Hieronder leest u het verslag van de laatste oorlogsdagen, april 1945 zoals mijn vader Cornelis Johannes Boertjens (geboren 1910) deze beleefde en vastlegde. Met mijn moeder Feikje Boertjens-Hogeterp (geboren 1911) en zuster Janneke (geboren 1940) was hij in het najaar van 1944 gevlucht uit Zwolle, na uit gevangenschap van de Duitsers te zijn ontsnapt. Eerst verbleven het gezinnetje enige tijd in Oldemarkt bij oom Pieter Hogeterp en tante Johanna, waar op 19 oktober mijn broer Piet werd geboren. Toen het ook daar te gevaarlijk werd, trokken ze met z’n vieren door naar de Brekkenpolder bij Lemmer, waar ze op de boerderij van mijn oom Jochem Hogeterp en tante Anne in relatieve veiligheid het eind van de oorlog konden afwachten. Mijn vader maakte van de laatste oorlogsdagen een dagboekverslag, dat gelukkig bewaard is gebleven. Hieronder de letterlijke tekst.

Joop R. A. Boertjens, voorjaar 2019

Het ooggetuigenverslag van Cornelis Johannes Boertjens van de laatste oorlogsdagen in Lemmer en omgeving.

Brekkenpolder-Lemmer

16./4 Maandag: De Canadezen zijn in aantocht ‘s avonds tusschen16-17 uur zien we artillerievuur vanaf vermoedelijk Huis ter Heide of Scharsterbrug, hevige witte stofzuilen.

‘s Avonds plusminus 9 uur een hevige inslag, we dachten aan het springen van de Follegabrug, doch even daarna weer een knal, voorafgegaan door gieren, conclusie: artillerievuur op Lemmer, dat stikvol Duitschers zit.

Plusminus 10 uur ‘t vuren neemt toe, we kunnen de vlammen uit de vuurmonden zien, even daarna de inslag in Lemmer horen.

Plusminus 11 uur we hooren een vreselijk gejammer - later bleek een boot met Duitschers - de Jan van Hasselt van de veerdienst Stavoren Enkhuizen een voltreffer op het promenadedek gekregen te hebben.

Na 12uur vermindert de beschieting om 3 uur in de morgen van 17/4 is deze geheel afgeloopen alle vijanden zijn vertrokken uit de Z.W. Hoek van Friesland.

17/4 Dinsdag, dag der Bevrijding: 5 uur. Er komen vluchtelingen op de boerderij waar wij in pension zijn en vertellen dat er 4 dooden en 8 gewonden te betreuren zijn in Lemmer verder nogal wat huizen beschadigd en veel glasschade. Ze berichten dat op enkelingen na de Duitschers weg zijn. Feikje (Hogeterp en nicht Grietje dochter van Jochem en Anna, aantekening JRAB) en Grietje gaan direct naar Lemmer om naar de familie te zien.

5/8 uur. We hooren of zien geen auto’s op rupsbanden. Om 8 uur komt Albert (Hogeterp aantekening JRAB) van Tsjerkgaast en zegt dat de Canadezen op Spannenburg zijn. Inmiddels komen de dames terug met Vader en Moeder. In Lemmer nog geen Canadezen.

8.15 uur. Ik stap op de fiets en ga naar Spannenburg. Vlak bij Sloten liggen twee schepen met het Rood Wit Blauw in top, even verder, het is haast niet te geloven zitten twee Canadezen in ‘t gras omringd door de jeugd, ik ga er heen om ze een Welcome toe te roepen, eindelijk vrij... vrij...

Woensdag 18/4 Voormiddag: Bespreking gehad met Burgemeester Bakker van Sloten inzake de brug van Spannenburg. Inmiddels was in Doniawerstal Notaris Mulder als Waarnemend Burgemeester benoemd, zoodat Bakker zich verder terug trok. Wel bleek hij bereid de kosten van de huur van de gevorderde schepen met de betreffende schippers te regelen. In overleg met Mulder; ook de rekening van timmerman Joustra van Tsjerkgaast die levering had gedaan en personeel ter beschikking gesteld zou hij afwerken. Zij vermeld dat de heer van der Sluis rentenierende timmerman te Langweer een groot aandeel heeft gehad in de leiding. Zeer verdienstelijk bij de bruggebouw waren Schotanus, boschwachter te Sint Nicolaasga en boerenzoons en knechts uit de Brekkenpolder - de namen zou Joustra aantekenen.

19/4 Donderdag Voormiddag: 9 uur vertrokken naar Zwolle. Aankomst plusminus 8 uur. Drie bruggen uit de weg: Schoterzijl, Lichtmis, Berkum. Veel militair verkeer en glas op de weg.

20/4 Vrijdag. Me gemeld op G.A.B. (Gewestelijk Arbeidsbureau te Zwolle, waar mijn vader toen werkte, aantekening JRAB)

21/4 Zaterdag. Van kastje naar de muur gestuurd om een reisvergunning.

23/4 Weer een reisvergunning. Bespreking gehad met de heer Koornmolen van het Bureau aan- en verkoop voor de voedselvoorziening, inzake vervoer om West Nederland zo spoedig mogelijk van voedsel te voorzien.

Contact gezocht met het Algemeen Commissariaat van de Voedselvoorziening - verwezen naar de afdeling Vervoer - ook daar geweest. Een bespreking vastgesteld op donderdag n/m 2 uur.

24/4 Dinsdag. Een goede relatie van het arbeidsbureau - aannemer J.Hogenmuren (?) te Lemmer overleden, ouders te Zwolle gecondoleerd.

Op het G.A.B een Babylonische spraakverwarring. 4 adjunct directeuren: Hoekstra, Hogendoorn, Zuiddam en Berends zwaaien met een scepter. Vreselijk veel gepraat. Heb m’n assistent opdracht gegeven mijn kamer weer in orde te maken, alles is onvindbaar.