregardus van het strand afgehaald en naar Dokkum gebracht.

Op de werf van G. Barkmeijer, aldaar wordt het schip weer in orde gebracht. E. M. Sijtsema te Aalsum en L. Hacquebord te Dokkum, leverden het ijzerwerk, S. Bottinga het vaatwerk, L. Hacquebord ook het touwwerk en J. W. Maas te Makkum het zeilwerk. De nieuwe mast kwam van S. J. de Vries, uit Lemmer en kostte f 160,- H. Overeem te Dokkum, vervaardigde de benodigde blokken. De totale kosten van afbrengen en herstel bedroegen f 2000,- Op 16 mei 1883 kwam het vaartuig weer in de vaart met aan boord o.a. de geredde Gerben Gooitsens Basteleur.

In de eerste wereldoorlog is deze blaas in het Friesche gat bij de Engelsmanplaat vastgelopen en bij opkomende vloed stukgeslagen. De opvarende, w.o. de zoon van Kornelis Eels(z)es Visser, Pieter Kornelis Visser en diens zoon Jan Pieters Visser, thans schipper op de W.L. 18, worden door het rechercheschip van de politie te water onder bevel van Jaap Visser van Oostmahorn gered.

De W.L 4

De W.L. 4 heette "De Klopper". Het was een aak van 30 ton en gebouwd in 1846. De mogelijkheid bestaat dat deze aak bebouwd is in de Kuinre, hier vandaan kwamen namelijk enkele oudere aken van de Paesumer vissersvloot. De waarde van dit schip werd geschat op f 2500,- Eigenaren waren: Klaas Jitzes Visser, 43 jaar. 2/5; Douwe Jitzes Visser 1/5; Hermanus W. Wobma, een landbouwer uit Metzelawier 1/5; J. Veenstra, not. te Metselawier 1/5.

De omgekomen bemanning bestond uit:

• Klaas Jitzes Visser, (1839-1883) 43 jaar Gehuwd, (Nabestaanden, vrouw, Pietje Taekes Visser 45 jaar, Taeke 14 jaar, Jitzes 12 jaar,)
• Douwe Jitzes Visser, (1842-1883 41 jaar Gehuwd (Nabestaanden, vrouw Tjitske Frederiks Visser 40 jaar Tjitske 13 jaar, Trijntje 11 jaar, Klaske 8 jaar, Frederik 6 jaar, Jitze 3 jaar, en Hiltje 9 maanden)
• Abe Christiaans Visser, (1855-1883) 28 jaar. Gehuwd, (Nabestaanden, vrouw Saapke J. Wieringa 20 jaar).
• Joeke Doekes de Vries, (1837-1883) te Paesens, 45 jaar. Gehuwd (Nabestaanden, vrouw Seike K Visser. Kornelis 20 jaar, Doeke 18 jaar, Treintje 13 jaar, Elisabeth 9 jaar, Anna 8 jaar, Doetje 4 jaar.
  

Voor dit schip geld "Met man en muis vergaan". Niets heeft de zee ervan teruggegeven.

De W.L 5

De W.L 5 droeg de naam "De Gebroeders" of ook wel "De Jonge Willem". Deze blaas was evenals de W.L2 in 1882 door W. Zwolsman te Makkum gebouwd. Het vaartuig mat 36 ton en had een waarde van f 7000,-
Eigenaren waren: Riemeren Willems Mans 1/2; Burgermeester Sybenga te Metslawier 1/4. Notaris J. Feenstra. Metslawier 1/4.

De omgekomen bemanning bestond uit:

• Riemeren Willems Mans, (-1883)schipper, 62 jaar, (Nabestaanden vrouw, Boukje Sjoerds de Vries 61 jaar, Richtje 20 jaar) a.b. verder zijn zoon:
• Willem Riemerens Mans, (-1883) 32 jaar Gehuwd (Nabestaanden vrouw, Beitske Jans Visser 33 jaar, Boukje 5 jaar, Riemeren 4 jaar, Jan 2 jaar, Willemke na de ramp geboren, inwonend, verder Gooike Hendriks Dijkstra, Weduwe van Jan J. Visser oud 85 jaar)
• Aatze Liewes Koudenburg, (1817-1883) te Paesens, gehuwd, (Nabestaanden,vrouw Liske Haaies Dykstra, 61 jaar. Aatze, omgekomen met de W.L.16, 27 jaar)
• Liewe Aatzes Koudenburg, (-1883) te Paesens, gehuwd 24 jaar. (Nabestaanden, vrouw Jitske Sjolles Visser, Brechtje 2 jaar en een kind geboren na de ramp, Lieuwe)
• Bote Sipkes Visser, (-1883) 50 jaar gehuwd, (Nabestaanden, vrouw Elisabeth Kornelis Visser 56 jaar. Kornelis 19 jaar, Antje 16 jaar.)

Op de noord kust van Ameland dreef het vaartuig aan en kon zeer spoedig geborgen worden. 

Voor f 2524,20,- werd het op de werf van W. Dijk te Dokkum, hersteld en kwam in april reeds weer in de vaart met de hier onder volgende bemanning:

Gooitsen Sapes van der Zee, grootvader van de latere schipper van de reddingsboot Gooitsen Sapes van der Zee, later wonende op de Oere te Moddergat; Tjeerd J. Wieringa; Ritske J. Boonstra; Kornelis de Vries.

Gooitsen (Gooitzen) Sapes van der Zee.

De W.L 6

De W.L 6 was genaamd "Nooitgedacht" Dit vaartuig was de Veteraan van de vloot. Nog gebouwd in de Napoleontische tijd 1813! Het was een aak en mat 30 ton. Geschatte waarde f 2500,--
De eigenaar was Weduwnaar, Pieter Folkerts Visser.

De omgekomen bemanning bestond uit:

• Folkert Pieters Visser, (-1883) schipper, 31 jaar gehuwd, (Nabestaanden, vrouw Wietske Douwes Basteleur, 34 jaar. Minke 4 jaar, Pietje 3 jaar, Pieter 1 jaar, en Folkert geboren na de ramp. De gehele familie ging later naar Amerika) 
• Zijn broer, Jetze Pieters Visser, (-1883) 25 jaar ongehuwd
• Wietze Folkerts Visser, (-1883) 58 jaar gehuwd (Nabestaanden, vrouw; Antje Eelzes Visser 58 jaar Antje 19 jaar)
• Klaas Aukes Buurmans, (-1883) 29 jaar ongehuwd.
• Einte Aukes Buurmans, (-1883) 25 jaar ongehuwd. 
  

De "Nooitgedacht" is gestrand op de noordkust van Schiermonnikoog en reddeloos uit elkaar geslagen.

De W.L 7

De W.L 7 heette "De twee gebroeders", gebouwd in 1874. Water verplaatsing 32 ton. Geschatte waarde f 5000,- Eigenaren: Weduwnaar, Hendrik Jelles Visser 1/3; Douwe Jelles Basteleur 1/3; Sjolle Gooitsens Basteleur 1/9; Minne Gooitsens Basteleur 1/9; Gerlof Koudenburg 1/9

De omgekomen bemanning bestond uit:

• Jelle Hendriks Visser, (-1883) schipper, 32 jaar gehuwd: (Nabestaanden, vrouw Dirkje Siebes van der Zee 28 jaar, Klaske 1 jaar)
• Zijn broer, Jan Hendriks Visser, (-1883) 23 jaar ongehuwd.
• Sjolle Gooitsens Basteleur, (-1883) 37 jaar gehuwd. (Nabestaanden, vrouw, Gooike Sjolles Zeilinga 39 jaar, Mientje 9 jaar, Sjolle 6 jaar, Gooitsen 1 maand *)

* ± 1900: Gooitsen Basteleur, hier te zien met zijn vrouw Wietske Pilot, haar vader was Jan Hendriks Pilot, van de W.L 16.

• Minne Gooitsens Basteleur, (-1883) 41 jaar, Weduwnaar. (Nabestaanden, Ettje 13 jaar, Gooitsen 10 jaar, Jacob 8 jaar, )
• Douwe Jelles Basteleur, (-1883) 64 jaar gehuwd. (Nabestaanden, vrouw Minke Gelfs Visser, 67 jaar, Janke 25 jaar.)

Deze aak ging ten onder op het z.g. Simonszand ten Oosten van Schiermonnikoog. Op de Noordkust van Groningen kwam wrakgoed aan, afkomstig van dit vaartuig. Van dit schip vond de berucht geworden diefstal plaats, waarvan de daders later voor de arrondissementsrechtbank van Groningen zwaar zijn bestraft.